Anayasadaki tek kelimeyle oynadı: Trump, 2037’ye kadar Başkan olmaya hazırlanıyor

Washington kulislerinde dillendirilen senaryoya göre, ABD Anayasası’ndaki “tek bir kelimelik boşluk”, Trump’ın anayasal sınırları delerek üçüncü ve hatta dördüncü kez görev yapmasına imkan tanıyabilir.

Trump’ın üçüncü ve hatta dördüncü bir dönem görev yapmasının yolunu açabilecek bu iddialı planın merkezinde ise 2028 seçimleri için başkan yardımcısı adayı olması beklenen Senatör JD Vance yer alıyor.

"JD VANCE ÜZERİNDEN BAŞKANLIK ROTASYONU"

İddiaya göre Trump’ın önünde açılan yolun anahtarı, 2024 seçimlerinde başkan yardımcısı adayı olan Senatör JD Vance. Plan şu şekilde işliyor:

Yasal olarak iki dönemden fazlası mümkün görünmese de, Trump’ın üçüncü kez Beyaz Saray’a dönmesini sağlayacak iddialı ve tartışmalı bir senaryonun merkezinde Ohio Senatörü JD Vance yer alıyor. İddiaya göre 2028 seçimlerinde başkan adayı olarak Vance ön plana çıkarılacak; Trump ise bu kez başkan yardımcılığı için aday olacak.

Seçimin ardından yapılacak yemin töreninden hemen sonra Vance’in istifa etmesiyle, anayasal sürece uygun şekilde başkanlık koltuğu doğrudan yardımcısı olan Trump’a geçecek. Böylece Trump, yeniden "seçilmeden" başkanlık makamına oturmuş olacak.

Aynı plan, 2032 seçimlerinde tekrar devreye sokulabilir ve böylece Trump, anayasanın teknik sınırlarına takılmadan 2037 yılına kadar görevde kalabilir. Teoriye göre bu strateji, 22. Değişiklik'teki "iki kez seçilme" ifadesinin etrafından dolanarak, yasal bir boşluk sayesinde işleyebilir. Söz konusu enaryonun temel dayanağı ise, anayasanın yalnızca “seçilmeyi” yasaklaması; başkanlık görevine başka yollarla gelmeye açık kapı bırakması.

1999’da yayımlanan prestijli Minnesota Law Review makalesinde Profesör Bruce Peabody, bu boşluğu açıkça dile getirmişti. “İki kez seçilen biri, tekrar başkan olabilir — yeter ki doğrudan seçilmiş olmasın” 

PUTİN-STİLİ HAMLE: TRUMP İÇİN ABD VERSİYONU MU GELİYOR?

Senaryo, Rusya’daki Putin-Medvedev modeline benzetiliyor. 2008’de anayasal sınıra takılan Putin, başkanlık koltuğunu Medvedev’e devretmiş, kendisi başbakan olmuş, 2012’de ise yeniden başkan olmuştu.

Trump’ın benzer bir rotasyonla Beyaz Saray’daki etkisini koruyup, süresini uzatması — Amerikan demokrasisi açısından tarihi bir kırılma olabilir.

YARGI ÖNÜNDE DURUR MU? YÜKSEK MAHKEME NE DER?

Planın hayata geçirilmesi halinde kaçınılmaz olarak yargı süreçleri başlayacak. Ancak hukukçulara göre, Yüksek Mahkeme’nin mevcut muhafazakar yapısı, bu stratejiye çok da sıcak bakmayabilir.

Özellikle anayasanın kelime bazlı yorumlanmasına ağırlık veren yargıçlar, bu boşluğu “yasadışı” değil, “anlamlı bir esneklik” olarak görebilir.

AMERİKAN SEÇMENİ NE DER?

Hukuki engeller bir yana, en büyük belirleyici unsur halk desteği. 2024’te kazanması halinde, Trump’ın üçüncü ya da dördüncü dönem hayali, "Vance’e oy ver, Trump’ı al" sloganıyla seçmene sunulabilir.

Bu da sürecin şeffaf ve demokratik bir zeminde yürütüldüğü iddiasını güçlendirebilir.

TARİHİ GERİ DÖNÜŞ MÜMKÜN MÜ?

Trump 2016’da kazandı, 2020’de kaybetti. Ancak 2024'te yeniden göreve gelirse, bu süreçte uygulayabileceği anayasal stratejiler onu ABD tarihinin en uzun süre görev yapan başkanlarından biri haline getirebilir.

Üstelik bu, Roosevelt gibi savaş koşullarında değil; tamamen yasal boşluklardan faydalanarak mümkün olabilir.