“Öldüren Tavuk”ta tezat var! Bakteri ölümcül, ceza devede kulak

KAAN ZENGİNLİ - Son dönemde hem dışarıda satılan hem de market raflarında yer alan paketli tavuk ürünlerinde ciddi sağlık problemleri gündeme geliyor. Özellikle döner satan küçük işletmelerde çiğ tavuğun pişmiş ürünün üstüne takılması, salmonella bakterisi oluşumuna yol açıyor.

İlgili Haber

Et, yumurta, süt, tavuk... Bakan Yumaklı tek tek açıkladı! Ramazanda gıda ürünlerine zam yapılacak mı?

Tüketici şikâyet sitelerinde şikâyetlerin büyük çoğunluğu, kanatlı et sektörünün önde gelen firmalarına ait ürünler hakkında. Üstelik problem yalnızca tavukla sınırlı değil; işlenmiş gıda grubuna giren şarküteri ürünlerinde de kötü kokular, renk değişimleri ve bozulma gibi ciddi şikâyetler mevcut.

Son olarak sektörün pazar lideri konumundaki bir firmanın ürettiği dondurulmuş köfte ürününde “Listeria monocytogenes” bakterisi tespit edildi. Uzmanlara göre bu bakteri, salmonelladan çok daha tehlikeli olup insan sağlığını doğrudan tehdit ediyor. Bakteri özellikle hijyen şartlarının yetersiz olduğu ortamlarda ve çiğ kalan tavuk ürünlerinde gelişiyor. Tüm bu risklere rağmen yetkili kurumlar tarafından firmaya kesilen ceza sadece 210 bin TL ile sınırlı kaldı.

Oysa bu firmanın yıllık cirosu 19 milyar TL seviyesinde. Bu da kesilen cezanın şirketin cirosunun yüz binde biri kadar olduğu anlamına geliyor. Tüketici dernekleri ve sosyal medya kullanıcıları cezaların caydırıcı olmaktan uzak olduğunu ifade ederek tepki gösteriyor.

TESİSLER İYİ DENETLENMELİ

Gıda mühendisleri ise problemin temeline işaret ediyor: Birçok büyük üreticinin üretim tesisleri oldukça eski, makineler yenilenmemiş, gerekli hijyen tedbirleri de alınmamış. “İnsan hayatı bu kadar ucuz olmamalı” diyen uzmanlar, Avrupa’daki uygulamalara dikkat çekiyor. Avrupa’da benzer durumlarda firmalara cirolarının yüzde 10’u kadar para cezası verilirken, ürünler toplatılıyor ve firma yöneticilerine 1 ve 5 yıl arasında hapis cezası uygulanabiliyor. 

ÖLÜMCÜL BAKTERİ ÇIKTI

Gıda mühendisi Irmak Özden, yaşanan bu durumun sadece üretim kaynaklı olmadığını, denetim mekanizmalarının da zayıf kaldığını belirterek “Listeria monocytogenes gibi bakterilerin gıda ürünlerinde tespit edilmesi, üretim ortamında hijyenin yeterli olmadığını açıkça gösteriyor. Ancak bu durumun gözden kaçması, denetimlerin yetersizliğini de ortaya koyuyor. Özellikle büyük üretim tesislerinde makine parkuru oldukça eski. Bu da bakterilerin kolayca üremesine zemin hazırlıyor” dedi. Özden sadece para cezasıyla sınırlı kalınan yaptırımların firmalar üzerinde bir baskı oluşturmadığını ifade etti. 

ÜRÜN İÇERİKLERİ PROBLEMLİ

Özden ayrıca “Paketli nugget, köfte ve benzeri ürünlerde etin sadece kas kısmı kullanılmaz. Maliyeti düşürmek için sakatat, tavuk derisi, hatta mekanik ayrıştırılmış et dediğimiz öğütülmüş kemik ve doku artıkları da bu ürünlere katılabiliyor. Bu katkı maddeleri ve düşük kaliteli içerikler, özellikle gelişme çağındaki çocuklar için yeterli protein ve mineral kaynağı sağlamaz. Ayrıca üretim sırasında hijyen şartlarına dikkat edilmezse, bu tarz ürünler bakteriyel bulaşmalara da açık hâle gelir” dedi.

Etiket okuma alışkanlığının önemini vurgulayan Özden, tüketicilerin ambalaj üzerindeki içerik listesine dikkat etmeleri ve “mekanik ayrıştırılmış et” gibi ibarelere karşı uyanık olmaları gerektiğini söyledi.