İşten çıkarmalar zirvede, bir devrin sonu mu geliyor? Rusya'nın bel kemiği Gazprom'da yüzde 90'lık çöküş!

Rus enerji şirketi Gazprom'un Avrupa'ya yönelik ihracatında yüzde 90’ın üzerindeki çöküş, şirketi işten çıkarmalar ve varlık satışları yapmaya zorluyor. 2023 yılında Gazprom, 7,3 milyar dolarlık rekor bir zarar açıkladı. Ayrıca şirketin genel merkezinde çalışan bin 500 kişinin işten çıkarılmasına yönelik plan onaylandı.
Ukrayna-Rusya savaşı tüm şiddetiyle devam ederken, Rusya'nın enerji sektörü de bu savaşın yıkıcı etkilerini derinden hissediyor.
Özellikle Avrupa'ya enerji ihracatında büyük bir paya sahip olan Rusya, Batı'nın uyguladığı yaptırımlar ve Avrupa ülkelerinin enerji kaynaklarını çeşitlendirme çabaları nedeniyle ciddi bir darbe aldı.
Rus enerji devi Gazprom, bir zamanlar Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaydı, ancak savAvaşın başlamasıyla birlikte uygulanan ambargolar ve Avrupa'nın Rus enerjisine olan bağımlılığını azaltma stratejileri, Gazprom'un ihracatında derin yaralara sebep oldu.
İHRACATTA YÜZDE 90'LIK ÇÖKÜŞ
Gazprom'un Avrupa'ya yönelik ihracatında yüzde 90’ın üzerindeki çöküş şirkette işten çıkarmalar ve varlık satışları yapmaya zorluyor.
Moskova'nın Ukrayna'yı başlattığı saldırıların üzerinden üç yıl geçmesinin ardından, Gazprom muhtemelen uluslararası yaptırımlardan en çok etkilenen Rus şirketi oldu.
Reuters, üst düzey yöneticiler ve çalışanlara dayanarak, Gazprom'un ihracat bölümü çalışanlarının tamamını çıkardığını ve bu bölümün genel merkezini satmayı planladığını bildiriyor. Şirket, St. Petersburg'daki Lakhta Center genel merkezinde çalışanların yüzde 40'ına kadarını işten çıkarmaya hazırlanıyor.
GENEL MERKEZDE İŞTEN ÇIKARMALAR
Reuters'ın aktardığı bir şirket içi kaynağa göre, bir zamanlar Gazprom'un seçkin ve en kârlı bölümü olan Gazprom Export, artık "sadece bir kabuk" haline geldi. Beş yıl önce burada çalışan 600 kişiden geriye sadece birkaç düzine kişi kaldı ve bunlar da eski Avrupalı müşterilerin 18 milyar eurodan fazla tazminat talep ettiği davalarla ilgileniyor.
Gazprom, maliyetleri düşürmek için 2014 yılında inşa edilen İtalyan sarayı tarzındaki ihracat bölümü ofisi de dahil olmak üzere lüks gayrimenkulleri satmayı düşünüyor.
İki kaynağın Reuters'a verdiği bilgiye göre, Yönetim Kurulu Başkanı Alexei Miller, genel merkezde bin 500 kişinin işten çıkarılması planını onayladı. Resmi işten çıkarmalar henüz açıklanmamış olsa da, çalışanlardan işlerini neden korumaları gerektiğine dair gerekçeler sunmaları istendi.
2023 yılında Gazprom, 629,1 milyar ruble (7,3 milyar dolar) rekor bir zarar açıkladı.
Economic Pravda medyasına göre, 2023'ün ilk dokuz ayında 989,9 milyar ruble (11,6 milyar dolar) kar açıklamasına rağmen, şirketin gaz işi derin finansal sıkıntılar içinde kalmaya devam etti ve yılın ilk yarısında yaklaşık 500 milyar ruble (5,8 milyar dolar) kaybetti.
ABD, GAZPROM İLE OLASI İŞ BİRLİĞİNİ DEĞERLENDİRİYOR
Gazprom'un krizi sürerken, Bloomberg, ABD'nin Rus gaz tekeliyle potansiyel iş birliğini incelediğini bildirdi.
Amerikalı ve Rus temsilciler arasında ön görüşmeler yapıldığı iddia ediliyor, ancak bu görüşmelere kimin öncülük ettiği veya Donald Trump yönetiminin doğrudan dahil olup olmadığı belirsizliğini koruyor.
Bloomberg kaynaklarına göre, ABD'nin Gazprom ile iş birliği, Rusya'nın Çin ve İran ile olan bağlarını zayıflatma stratejisinin bir parçası olabilir. Ancak, ismi açıklanmayan Avrupalı yetkililer, Moskova ile Pekin arasındaki derinleşen ortaklık konusunda şüpheci.
Gazprom, özellikle Nord Stream boru hattının yeniden faaliyete geçirilmesi için ABD desteğiyle ilgileniyor. Eğer başarılı olunursa, böyle bir anlaşma, ilk döneminde Avrupa'nın Rus gazına olan bağımlılığını eleştiren ve ABD'nin bölgeye LNG satışlarını artırmaya çalışan Trump için büyük bir geri dönüş anlamına gelecek.
AVRUPA PAZARINA İLİŞKİN BEKLENTİLER
Spekülasyonlara rağmen, Reuters, Avrupa'nın Rus gazını yeniden kabul etmesinin pek olası olmadığını bildiriyor. Financial Times, uzun süredir Putin'in müttefiki olan bir ismin, Washington'u 11 milyar dolarlık Nord Stream 2 boru hattını yeniden başlatmak için yatırımcılara izin vermeye ikna etmeye çalıştığını ortaya çıkardı.
Ancak, Almanya enerji bağımsızlığına bağlılığını yeniden teyit etti ve talep olsa bile, Nord Stream hizmet dışı ve kısmen hasarlı durumda.
Shell'in Entegre Gaz İş Birimi Yürütme Başkan Yardımcısı Cederic Cremers, Şubat ayında Rus boru hattı gazının geri dönüşünün, devam eden tahkim davaları ve Avrupa'nın bu bağımlılığı yenilemeye istekli olup olmaması da dahil olmak üzere "birçok şeye" bağlı olacağını söyledi.
Avrupa Komisyonu verilerine göre, Gazprom'un AB gaz pazarındaki payı, yaptırımların yürürlüğe girmesinden bu yana %35'in üzerinden sadece %7'ye düştü.
Moskova borsası verileri ve Reuters hesaplamalarına göre, şirketin piyasa değeri şu anda yaklaşık 46 milyar dolar seviyesinde – 2007'deki 330,9 milyar dolarlık tüm zamanların en yüksek seviyesinin çok altında.