Avrupa kış ortasında donma tehlikesiyle karşı karşıya! Putin’in gaz kıskacı işe yaradı, depolar boşaldı

Gas Infrastructure Europe verilerine göre, AB içinde en düşük doluluk oranı yüzde 29,9 ile Fransa’da kaydedildi. AB dışındaki ülkelerden Ukrayna’da depolar yalnızca yüzde 9,3 dolu, Birleşik Krallık’ta ise bu oran yüzde 25,7 seviyesinde. Avrupa’nın en büyük enerji tüketicileri arasında yer alan Fransa’nın doluluk oranı, Avrupa Komisyonu’nun belirlediği yüzde 41’lik hedefin de altında kaldı.

Özellikle Rusya-Ukrayna savaşının ardından Avrupa, enerji arzını güvence altına almak için LNG ithalatına yönelmişti. Ancak depolama seviyelerinin azalması, piyasanın yaz aylarında daralabileceği endişelerini artırıyor. Bu panik ortamında Hollanda merkezli TTF’de doğal gaz fiyatları megavatsaat başına 58,75 avroya ulaşarak son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı.

AVRUPA'DA DOĞAL GAZ KRİZİ: DEPOLAR YARIDAN DAHA AZ DOLU, FİYATLAR ZİRVEYE ÇIKTI!

Avrupa’daki doğal gaz depolarının doluluk oranı alarm veriyor. 10 Şubat itibarıyla doluluk yüzde 50’nin altına gerileyerek, geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 67 seviyesinden önemli ölçüde düştü. Enerji güvenliği açısından kritik bir eşik olan bu düşüş, piyasada yaz aylarında yaşanabilecek arz daralması endişelerini artırdı.

EN DÜŞÜK DOLULUK FRANSA'DA

Gas Infrastructure Europe verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) içinde en düşük doluluk oranı yüzde 29,9 ile Fransa’da kaydedildi. Fransa’nın depoları, Avrupa Komisyonu’nun belirlediği yüzde 41’lik hedefin de altında kaldı. AB dışındaki ülkeler arasında Ukrayna’da depoların yalnızca yüzde 9,3 dolu olduğu belirtilirken, Birleşik Krallık’ta ise bu oran yüzde 25,7 olarak kaydedildi.

Öte yandan, Portekiz’in doğal gaz depoları tam doluluğa ulaşarak dikkat çekerken, onu yüzde 88 ile İsveç ve yüzde 69 ile İspanya takip etti. Avrupa’nın toplam doğal gaz depolama kapasitesi yaklaşık 113 milyar metreküp seviyesinde bulunuyor.

RUS GAZI AZALDI, LNG'YE YÖNELİM ARTTI

AB ülkeleri, Ukrayna’daki savaş sonrası Rusya’dan doğal gaz alımını önemli ölçüde azaltmıştı. Rusya ile Ukrayna arasındaki doğal gaz transit anlaşmasının 31 Aralık 2024’te sona erecek olması da Avrupa’nın gaz tedarikinde belirsizlik getiriyor. Ukrayna yönetiminin 2023 sonu verilerine göre, ülke üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı miktarı 2022’ye kıyasla yüzde 28,4 azalarak 14,6 milyar metreküpe geriledi.

Söz konusu durum karşısında Avrupa ülkeleri, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına yönelerek enerji arzını güvence altına almaya çalışıyor. Ancak küresel piyasalarda LNG talebinin artması, fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.

FİYATLAR SON 2 YILIN ZİRVESİNDE

Depolardaki doluluk seviyesinin düşmesi ve arz endişeleri, doğal gaz fiyatlarını da yukarı çekti. Avrupa’nın en büyük doğal gaz ticaret noktası olan Hollanda merkezli TTF’de işlem gören Mart vadeli doğal gaz kontratlarının fiyatı, 10 Şubat itibarıyla megavatsaat başına 58,75 avroya çıkarak son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

"ENERJİ KRİZİ HENÜZ BİTMEDİ"

İtalya’daki Ricerche Industriali ed Energetiche (RIE) araştırma enstitüsünden enerji jeopolitiği uzmanı Francesco Sassi, mevcut durumu değerlendirdi. Sassi, AB’nin gaz arzını güvence altına almak için yeni düzenlemeler getirdiğini ancak piyasaların bu adımlara güvenmediğini belirterek, “Gaz depolarının mevcut durumu, 2022’deki krizin zirvesinden bu yana uygulanan gaz güvenliği politikalarının başarısızlığını gösteriyor” dedi.

Kış sonunda Avrupa’nın depoları doldurmak için yoğun bir rekabete gireceğini vurgulayan Sassi, bu durumun Asya ve Latin Amerika gibi diğer küresel gaz piyasalarını da etkileyeceğini belirtti. Uzman, “Enerji krizinin sona erdiği düşüncesi yanıltıcı olabilir. Aslında, kriz halen devam ediyor” ifadelerini kullandı.

AVRUPA'YI ZOR GÜNLER BEKLİYOR

Avrupa’daki gaz depolarının doluluk oranını belirten renk kodlarında değişikliğe gidildi. Daha önce yüzde 71-100 doluluk oranı “güvenli”, yüzde 51-70 doluluk “kayda değer” ve yüzde 50’nin altındaki doluluk ise “tehlikeli” olarak sınıflandırılıyordu. Ancak yeni düzenleme ile yüzde 41-100 doluluk “güvenli”, yüzde 31-40 doluluk “kayda değer” ve yüzde 30’un altı ise “tehlikeli” olarak tanımlandı. Bu değişikliğin kamuoyunda paniği önlemek amacıyla yapıldığı düşünülüyor.

Avrupa’da doğal gaz depolarının hızla boşalması, küresel piyasalarda talebi artırırken fiyatların yükselmesine neden oluyor. AB ülkeleri enerji güvenliğini sağlamak için LNG ithalatına yönelse de arz-talep dengesizliği ve artan maliyetler Avrupa’yı zorlu bir enerji senaryosuna sürüklüyor. Yaz aylarında gaz stoklarını yenilemek için daha fazla kaynağa ihtiyaç duyulacağı ve bunun fiyatları daha da yukarı çekeceği öngörülüyor.