ABD ve Ukrayna, Riyad temaslarının ardından yeni bir görüşme turuna hazırlanıyor

ABD ve Ukrayna, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleşen ABD-Rusya görüşmelerinin ardından yeni bir diplomatik temas turu gerçekleştirecek.
ABD ve Rusya, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek amacıyla Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bir araya geldi.
Görüşmeler, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında geçtiğimiz hafta gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından başladı. Görüşmelerin merkezinde Ukrayna’daki enerji altyapısına yönelik saldırıların askıya alınması ve Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın yeniden hayata geçirilmesi bulunuyor.
ENERJİ ALTYAPISINA YÖNELİK SALDIRILAR ASKIYA ALINDI MI?
Kremlin, geçtiğimiz hafta Putin’in Trump’ın önerisini kabul ederek Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik saldırıları 30 gün boyunca askıya alacağını duyurmuştu. Ancak Kiev ve Moskova, karşılıklı saldırıların hâlâ devam ettiğini bildiriyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Putin’in moratoryumu sürdürme konusunda yeni bir emir vermediğini belirtti. Peskov, “Silahlı kuvvetlerimiz başkomutanın tüm talimatlarına uyuyor ama durumu çok yakından izliyoruz” dedi.
Ukrayna tarafı ise saldırıların tam anlamıyla durmadığını belirtiyor ve Kremlin’in saldırıların kapsamını daraltarak yalnızca enerji tesislerini koruma altına aldığını iddia ediyor. Kiev yönetimi, demiryolları ve limanların da koruma kapsamına alınması gerektiğini vurguluyor.
ABD VE RUSYA ORTAK ZEMİN ARIYOR
Kremlin, Moskova ve Washington'un Ukrayna savaşında çözüme ulaşma konusunda ortak bir anlayışa sahip olduğunu açıkladı. Ancak Putin, uzun vadeli bir anlaşmanın ancak Batı’nın Ukrayna'ya yönelik askeri ve istihbarat desteğini sona erdirmesi durumunda mümkün olacağını söyledi.
Putin, Ukrayna’nın NATO üyeliğinin Rusya için güvenlik tehdidi oluşturduğunu ve bu konunun çözüm sürecinde ele alınması gerektiğini ifade etti. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy ise NATO üyeliğinin Ukrayna'nın güvenliği için kritik olduğunu ve bu talepten vazgeçmeyeceklerini açıkladı.
KARADENİZ TAHIL ANLAŞMASI YENİDEN MASADA
Moskova, Batı’nın Rusya'nın tarım ürünleri ve gübre ihracatına yönelik yaptırımları kaldırması şartıyla anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu açıklamıştı. Washington ise Karadeniz’de deniz taşımacılığının güvenliğini sağlamaya odaklandığı vurguladı.
Peskov bugün gerçekleşen basın toplantısında, Donald Trump’ın Karadeniz Tahıl Anlaşması’nı müzakere gündemine getirdiğini ve Putin’in bunu tartışmaya açık olduğunu söylediğini belirtti. Kremlin, anlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesi için Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasını şart koşuyor.
Temmuz 2022'de Türkiye ve BM’nin aracılık ettiği Karadeniz Anlaşması, Ukrayna’nın limanlarından güvenli geçişle tahıl ve diğer gıda maddelerini ihraç etmesine imkan tanıyordu. Ancak Rusya, Temmuz 2023’te anlaşmadan çekilmiş ve Batı’nın Rus tarım ürünlerinin ihracatına yönelik kısıtlamalarını gerekçe göstermişti.
ABD VE RUSYA'NIN TEMSİLCİLERİ KİMLER?
Görüşmeler, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi'nde kıdemli bir direktör olan Andrew Peek ve ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Michael Anton tarafından yönetiliyor. Rusya’yı ise eski diplomat ve Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Grigory Karasin ile Federal Güvenlik Servisi Başkan Danışmanı Sergei Beseda temsil ediyor.
Her iki tarafın da görüşmelere temkinli yaklaştığı ve süreçte ilerleme sağlanması için henüz somut adımlar atılmadığı belirtildi.
UKRAYNA SALDIRILARINA DEVAM EDİYOR
Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik saldırılar askıya alınmış gibi görünse de çatışmalar sahada devam ediyor. Ukrayna Özel Harekat Kuvvetleri (SSO), Rusya'nın Belgorod bölgesinde gizlenmiş halde bulunan iki Ka-52 saldırı helikopteri ve iki Mi-8 nakliye helikopterini ABD yapımı HIMARS füzeleri ve misket bombaları ile imha ettiğini açıkladı.
Ukrayna Hava Kuvvetleri ise Rusya’nın gece boyunca ülkenin güney, kuzey, batı ve orta bölgelerine fırlattığı 99 insansız hava aracından 57’sini düşürdüklerini bildirdi.
ATEŞKES İÇİN ZORLU SÜREÇ
Görüşmelerin en büyük zorluğu, her iki tarafın da temel güvenlik endişelerinde taviz vermeye yanaşmaması.
Rusya, NATO genişlemesini güvenlik tehdidi olarak görürken Ukrayna’nın ittifaka katılımının engellenmesini talep ediyor.
Ukrayna ise müttefiklerinden aldığı askeri ve istihbarat desteğinin devam etmesini istiyor
PUTİN-TRUMP GÖRÜŞMESİNİN ETKİSİ NE OLACAK?
Putin ve Trump arasında geçtiğimiz hafta gerçekleşen telefon görüşmesinde Trump, Putin’i enerji altyapısına yönelik saldırıları durdurmaya ikna etmişti. Ancak sahadaki çatışmalar devam ettiği için sürecin nasıl ilerleyeceği belirsizliğini koruyor.
Zelenskiy, Trump’ın doğrudan müdahil olduğu bir barış sürecine temkinli yaklaşırken, Moskova ise ABD’nin Ukrayna’ya askeri desteği sona erdirmesini şart koşuyor.