Petrolde fiyat savaşları başlayabilir! Anlaşma varil başına 70-90 dolardı, şimdi ise...
Kazakistan, OPEC+ üretim kotalarına uymak yerine ulusal çıkarlarını ön planda tutacağını açıkladı. Bu tutum, Suudi Arabistan’la gerilimi artırırken, olası bir fiyat savaşı riski doğurdu. 2022’den bu yana OPEC+ üyeleri, petrol fiyatlarını varil başına 70-90 dolar aralığında tutmak amacıyla toplamda günlük 5,85 milyon varil üretim kesintisi konusunda anlaşmıştı.
Reuters’ın haberine göre, Kazakistan, OPEC+ ittifakındaki konumunu yeniden değerlendirmeyi düşünüyor.
VARİL BAŞINA 70-90 DOLAR İÇİN ANLAŞILMIŞTI
Bu gelişme, küresel petrol piyasasındaki büyük oyuncular arasında kaygıya yol açtı.
Reuters yazarı Ron Bousso Thomson’a göre, Kazakistan’ın yeni Enerji Bakanı Yerlan Akkenzhenov’un yaptığı açıklamalar, ülkesinin üretim kotalarına uymaktan çok ulusal çıkarları önceliklendirdiğini gösteriyor.
Akkenzhenov, “Kazakistan, üretim hacmini belirlerken kendi çıkarlarını esas alacaktır” dedi.
Bu açıklamalar, Kazakistan’ın OPEC+ üretim kotalarına fiilen uymama yönünde bir irade gösterdiği ve bunun ittifaktan resmi olarak ayrılmanın ilk adımı olabileceği şeklinde yorumlanıyor. 2022’den bu yana OPEC+ üyeleri, petrol fiyatlarını varil başına 70-90 dolar aralığında tutmak amacıyla toplamda günlük 5,85 milyon varil üretim kesintisi konusunda anlaşmıştı.
KOTALARA RAĞMEN ÜRETİM ARTIŞI
Kazakistan, üretim kısıtlamalarına rağmen kotalarını sürekli aşarak üretimini artırıyor. Mart 2025’te ülke, günlük 1,85 milyon varil petrol üretti; bu rakam, belirlenen 1,468 milyon varil kotasının %26 üzerinde. Bu artış, özellikle Tengiz sahasındaki genişlemeyle ilişkilendiriliyor.
Bu durumun, kotalara uyulmasını önemseyen Suudi Arabistan’ı rahatsız ettiği belirtiliyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Suudi Arabistan’ın bütçesini dengeleyebilmesi için petrol fiyatlarının varil başına 90 doların üzerinde olması gerekiyor. Nisan başında Riyad, Asya pazarına yönelik petrol fiyatlarını düşürerek ve üretimi artırma sinyalleri vererek memnuniyetsizliğini açıkça gösterdi.
Uzmanlar, bu gerilimin artması durumunda Suudi Arabistan’ın daha sert adımlar atabileceğini ve bunun küresel bir fiyat savaşına yol açabileceğini öngörüyor.
FİYAT SAVAŞI TEHLİKESİ
Bu tür bir senaryo, 2014’te Suudi Arabistan’ın piyasayı petrolle doldurarak ABD’li kaya petrolü üreticilerini saf dışı bırakma stratejisini hatırlatıyor. Olası bir OPEC+ çöküşü, arz fazlasına yol açarak fiyatların düşmesine neden olabilir.
Bu da, üretim maliyetleri yüksek olan Kazakistan gibi ülkeler için ciddi risk oluşturur.
KAZAKİSTAN EKONOMİSİ VE TENGE ÜZERİNDEKİ RİSKLER
Ekonomistler, Kazakistan’ın mali açıdan ciddi risklerle karşı karşıya olduğunu vurguluyor. Ekonomist Arman Beisembayev, mevcut petrol satış sözleşmeleri nedeniyle halkın fiyat düşüşünün etkisini hemen hissetmeyeceğini, ancak ekonomik etkilerin sonbaharda hissedilmeye başlayacağını belirtti.
Finans analisti Andrei Chebotarev, petrol gelirlerindeki düşüşün bütçede revizyona neden olacağını öngörüyor. Şu anki devlet bütçesi, varil başına 75 dolar ve dolar başına 470 tenge kuruna göre hazırlanmıştı. Gerçekte ise petrol fiyatı 65 dolara doğru gerilerken, tenge de 518’e kadar düştü.
Beisembayev, bu durumun Ulusal Fon’dan daha fazla kaynak çekilmesini, harcamaların gözden geçirilmesini ve olası bir devalüasyonu gündeme getireceğini ifade etti.
KÜRESEL BELİRSİZLİK VE JEOPOLİTİK ETKENLER
Uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret politikalarının da küresel piyasaları istikrarsızlaştırdığını belirtiyor. Yeni ABD gümrük tarifeleri, küresel petrol talebini düşürmüş durumda.
“Gelişmiş ülkeler için ucuz petrol avantaj olabilir. Ama Kazakistan için bu, resesyon riski anlamına gelir” diyen Beisembayev, içinde bulunulan ortamda Kazakistan’ın zorlu bir tercih ile karşı karşıya olduğunu söylüyor: Ya üretimde bağımsızlık iddiasını sürdürmek ya da OPEC+ içinde kalmaya devam etmek. Her iki seçenek de hem küresel petrol piyasası hem de Kazakistan ekonomisi için ciddi sonuçlar doğurabilir.
'da Takip Edin!
