Risk altındaki tarihi eserler! İstanbul depremi tarihi camileri ne kadar etkiledi?
İstanbul ve çevresinden yaşanan 6,2 büyüklüğündeki deprem beklenen büyük İstanbul depremi sorularını akıllara getirdi. Depremin unutulmaz görüntüleri arasına Ayasofya Camii’ndeki ziyaretçilerin yaşadıkları girdi. ‘Ayasofya depreme dayanıklı mı’ sorularını gündeme getirdi. Gözler risk altındaki tarihi eserlere çevrildi. İşte depremde tehlike altında olan tarihi yapılar…
Silivri merkezli yaşanan 6,2 büyüklüğündeki deprem beklenen büyük İstanbul depremini akıllara getirdi.
Depreme Ayasofya Camii içinde yakalanan ziyaretçilerin görüntüleri gündemin merkezine yerleşti. 'Restorasyon sürecinde olan Ayasofya Cami herhangi bir zarar görmüş müydü? Ayasofya depreme ne kadar dayanıklı?’ gibi soruları merak ettirdi.
Adeta beşik gibi sallanan İstanbul'daki diğer tarihi eserlerin hasar durumu da merak konusu oldu. Uzmanlar konu henüz bir açıklama yapmazken tarihi yapıların deprem geçmişi önemli bilgiler veriyor.
Ayasofya Cami, Süleymaniye Cami, Yeni Cami, Kapalı Çarşı, Sultanahmet Cami ve Fatih Cami başta olmak üzere uyarılarda bulunmuştu. Gelin depremde risk altındaki büyük tarihi eserlere sırayla bakalım.
AYASOFYA CAMİİ DEPREME DAYANIKLI MI?
Geçen yıl 7 üzeri veya 7.5 civarındaki bir Marmara depreminde Ayasofya Camii için beklenen hasar riskleri dile getiriliyordu.
İlk olarak tahmin edilen Ayasofya’daki minarelerin devrilmesi riskiydi. İkincisi ve en kritik olan bölge ise ana kubbeyle yan kubbelerin birleşim yerlerin kopma çökme riskiydi.
6,2 büyüklüğündeki depreme restorasyon sürecinde yakalanan Ayasofya Camii'nin riski minareleri sökülerek yeniden inşa edildi.
Son durumu hakkındaysa deprem senaryoları düşünülerek çalışmaların devam ettiği Kültür Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından şöyle dile getirilmişti:
"Bu süreçte külliyedeki tüm yapılar üç boyutlu olarak belgelenerek dijital ortama aktarıldı ve Ayasofya'nın dijital ikizi oluşturuldu. Projelendirme sürecinde geçmişten bugüne ait arşivler tarandı, bilgi ve belgeler bir araya getirildi, yapı strüktürel olarak incelendi. Deprem senaryoları doğrultusunda Ayasofya'nın tepkileri analiz edildi ve olası risklere karşı alınacak önlemler belirlendi."
Ersoy ayrıca ana kubbe hakkında şu bilgileri vermişti:
"Tüm bu çalışmaların sahada güvenli ve hızlı biçimde yürütülebilmesi amacıyla, doğu yönünde kurulmak üzere 41 metre yüksekliğinde ve 60 metre bom uzunluğunda kule vinç projelendirildi. Bu vinç, yapıya uygun mesafede ve güvenli dönüş alanı sağlayacak şekilde planlandı. Ana kubbe güçlendirmesi, kurşun değişimleri, mozaik konservasyonu ve cephe ile minare onarımları tamamlandıktan sonra geçici olarak kurulan çelik konstrüksiyon örtü, platform ve kule vinç, kuruldukları yöntemle sökülecek. Böylece Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nin tarihi kubbesi, kapsamlı bir güçlendirme sürecinin ardından özgün haliyle korunarak gelecek kuşaklara aktarılmış olacak."
SÜLEYMANİYE CAMİİ EN SAĞLAMI
Mimar Sinan tarafından titizlikle yapılan Süleymaniye Cami İstanbul'da yaşanan en büyük depremleri hasarsız şekilde atlatan yapılan başında geliyor.
Zemininde yapılan ıslah çalışmaları, taşıyıcı sistemindeki mükemmel simetri, kubbe ve diğer yapıları destekleyen fil ayaklarının taşıma kapasiteleri muhtemel İstanbul depreminde de hasarsız çıkacağını gösteriyor. Uzmanlar Süleymaniye Cami'nin en sağlam tarihi eser olduğunu dile getiriyor.
SULTANAHMET CAMİİ EN DAYANIKLI YAPILAR ARASINDA
1766 yılında yaşanan büyük İstanbul depreminde minarelerinde çökmeler yaşanan ancak ana taşıyıcı sisteminde hasar görülmeyen Sultanahmet Camii de dayanıklılığıyla dikkat çekiyor.
Kültürel varlıkları arasında en çok ziyaret edilen yerlerden biri olan Sultanahmet Camii, 6,2'lik depremde herhangi bir hasar söz konusu olmadı.
FATİH CAMİİ DEPREMLER YIKILMIŞTI
1766 yılındaki depremde ağır hasar alan ve 1771’de adeta yeniden yapılarak yenilenen Fatih Camii günümüze kadar geldi.
1999’daki Gölcük depreminde temelinde kaymalar görüldüğü için güçlendirildi. Uzmanlar tarihindeki bu yıkımlar sebebiyle muhtemel bir büyük İstanbul depreminde hem zemininde hem de taşıyıcı sisteminde hasarla karşılaşabileceklerini ifade ediyordu.
Bu yüzden son yaşanan depremde kontrol edilmesi gereken tarihi yapıların başında Fatih Camii geliyor.
Tarihi ve kültürel yönü kadar ticari olarak da İstanbul'un en işlek merkezlerinden olan Kapalı Çarşı, büyük İstanbul depremi karşısında en hassas yerlerin başında geliyor.
En riskli yapılardan bir tanesi olarak görülen Kapalı Çarşı, zamanla büyümesi sebebiyle asimetrik bir yapıya sahip.
Uzmanlar tarafından kompleks bir yığma yapı olarak ifade edilen Kapalı Çarşı büyük İstanbul depreminde çökme riski taşıyor. Ancak son depremden ne derece etkilendiği hakkında henüz bir açıklama bulunmuyor.
'da Takip Edin!
