MİT İngiliz casusu John Philby'i ifşa etti! Vehhabilerin danışmanından Suriye planı

MİT'in resmi internet sitesinde, "Özel Koleksiyon" sekmesi başlığı altında yer alan "belgeler" kısmında yayımlanan istihbarat raporlarına yenisi eklendi.

Bu belge, İngiliz istihbaratçı, seyyah, yazar, kaşif ve siyaset adamı John Philby, Müslüman olduktan sonraki bilinen ismiyle ise Abdullah Philby'nin, Mavera-i Ürdün'deki faaliyetlerine ilişkin Adana Merkez Amirliği'ne ait 14 Eylül 1944 tarihli istihbarat raporu oldu.

Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti'ne (MAH) dönemin Adana Merkez Amiri'nin (A.M.A.) imzasıyla ulaştırılan belgede, Türk istihbaratına çalışan "AFİN" kod adlı personelin aktardığı bilgiler olduğu görüldü.

"MİSTER ABDULLAH FİLBİ"

Söz konusu raporda şu ifadeler yer aldı:

"Maverayıürdün'deki İngiliz müsteşarı ve İntelijans servisin tanınmış bir şahsiyeti olan Mister Abdullah Filbi, geçen hafta Berut'a ve dostu Profesör Oliver'in Rasülmetin'deki evine misafir olmuştur. Sözü geçen bir kaç defa Aliye'ye gelmiş, burada bulunan Maverayıürdün Emniyet Müdürü Abdülkadir Elcündi ve İngiliz elemanlarından Şibli Bişara ve kardeşi Vasıf Bişara ile toplantılar yapmıştır. Öğrendiğime göre, Şibli Bişara İntelijens servisin yakın şarktaki mühim bir elemanıdır. İngilizlerin büyük itimadını haiz bulunan bu adamın, sık sık Bağdat'a gittiği ve avdetinde İngiliz istihbarat subaylarından Kolonel Sterling'le Berut'un Senjorj otelinde temaslar yaptığı görülmüştür. Bu adamla birlikte Abdullah Filbi'nin yaptığı faaliyetin Emir Abdullah'ın Suriye'ye Kral yapılmasını istihdaf ettiği tahmin olunmaktadır. Bilgi için yüce Başkanlığa ve D. Merkezine sunulmuştur."

Öte yandan belgeler kısmına bir yeni rapor daha eklendi.

Bu rapor ise Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti'ne (MAH) Kurmay Albay Şükrü Ali Bey'in tayin edildiğine ve bu kararname hükümlerinin yürütülmesinde Başvekil'in sorumlu olduğuna dair Başvekil İsmet İnönü ve Reisi Cumhur Gazi Mustafa Kemal imzalı 25 Aralık 1926 tarihli kararname belgesi oldu.

Rapor o dönemki temasları göstermesi bakımından tarihi bir belge olarak kayıtlara geçti.

VEHHABİ DANIŞMANI JOHN PHİLBY KİMDİR?

Tam adı Harry St. John Bridger Philby olan casus diğer adlarıyla Jack Philby, Şeyh Abdullah veya Abdullah Philby (d. 3 Nisan 1885, Badulla - ö. 30 Eylül 1960, Beyrut) olarak kaynaklarda geçiyor.

İngiliz seyyah, kâşif, siyaset adamı ve yazar bilinen Philby'nin istihbarat memuru olduğu zamanla ortaya çıkıyor. 

Forty Years in the Wilderness (Çölde 40 yıl, Londra 1957) adlı otobiyografisinde 1908'de “Hint Sivil Hizmetine katılan ilk sosyalist” olduğunu yazdı.

Cambridge Üniversitesi'nde Doğu dilleri üzerine eğitim görüp 1908'de Lahor'a gönderildi. Burada Urduca, Pencapça, Beluçca, Farsça ve sonunda Arapçayı akıcı bir şekilde öğrendi.

1930'da Müslüman olduğunu söyledi ve daha sonra Suudi Arabistan'da İbn Suud'un danışmanı oldu.

1938'de Arabistan'da petrolün keşfedilmesiyle birlikte Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri ile görüşülmesine aracılık yaptı.

İkinci defa Suudi Arabistan'da evlendi. İlk karısı Dora Johnston'dan olan tek oğlu, 1963'te sığındığı Sovyetler Birliği için dünya çapında çift ajan olarak çalışan Kim Philby'dir.

Kitapları arasında Arabistan'a dair yazdığı kitapları ve "Arabia of the Wahhabis" (Vehhabilerin Arabistan'ı, Londra, 1928) kitabı bölgedeki casusluk faaliyetlerini anlatması bakımından dikkat çekmektedir.