Kovuldular, bahaneyi Türkiye’ye buldular! Fransa sömürgeciliğine Yeni Kaledonya da isyan bayrağı açtı

Yeni Kaledonya halkının, 24 Eylül 1853’te kolonisi olduğu Fransa’nın, anayasa değişikliği tasarısı ile adadaki 25 binden fazla Fransız’a oy hakkı verilmesine karşı çıkması sebebiyle günlerdir Fransız polisi ile yerel halk arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

Bölgenin bağımsızlık yanlısı vatandaşları bir yandan Fransa’nın anayasal baskısı ile mücadele ederken, Paris yönetiminin dünyanın diğer ucundan getirdiği polis güçleri ile halk arasındaki çatışmalar sürüyor. Adada birkaç gündür yaşanan şiddet olaylarında yaklaşık 200 iş yeri ve 50’den fazla araç ateşe verilirken, 100’e yakın güvenlik görevlisi yaralandı.

ŞİDDET OLAYLARI DURMUYOR

Yeni Kaledonya’da şiddet olaylarının artmasının ardından 15 Mayıs’ta olağanüstü hâl (OHAL) ilan edildi ve OHAL’in 12 gün boyunca devam edeceği duyuruldu. Fransa, bölgede günlerdir devam eden şiddet olayları nedeniyle Noumea-Magenta Havalimanı’nın önüne ordu güçlerini konuşlandırmasının ardından önceki gün, yüzlerce ağır silahlı Fransız güvenlik güçleri ve polisini Noumea sokaklarında devriye gezmeleri için görevlendirdi. Fransa Başbakanı Gabriel Attal, bölgede tedbir olarak TikTok’un yasaklanması kararının alındığını açıkladı.

REFERANDUM LAHEY’DE

Kendi topraklarından yaklaşık 17 bin kilometre uzakta bulunan adayı 1853’te kolonisi hâline getiren Fransa, adadaki zengin nikel madenlerini çıkarmak için getirdiği madenciler ile ülkenin yerli halkının kendi topraklarında azınlık hâle gelmesine sebep oldu. Fransa’nın 1998’de imzaladığı Noumea Anlaşması, Yeni Kaledonya’nın kademeli özerkliğine giden yolu açmıştı. Bu anlaşma hükümleri uyarınca, il seçimlerinde oy kullanma hakkı 1998’den önce Yeni Kaledonya’da ikamet eden kişiler ve onların çocuklarıyla sınırlandırılmıştı. Fransa, 1980’lerde on yıl içerisinde bağımsızlık referandumu düzenlemeyi kabul etti ancak oylama sözü geçen zaman dilimi içerisinde düzenlenmedi, aksine yaklaşık 20 yıl daha ertelendi. 2018, 2020 ve 2021 yıllarında yapılan bağımsızlık referandumlarında Fransa’nın müdahaleleri ile “hayır” oyu çıkarken, yerel halk Kanaklar, son referandumun tekrar düzenlenmesi için Uluslararası Adalet Divanına temyiz başvurusunda bulundu. Öte yandan, bölgede yaşayan Fransızların seçimlerde oy kullanmasının önünü açacak reformun Senato ve Fransız Ulusal Meclisinde kabul edilmesi yerli halkın bağımsızlık taleplerine gölge düşüren son adım oldu.

PARİS’İN ANKARA PARANOYASI

Uzun yıllardır Afrika’da kaynaklarını sömürdüğü ülkelerden bir bir kovulan ve bunun sebebi olarak da Ankara’yı gösteren Paris, dünyanın en zengin 4. nikel maden yataklarına sahip Yeni Kaledonya’dan da çıkarılmak istenmesinde de Azerbaycan ve Türkiye’yi suçluyor. Fransız medyası günlerdir, isyanı iki ülkenin istihbarat teşkilatının yönettiğini iddia ediyor. Fransa İçişleri Bakanı Gérald Darmanin “Azerbaycan meselesi uydurma değil, gerçek. Azerbaycan iç işlerimize müdahale ediyor. Bağımsızlık aktivistleri, Azerbaycan ile anlaşma yaptı” iddiasında bulundu. Gerekçe olarak da 24 Şubat’ta İstanbul’da düzenlenen dekolonizasyon etkinliği gösterildi. Etkinliğe katılan Yeni Kaledonya dâhil 13 ülke Fransa Cumhurbaşkanı Macron’a açık mektup yazmış ve BM kararlarına rağmen süren Fransız sömürgeciliğinden yakınmıştı.