Hükûmete akıl verenler ‘israf’ sözünü unuttu! Belediyeler tasarruf etmesin mi?
Belediyelerin devlete borcu patladı. CHP, tasarruf yerine yükü hazineye yıkma peşinde. Bakanlık ise aylık tahsilata hazırlanıyor.
CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ - HABER MERKEZİ AK Parti’nin bu hafta içinde TBMM Başkanlığına sunmayı planladığı vergi paketinde, belediyelerin devlete olan SGK primi ve vergi borçlarına yönelik yeni düzenlemelerin olacağı belirtildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, belediyeler ile bunlara bağlı şirketlerin, vergi ve SSK prim borçlarının daha fazla birikmemesi için, vergi gelirlerinden ayrılan paylardan aylık kesinti yapılmasını istedi. Bu doğrultuda ‘Belediyelerin cari borçlarının genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylarından öncelikle kesilmesi’ için ‘İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkındaki Kanun’da değişiklik gerçekleştirilecek.
BORÇLANMA ENGELENECEK
Yapılacak yeni düzenleme ile il özel idareleri, belediyeler, bu idarelere bağlı kuruluşlar ve bunlara ait tüzel kişilerin tahakkuk eden vergileri ile sosyal güvenlik primlerinin, vadesini izleyen ayda, bu idarelere ödenecek vergi gelirleri payından kesilmesi öngörülüyor. Bu düzenleme ile zaten büyük bir borç batağında olan belediyelerin yeni borç birikiminin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Mevcut kanunda, genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 1,50’si büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 4,50’si büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ve yüzde 0,5’i il özel idarelerine ayrılıyor. Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 6’sı ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30’u büyükşehir belediye payı olarak ayrılıyor.
YÜZDE 75’İ CHP’NİN
30 büyükşehir belediyesinin sadece SGK’ya 20 milyar liradan fazla prim borcu bulunuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “30 büyükşehirden 11’i CHP’li ve bu 11 CHP’li belediyenin toplam borcu 15 milyar lira. Yani, 30 büyükşehirden yalnızca 11’i CHP’li olmasına rağmen, 30 büyükşehir belediyesinin toplam borcunun yüzde 75’i tek başına CHP’ye ait. Ankara için durum daha da vahim. 30 büyükşehrin toplam borcunun yüzde 25’i tek başına Ankara Büyükşehir Belediyesine ait. Sadece Ankara Büyükşehir Belediyesinin borcu 4,5 milyar lira ve CHP’li olmayan 19 büyükşehir belediyesinin tamamının borcu toplamına eşit düzeyde” demişti. Hazine ve Maliye Bakanlığının 2023 sonunda yayınlandığı verilere göre de 30 mahallî idarenin hazineye olan toplam borcu ise 10 milyar 552 milyon 888 bin liraya ulaştı. Bu borcun önemli bir bölümünü vergi borçları oluşturuyor. Personel maaşlarını bile ödeyemez duruma gelen birçok belediyenin, geçmişte çıkarılan borç yapılandırılması düzenlemelerine rağmen, vergi ve prim borçlarının büyük bölümünü ödemediği belirtiliyor.
DEVLET BU YÜKÜ NİYE ÇEKSİN?
Bütçe yönetiminde sıkıntı yaşayan belediyeler ek kaynak için Ankara’nın yolunu tutmaya devam ediyor. CHP lideri Özgür Özel de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinde belediye borçlarına yapılandırma ve kredi talebinde bulunmuştu. Paranın kadrolaşma için talep edildiğini belirten hükümet çevreleri ise “Devlet bu yükü niye çeksin?” diyerek karşı çıkıyor.
HAZİNEYE MALİYETİ YILLIK 1,3 MİLYAR LİRA
TBMM’deki milletvekili fazlalığından yakınan CHP Elâzığ Milletvekili Gürsel Erol, “Milletvekilleri Meclis’e sığmıyor. Neden 600 vekil olduğunu tartışmak gerek. 450 vekil yetmez mi” diyerek, gündeme yeni bir tartışma konusu getirdi. Kamuda Tasarruf Tedbirleri Paketi uygulamaya konulmuşken milletvekillerinin hazineye yıllık yükü merak konusu oldu. 2024 yılı itibarıyla hem emekli olan hem de milletvekili olan 233 bin lira, sadece milletvekilli olanlar 136 bin lira alırken, emekli milletvekili maaşı ise 97 bin lira civarında.
Bütün vekillerin sadece 136 bin liralık vekil maaşının hazineye maliyeti aylık 81 milyon 600 bin lira, yıllık ise 979 milyon 200 bin lira. 600 vekilli Meclis’te yaş ortalaması 52,1. Yaklaşık 300 vekilin aynı zamanda emekli milletvekili maaşı aldığı belirtiliyor. Bu durumda emekli milletvekillerine ayrıca ayda 29 milyon 100 bin, yıllık ise 349 milyon 200 bin lira ödeniyor. Toplamda hem milletvekili hem milletvekili emekli maaşlarının hazineye maliyeti yıllık 1 milyar 328 milyon 400 bin lirayı buluyor.
Önümüzdeki ay maaşlara yapılacak zamla birlikte bu rakam daha da büyüyecek. Milletvekillerine ve milletvekili emekli maaşlarına memur maaş artışıyla aynı oranda zam yapılıyor. Milletvekillerinin özel sağlık harcamaları, danışman ücretleri, araç vb. giderleri de hesaba katıldığında bu sayı katlanarak artıyor.
CHP ASGARİ ÜCRETTE ARA ZAM TALEP ETTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in görüşmelerinin ardından iktidar ile ana muhalefet arasındaki temaslar devam ediyor. Bu kapsamda dün Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Bakanlıkta CHP’nin Hazine ve Maliye Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe’yi ağırladı. Bakan Şimşek, CHP’li Karatepe’yi kapıda karşıladı. İkili arasında saat 10.00’da başlayan görüşme, yaklaşık 4 saat 15 dakika sürdü. Görüşmenin ardından Bakan Şimşek tarafından kapıya kadar uğurlanan Karatepe, daha sonra CHP Genel Merkezine geçerek açıklamalarda bulundu.
Görüşmede Bakan Şimşek’e dört ana talep ilettiğini belirten Karatepe, bunların ‘asgari ücrete ara zam’, ‘emekli aylıklarına ciddi şekilde artış yapılması’, ‘tarımsal desteklerin artırılarak Tarım Kanunu’nun öngördüğü şekilde yüzde 1 oranında çiftçilere ödenmesi, bu kapsamda çay ve buğday alım fiyatlarının güncellenmesi’ ile ‘vergide adaletsizliğin gerilmesi olduğunu söyledi. Enflasyonun yüksek seyrettiği dönemde asgari ücrete yılın ikinci yarısında zam yapılmamasını reddettiklerini belirten Karatepe “Bu artışın yapılmasının bir zorunluluk olduğunu Sayın Bakan’a söyledik. Benzer şekilde, emekli aylıklarında bir artış yapılmasının da zorunlu olduğunu ifade ettik. Yasadan gelen enflasyon kadar artışı yapmak zorunda olsalar da biz bunun yeterli olmadığını, bunun üzerinde bir artışın yapılmasını, ‘refah payı’ olarak adlandırabileceğimiz ve örneğin ilk çeyrekte ortaya çıkan büyüme rakamı kadar bir ilave artışın yapılması gerektiğini söyledik” dedi. Karatepe, görüşmede, kamuda tasarruf tedbirleri konusunun gündeme gelmediğini belirtti.
EN UZUN TEMAS
CHP’li kurmaylar daha önce de Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile de bir araya gelmişti. Bakan Şimşek ile CHP’li Yalçın Karatepe arasında yapılan görüşme, yaklaşık 4 saat 15 dakikalık süresiyle CHP ve kabine görüşmeleri arasındaki en uzun görüşme oldu.
'da Takip Edin!
