Kritik iptal kararları peş peşe geldi! Yüksek Mahkeme KHK’ları tırpanladı

YEŞİM ERASLAN'IN HABERİ - Anayasa Mahkemesi, 2018 yılında çıkarılan 703 sayılı Anayasaya Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve KHK’larda değişiklik yapılmasına dair KHK’nın bazı hükümlerini iptal etti. CHP ve iki mahkemenin iptal başvurusunu birleştirerek inceleyen AYM, KHK’nın tümünün anayasaya aykırı olmadığına karar verirken, KHK’nın çok sayıda hükmünü ise anayasaya aykırı buldu.

12 AY SONRA YÜRÜRLÜKTE

AYM, rektörlerin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasının KHK ile düzenlenmesini iptal etti. İptal hükmü, 12 ay sonra yürürlüğe girecek. Dava konusu kuralın önceki hâlinde, rektörlerin devlet üniversitelerine atamasında, YÖK’ün aday gösterdiği kişiler arasından seçilerek, Cumhurbaşkanı tarafından atanacağının düzenlendiğinin belirtildiği kararda, vakıf üniversitelerine ise mütevelli heyetinin YÖK’e teklifi ve YÖK’ün olumlu görüş vermesi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanacağının düzenlendiği ifade edildi.

MB ATAMASI DA İPTAL

Anayasa Mahkemesi, Merkez Bankası Kanunu’nun 25. maddesinin 1. fıkrasını yürürlükten kaldıran 703 sayılı KHK’nın 151(h) maddesini de anayasaya aykırı buldu. Söz konusu maddede, Merkez Bankası Başkanı’nın bakanlar kurulu kararı ile “beş yıllık bir dönem için” atandığı belirtiliyordu. Yüksek Mahkeme, Merkez Bankası Başkanı ile başkan yardımcılarının atamalarıla ilgili her iki kuralın yürürlükten kaldırılmasını “KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kaldığı gerekçesiyle “anayasaya aykırı bularak oy birliğiyle iptal etti.

TRT HAKKINDA KARAR

“Cumhurbaşkanı’nca atanan İdari İşler Başkanlığı personeli hakkında kamu görevine atanma için yaş haddini 65 yaş olarak düzenleyen 5434 sayılı Kanun’un 40. maddesinin uygulanmayacağı”na ilişkin düzenleme de iptal edildi. Cumhurbaşkanı tarafından atanan İdari İşler Başkanlığı personeli için belirtilen yaş sınırını ortadan kaldıran kuralın, kamu hizmetlerine girme hakkına dair bir düzenleme öngördüğünden anayasanın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alan içinde kaldığı belirtildi.

“KEYFÎLİK VE YOLSUZLUK..”

TRT Kanunu’ndaki kamudaki taşınmazların TRT’ye bedelsiz tahsis edilmesi, TRT Genel Müdürü’ne en yüksek devlet memuru aylık ve sözleşme ücreti ödenmesine dair düzenlemeleri de iptal etti. Dokuz ay sonra yürürlüğe girecek olan iptal kararının gerekçesinde, mali ve sosyal haklarla ilgili düzenlemelerin, anayasada yer alan “mülkiyet hakkına ilişkin” olduğu, bu konuda KHK ile düzenleneme yapılamayacağı kaydedildi. TRT’nin bütün işlemlerinin ihale mevzuatı kapsamı dışına çıkarılmasının keyfîliğe ve yolsuzluğa sebebiyet verebileceği” iddialarını da inceleyen AYM, TRT’nin tedarik işlerini KHK ile yeniden düzenleyen ilgili 47. madde için de iptal kararı verdi.

SUBAYLARIN RÜTBE SÜRESİ

Subayların terfiye hak kazanabilmek için her rütbede beklenecek sürelerinin Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilmesi ve kısaltılabilmesine dair düzenlemenin de KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde olmadığına karar veren AYM, düzenlemeyi 12 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal etti.

Bunların yanı sıra “Vali yardımcılarının en az altı sene kaymakamlık görevinde bulunmuş ve bu hizmetin iki senesini doğuda geçirmiş olanlardan atanabileceği”ne dair düzenleme ile “Valilerin İçişleri Bakanlığının inhası, Bakanlar Kurulunun kararı ve Cumhurbaşkanı’nın tasdiki ile tayin olunacağı” yönündeki düzenlemenin, 703 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılması da anayasaya aykırı bulundu.