Trump'ın kazanması Türkiye'yi nasıl etkiler?.. İşte sorunun cevabı!
Kamu ilişkileri ve inovasyon üzerine çalışmaları bulunan Ussal Şahbaz, Trump'ın başkanlık koltuğuna oturması halinde Türkiye'ye etkilerini yazdı. Enflasyonist politikalardan, Trump'ın tartışmalı kararlarına kadar pek çok başlıkta değerlendirmelerde bulunan Şahbaz, olumlu bir tablo çizmedi; İsrail lobisini esas ayakta tutanın Evanjelik Hristiyanlar olduğuna dikkat çekti.
ABD Başkanı Joe Biden, adaylıktan çekilmesinin ardından halefi olarak mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i ilan etti. Eski başkan ve Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump ile Harris arasında şu an kıyasıya bir rekabet yaşanıyor. Anketlere göre; iki isim arasında oy farkı çok az. Daha önce görevdeyken Ankara ile Rahip Brunson olayı başta olmak üzere birçok kriz yaşanmasına yol açan Trump, tekrar seçilirse ABD-Türkiye ilişkilerinin durumu merak konusu.
Kamu ilişkileri ve inovasyon üzerine çalışmaları bulunan, Ussal Danışmanlık şirketinin kurucusu Ussal Şahbaz, Ekonomim'deki köşesinde "Trump kazanırsa Türkiye'ye etkileri ne olur?" başlığı altında kafalardaki soru işaretlerini giderecek analizler yaptı.
2025'TE TÜRKİYE ENFLASYONU
Vergileri azaltması beklenen Trump'ın enflasyonu tetikleyeceği yönünde yorum yapan Şahbaz, konuya ilişkin üç aşamalı değerlendirmesinde Türkiye'nin 2025 enflasyonu için olumsuz bir tablo çizdi ve şunları yazdı:
İktisadi eksende, Trump yönetiminin izleyeceği politikaların yerelde ve küresel ölçekte enflasyonu tekrar hortlatılacağından endişe ediliyor. Birincisi, Trump vergileri azaltacağını söylüyor. Bunu yapıp kamu harcamalarını azaltmazsa kamu dengesinde ortaya çıkacak bozulma enflasyonu tetikleyecektir.
İkincisi, Trump, “ABD’deki kaçak göçmenleri kulağından tutup memleketine göndereceğim” diyor. Bu konuda ne kadar başarılı olacağı muamma. Ama bu politikanın neden olacağı panik bile ABD’de özellikle getir-götür işlerinde zaten zor olan çalışan bulmayı daha da zorlaştırarak ücretleri yukarı yönlü hareket ettirecektir.
Üçüncüsü, Trump’ın hep savunduğu korumacı politikalar, yeni gümrük tarifeleri ile ABD’de üretim maliyetlerini artırarak enflasyonu körükleyebilir. ABD’de enflasyon yükselirse dünyada da maliyetler dolar cinsinden artar. Bu da 2025’ten itibaren bizim de enflasyonla mücadelemizi olumsuz etkileyecektir.
"TRUMP 'ABD'YE GELSİN' DİYECEK"
Başkanlık döneminde Paris İklim Anlaşmasından çekilen başkan adayının benzer adımlar atmasının beklendiğini yazan Şahbaz, Çin faktörünün de altını çizip 'negatif' ifadeler kullandı:
Trump geçen başkanlık döneminde Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmişti. Trump’ın bu konuda yine benzer adımlar atması bekleniyor.
Avrupa hâlâ sınırda karbon vergisi uygulamasına devam edecek göründüğü ve bizim de ana ihracat pazarımız Avrupa olduğu için muhtemelen yaramaz.
İkili ticaret açısından Trump’ın aklına esince koyduğu gümrük vergilerinin geçmişte bizim demir çelik gibi ağır sanayi sektörlerimizin canını yaktığını da unutmayalım. Öte yandan iktidara gelmesi durumunda üretimin Çin’den kaydırılmasına öncelik verecek. Joe Biden “Tedarik zincirleri Çin’den kaysın da bize de gelse veya dostumuz olan ülkelere de gitse olur” diyordu (friend-shoring). Trump, daha çok ABD’ye gelsin (re-shoring), diyecek. Bu da bizim açımızdan net negatif.
"İSRAİL LOBİSİNİ EVANJELİK HRİSTİYANLAR AYAKTA TUTUYOR"
FED, İsrail lobisi ve Rusya-Ukrayna savaşını Trump'ın bakışıyla yorumlayan Şahbaz'ın yazısının ilgili kısmı şu şekilde:
Yani kim seçilirse seçilsin ABD’de rekabet hukukunun baharı başlamadan bitebilir. Bu da bizim için pozitif değil. Açıkçası, Trump başkanlığının Türkiye’ye ekonomi açısından en somut, pozitif etkisi Fed’e zorla erken faiz indirimi yaptırıp böylece gelişen pazarlara sermaye akışını istemeden hızlandırması olabilir. Ancak ABD’de başkanların Fed üzerindeki gücü de pek fazla değil.
Dış politikada, Trump’ın ana özelliği tek taraflı (unilateral) kararlar alıp hareket etmesi. İttifaklarla hareket etmek gibi bir adeti yok. Bunu zayıflık olarak görüyor. Bu nedenle, İsrail’i koşulsuz desteklerken, Orta Doğu’daki ABD varlığını azaltırken veya muhtemel bir İran’a saldırı senaryosunda kafasına göre hareket edebilir. Biden’ın da İsrail’i desteklediği bir gerçek.
Ancak ABD’de İsrail lobisini esas ayakta tutan Yahudiler değil, Trump’ın esas tabanını oluşturan Evanjelik Hristiyanlar. Bu nedenle hassas başlıklardaki tek yanlı hareketlerin başımızı ağrıtma ihtimali yüksek.
TRUMP KİMİN İÇİN İYİ BİR ADAY?
CIA başkanlığı ve dış işleri bakanlığı yapmış Mike Pompeo gibi bazı isimler, Ukrayna konusunda Trump’ın savaşı daha da tırmandırıp Putin’i dize getireceğini düşünüyor. Aynı zamanda Trump’ın Ukrayna’yı ve Avrupa’yı yalnız bırakacağını düşünenler de var.
NATO’ya liderlik eden, Avrupalıları da elini taşın altına koymaya zorlayan bir ABD bizim için iyi olur. Ancak Trump bunları ne kadar becerebilir?
Trump muhtemelen ortalama bir Amerikalı için iyi bir başkan. Ortalama bir Türk içinse iyi bir başkan değil. Ancak Amerikan başkanını Amerikalılar seçiyor. Seçim yarışı yeni başladı. Bizim yapmamız gereken yarışı takip edip sonuca göre uyum sağlamak.
'da Takip Edin!
