Yıl sonu enflasyon tahmini değişti
MB Başkanı Fatih Karahan, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44'e, 2025 içinse yüzde 21'e çıkardıklarını açıkladı. Karahan milyonların merak ettiği asgari ücret sorusuna da cevap verdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Enflasyon Raporu 2024-IV Bilgilendirme Toplantısı'nda yılın son enflasyon raporuna dair sunum yaptı.
Karahan, enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceğini ve ekonomi politikalarındaki eş güdümün de artarak devam edeceğini orta vadeli tahminlere yansıttıklarına işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:
Bu çerçevede, 2024 ve 2025 yıl sonu enflasyon tahminlerimizi sırasıyla yüzde 44 ve yüzde 21 olarak yukarı yönlü güncelledik. Enflasyonun, 2026 yıl sonunda yüzde 12'ye gerileyeceğini öngörüyoruz. Orta vadede ise enflasyonun yüzde 5'te istikrar kazanmasını hedefliyoruz. Tahmin aralıklarının alt ve üst noktaları da 2024 yılı için yüzde 42 ve 46, 2025 yılı için yüzde 16 ve 26, 2026 yılı için ise yüzde 6 ve 18'e tekabül etmektedir.
Son dönemde yüksek seyreden gıda fiyatlarının 2024 yıl sonu tahminin güncellenmesine 1,6 puan etki ettiğine dikkati çeken Karahan, şunları kaydetti:
Türk lirası cinsi ithalat fiyatları ve talep koşullarının tahmin güncellememiz üzerindeki toplam etkisi yarım puan oldu. Beklentilerdeki gerilemenin öngörülerimizden yavaş gerçekleşmesi, başlangıç koşulları ve enflasyonun ana eğilimi, 2024 yıl sonu tahminimizi 3,9 puan yukarıya çekti.
2025 yıl sonu tahmin güncellemesinde ise, gıda fiyatları, Türk lirası cinsi ithalat fiyatları ve yönetilen yönlendirilen fiyat varsayımlarımızdan gelen toplam etkiyi 3,3 puan olarak hesaplıyoruz. Ayrıca, 2024 tahminimizdeki güncelleme, enflasyon ataleti ve ana eğilim vasıtasıyla, 2025 yıl sonu tahminimizi 3,5 puan yukarı çekti. Son olarak, çıktı açığı patikasındaki güncellemenin 2025 yıl sonu tahminimiz üzerindeki etkisi 0,2 puan oldu.
Karahan, "para politikasındaki kararlı duruşun; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürmeye devam edeceğini" vurgulayarak, "Para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesiyle, yıllık enflasyonun önümüzdeki dönemde istikrarlı olarak gerileyeceğini öngörüyoruz. Bu süreçte, finansal koşullardaki sıkılıkla beraber talep koşulları enflasyondaki düşüşe desteğini sürdürecek. Hizmet enflasyonundaki katılığın zayıflamasıyla, enflasyonun ana eğiliminde gerileme 2025 yılında da devam edecek. Para ve maliye politikalarının artan eşgüdümü de bu sürece katkı sağlayacak" diye konuştu.
"İKİ ANA KOŞULU GÖZETİYORUZ"
Para politikasındaki sıkı duruşu fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceklerini bildiren Karahan, "Daha önce de vurguladığımız gibi, bu süreçte iki ana koşul gözetiyoruz: Birincisi, aylık enflasyonun ana eğiliminin belirgin ve kalıcı bir şekilde düşüş göstermesi. Bu kapsamda, ana eğilim, iç talep, ithalat ve finansal koşullara ilişkin göstergeleri yakından izliyoruz. İkincisi ise enflasyon beklentilerinin öngörülen tahmin aralığına yakınsaması. Bu çerçevede, geniş kapsamlı enflasyon beklentisi göstergelerini takip ediyoruz." dedi.
Karahan, fiyat istikrarının sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşul olduğuna dikkati çekerek, dezenflasyon sürecinde, enflasyonu belirlenen ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceklerini belirtti.
Karahan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:
Dezenflasyon süreci devam ediyor. Makroekonomik göstergeler de dezenflasyon süreciyle uyumlu ilerliyor. İç talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonu destekleyici seviyelere geldiğini değerlendiriyoruz.
Cari işlemler açığında düşüş sürüyor. Enflasyonun ana eğilimi öngörülerimizden yavaş olsa da iyileşiyor. Para politikasındaki sıkı duruşumuzu dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde sürdüreceğiz.
Cari açığın milli gelire oranı yüzde 1,7 seviyesine geriledi. 3. çeyrekte birikimli cari açığın azalacağını tahmin ediyoruz. Sıkı parasal duruşumuzla uyumlu olarak cari dengedeki olumlu sürecin devam edeceğini düşünüyoruz.
Tüketici enflasyonu üzerinde üretici kaynaklı baskılar azalıyor. Bu da TÜFE’de mal fiyatlarını olumlu etkiliyor.
Enflasyon beklentilerdeki iyileşmenin hızı arzu ettiğimiz seviyede değil. Reel sektör ve hanehalkı enflasyon beklentilerinde iyileşme devam ediyor. Tüm sektörlerin beklentileri kademeli biçimde geriliyor.
Kira dışındaki hizmetlerde fiyat artışları kademeli olarak güç kaybetmektedir. Son çeyrekte aylık kira enflasyonun yavaşlayacağına işaret ediyor.
Sanayi tarafında firmaların fiyatlama davranışlarında net bir iyileşme görüyoruz. Genel itibariyle temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ediyor.
Çıktı açığının ile yayılım endeksi arasında pozitif ilişki söz konusu.
Manşet enflasyondaki düşüşle birlikte, tüm sektörlerin beklentileri kademeli bir biçimde geriliyor.
Beklentilerdeki iyileşmenin hızı henüz arzu ettiğimiz seviyelerde değil. Sıkı para politikası duruşumuzla, beklentilerin dezenflasyon sürecine katkı verecek şekilde oluşmasını sağlamakta kararlıyız.
Sıkı parasal duruşu makroihtiyati adımlarla destekliyoruz. Parasal aktarımın etkinliğini artırmak amacıyla, makroihtiyati politikaları uygulamaya devam ediyoruz.
Kredilerde dalgalanmanın önüne geçtik.
Dönemsel olarak ortaya çıkan likidite fazlasını sterilize ediyoruz. Likidite koşullarını, muhtemel gelişmeleri göz önünde bulundurarak yakından izliyoruz. Araç setimizi etkili bir şekilde kullanmaya devam edeceğiz.
Finansal koşullardaki sıkılık devam ediyor. Para politikası duruşumuz ve makroihtiyati çerçevemiz mevduat faizlerinin TL'ye geçişi ve tasarrufları destekleyici seviyelerde kalmasını sağlayacak. Tüketici kredileri ılımlı şekilde büyüyor. Ticari kredi artışında büyüme sınırların altında devam ediyor.
TL varlıklara olan ilgi ve güvenin arttığını görüyoruz. TL mevduat payı artarken, KKM payı geriliyor. KKM bakiyesinin azalması TL mevduat payını artırarak, parasal aktarım mekanizmasını güçlendiriyor ve TCMB bilançosu üzerindeki riskleri azaltıyor. Küresel piyasalarda azalan risk iştahı ile birlikte sermaye girişleri yavaşladı, önümüzdeki dönemde sermaye girişleri jeopotilik gelişmelere bağlı oynaklık gösterebilir.
Sıkı para politikası duruşumuz rezervlere olumlu yansıyor. Risk primi ılımlı seyrini sürdürdü. Kredi derecelendirme kuruluşlarının not artışları dış finansman görünümünü destekledi.
Merkez Bankası Başkanı Karahan’ın sunumu ve orta vadeli öngörülerde enflasyon beklentilerini değiştirmesinin ardından ekonomist ve gazetecilerin sorularının alındığı bölüme geçildi.
Enflasyonda üst bant olan yüzde 42'ye yıl sonunda gelmeyi düşünüyorduk, en kötü ihtimalle, mevcut durumda baktığımızda buraya 2025 Ocak ayında ulaşacağız, ama bizim hedefimiz orta nokta, 38'e de 2025 Mart ayında ulaşacağımızı değerlendiriyoruz.
Çok ciddi bir sapma olduğunu söylemek doğru değil.
Revizyonun yüksek olmasını para politikasında değişiklik olarak algılamak doğru değil. Enflasyonun ana eğilimine bağlı olarak faiz indirimi başladığında sıkılık korunacak.
FAİZ İNDİRİMİ OLACAK MI?
Enflasyon ve beklentiler düzeldikçe faizlerin mevcut seviyelerinin korunması parasal sıkılığın artması anlamına geliyor. İndirim döngüsü başladığında da sıkı duruşumuzu koruyacağız.
Kirada yapısal unsurlar öne çıkıyor, bunlar para politikasının etki alanının dışında.
Üst banttan fonlama faiz artışı değilse, alt banttan fonlama da indirim olarak algılanmamalı. Araç repo faizidir. Biz örtülü bir şey yapmıyoruz.
SORU: Asgari ücretin erimesi yüzde 44, yeniden değerleme oranı yaklaşık yüzde 44 olarak görünüyor. Asgari ücrette enflasyon oranı kadar düzeltme yapılmasına nasıl bakıyorsunuz?
Kesinlikle iddia edildiği gibi başka bir şey söylediğimiz doğru değil. Bu konuda bizim şöyle olmalı gibi bir değerlendirme yapmamız doğru olmaz. Bir karar verici değiliz. Biz bu kurulun bir tarafa değiliz. Tavsiyede de bulunmuyoruz. Raporumuzda enflasyon tahmini vermek zorundayız. Çeşitli varsayımlar yapmamız gerekiyor. Yetkili mercilerin açıklamaları üzerinden senaryolar oluşturuyoruz.
Fakat genel olarak net şekilde söylemek istiyorum. Yüksek enflasyon ortamında ücretler reel olarak erir. Erimeye sebep olan şey enflasyonun yüksek olması. Bizim yapmamız gereken enflasyonu kalıcı şeklide düşürmek. Bu konuda kararlıyız. Enflasyonun net şekilde düştüğünde alım gücünün arttığını, refah artışının toplumun tüm kesimleri tarafından paylaşıldığını göreceğimizi düşünüyorum.
'da Takip Edin!
