ABD-İran krizinde Rusya devrede! Putin, Trump’a yardımcı olmayı kabul etti

Bloomberg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in nükleer görüşmeler dahil çeşitli konularda İran ile iletişim kurma konusunda ABD Başkanı Donald Trump yönetimine yardımcı olmayı kabul ettiğini iddia etti.
Bloomberg’in konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Moskova, Tahran’ın nükleer programı ve bölgedeki ABD karşıtı gruplara verdiği desteğe odaklanarak Trump yönetimi ile İran arasındaki iletişimi kolaylaştırmayı kabul etti.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, "ABD ve İran tüm sorunları müzakere yoluyla çözmeli. Rusya, bunu sağlamak için elinden gelen her şeyi yapmaya hazır" ifadelerini kullandı.
MOSKOVA'DA NELER KONUŞULDU?
Şubat ayında Trump ve Putin arasındaki telefon görüşmesinde ABD’nin İran’la diplomasi yoluyla çözüm arayışına Moskova’nın aracılık edebileceği ihtimali gündeme geldi. Ardından Washington ve Moskova’dan üst düzey yetkililer, 18 Şubat’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bir araya geldi. Görüşmelerde ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un da bulunduğu bildirildi.
Lavrov, Riyad’daki temaslarının ardından İranlı mevkidaşı Abbas Araghchi ile Tahran’da bir görüşme gerçekleştirdi ve süreci İran tarafına aktardı.
İRAN'DAN İLK TEPKİ
Rusya’nın ABD-İran arasında arabuluculuk yapmayı teklif edip etmediği sorulduğunda İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, yalnızca ülkelerin yardım teklif etmesinin "doğal" olduğunu söylemekle yetindi. Tahran’da basın toplantısı düzenleyen sözcü Esmaeil Baghaei, birçok tarafın "iyi niyet" gösterebileceğini ve önemli konularda "yardım etmeye hazır" olabileceğini ifade etti.
Ancak İran’ın nihai tavrı belirsizliğini koruyor. Ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Trump yönetimine güvenilemeyeceğini belirterek, İran’ın müzakerelere zorlanamayacağını vurguladı.
TRUMP'IN İRAN POLİTİKASI VE RUSYA FAKTÖRÜ
Başkanlık koltuğuna oturduğundan bu yana Trump, İran konusunda karışık mesajlar verdi. Bir yandan "azami baskıyı" geri getirme sözü verirken, diğer yandan da "derhal" "İran’la doğrulanmış bir nükleer barış anlaşması" imzalama çağrısında bulundu.
ABD, İran’a yönelik yaptırımları sıkılaştırırken, Tahran’ın bölgedeki vekil unsurlarına verdiği desteği kesmesi için baskıyı artırmayı hedefliyor. Öte yandan, İsrail ile İran arasında gerilim sürerken, Washington’un Moskova üzerinden Tahran’a bir mesaj göndermek istediği yorumları yapılıyor.
Rusya ve İran arasındaki ilişkiler, ABD’nin her iki ülkeye de uyguladığı yaptırımlarla daha da güçlendi. Moskova, İran’dan insansız hava araçları tedarik ederek bunları Ukrayna’da kullandı. Ayrıca iki ülke enerji ve ticaret alanında işbirliğini derinleştirdi.
İRAN NÜKLEER ANLAŞMASI VE SON DURUM
Trump yönetimi, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmiş ve İran’a yönelik yaptırımları yeniden devreye sokmuştu. O tarihten bu yana Tahran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırarak nükleer programında önemli bir ilerleme kaydetti. BM’nin nükleer gözlemcisi geçtiğimiz hafta, İran’ın bombaya yakın fisil stokunun Trump’ın seçilmesinden bu yana %50’den fazla arttığını rapor etti.
İran yönetimi, ABD’nin yaptırımları kaldırması halinde müzakere masasına oturabileceğini belirtiyor. Ancak Trump yönetimi, önce İran’ın nükleer faaliyetlerini durdurmasını ve bölgedeki vekil gruplara desteğini kesmesini istiyor.