Türkiye, Somali-Etiyopya krizini nasıl çözdü? İşte Erdoğan önderliğindeki buluşmanın perde arkası
Somali ve Etiyopya’yı barıştırarak Afrika kıtasını büyük bir savaşın eşiğinden döndüren Türkiye’nin bu başarısının arkasında sekiz ay süren ve ilmek ilmek işlenen büyük bir emek var.
YEŞİM ERASLAN ANKARA - Somali ve Etiyopya’yı barıştırarak Afrika kıtasını büyük bir savaşın eşiğinden döndüren Türkiye’nin bu başarısının arkasında 8 ay süren ve ilmek ilmek işlenen büyük bir emek var. Mayıs ayında başlayan süreç şöyle işledi:
MEKTUPLA BAŞLADI
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup yazarak, Etiyopya ile Somali arasındaki ihtilafa dair Ankara’nın desteğini istedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Krizi çözün’ talimatıyla harekete geçen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arabuluculuk görüşmelerine başladı.Fidan, 1 Temmuz’da Etiyopya Dışişleri Bakanı Taye Atske Selassie ile Somali Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Ahmed Muallim Fiqi’yi Ankara’da ağırladı. İki ülkenin Dışişleri Bakanları, Bakan Fidan’ın ev sahipliğinde aynı fotoğraf karesinde yer alırken, toplantı sonucunda taraflar, aralarındaki meseleyi barışçıl şekilde çözme yönündeki niyetlerini ortak açıklamayla kayda geçirdi ve Ankara’da yeniden bir araya gelmeyi taahhüt etti. Ankara’daki ikinci görüşme 10 Ağustos’ta Ankara’da yapıldı. Bu toplantıda da olumlu sonuçlandı ve taraflar üçüncü kez yine Ankara’da bir araya gelmek üzere uzlaştı. Üçüncü toplantı dün yapıldı.
ANLAŞMA OLMADAN KALKMAK YOK
İki ülke arasındaki barış görüşmelerinde son noktayı önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan koydu ve çözümde bizzat rol üstlendi. Erdoğan, önce Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'u ardından da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'i kabul etti. Erdoğan muhataplarıyla önce ikili ardından da üçlü görüşmeler gerçekleştirdi. Bakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın da mekik diplomasisi yürüttü. Her iki ülkeye anlaşma olmadan masadan kalkılmayacağı mesajının verildiği görüşmeler geç saatlere kadar devam etti ve 8 saatlik mesainin ardından barış geldi. Anlaşmanın sağlanmasının ardından 3 lider kameralar karşısına geçerek, “Türkiye Cumhuriyeti’nin kolaylaştırıcılığıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti ve Somali Federal Cumhuriyeti’nin Ankara Bildirisi” dünyaya duyuruldu.
AFRİKA AÇILIMI SAYESİNDE…
İki ülkeyle de ilişkiler altın döneminde
Afrika'daki etkinliğini her geçen gün artıran Türkiye'nin Somali’de, 2012'de imzalanan Askeri Eğitim ve İş Birliği Anlaşması ile askeri üssü bulunuyor. İki ülke arasında 8 Şubat 2024'te ise "Savunma ve Ekonomik İş Birliği Çerçeve Anlaşması" imzalandı. Bu son anlaşma Türkiye'nin Somali karasularını 10 yıl boyunca korumasını ve deniz kaynaklarının geliştirilmesini hedefliyor. Somali ordusunu eğiten Türkiye, ayrıca, balistik füze ve uzay roketlerini test için Somali'de uzay üssü kurmayı hedefliyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile Somali Petrol Otoritesi arasında “Türkiye ile Somali Arasında Hidrokarbon Arama ve Üretim Anlaşması” imzalanmıştı. Anlaşmaya göre, Türkiye, Somali denizlerinde her bir blokun 5 bin kilometrekarelik bir alanı temsil ettiği 3 ayrı blokta münhasıran arama yapacak ve petrol bulursa da üretme yetkisine sahip olacak. Bu çerçevede, Türkiye, Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi bölgeye giderek çalışmalara başladı.
Türkiye’nin Afrika açılımını başlattığı ülkelerden bir diğeri olan ve binlerce Türk işçinin çalıştığı Etiyopya’da ise inşaat, tekstil, sanayi, turizm ve hizmet alanı başta olmak üzere hemen her bölgesinde yatırımlar bulunuyor. Etiyopya’da 200’den fazla Türk firma iş yapıyor. Etiyopya’da en fazla yatırımı olan ikinci yabancı ülke konumuna gelen Türkiye’nin Etiyopya’ya AKINCI TİHA teslimatı gerçekleştirildiği biliniyor.
ARABULUCU ÜLKE TÜRKİYE
Türkiye, yardım elini uzattığı yer yere barış götürdü. 30 yıldır Ermenistan’ın işgali altında bulunan Azerbaycan’ın Karabağ zaferi, Türk dış politikası açısından da Kafkasya'dan Orta Asya'ya uzanan bölgede yeni dönemin başlangıcı oldu. Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği kararlı, tutarlı, çözüm odaklı desteğin sonucunda Karabağ, Ermenistan işgalinden kurtarıldı. Asırlık hayal olan Nahçıvan koridorunun açılmasının da Türk dış politikası açısından önemli bir yer tutarken, Azerbaycan ve Ermenistan müzakere masasına oturtuldu.
Rusya ve Ukrayna savaşının patlak vermesinin ardından filmleri aratmayan sahnelerle esir takasının yapılmasını sağlayan Türkiye, Moskova ve Kiev’i İstanbul’da bir araya getirerek, Tahıl Koridoru ile gıda krizinin önüne geçti.
Türkiye’nin Libya’ya 2020 yılında verdiği destekle ülkenin geleceği değişti. Libya, uluslararası aktörlerin desteklediği silahlı milislerin başkent Trablus'un kapılarına kadar dayandığı bir darbe girişimi ve çatışma ortamında girdiği dönemi, Türkiye'nin verdiği destekle dengelerin değiştiği bir tabloyla kapattı.
Kosova ve Sırbistan arasında uzun yıllardır yaşanan gerginlikte de Türkiye dengeleyici bir güç olarak yer aldı. NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü (KFOR) komutanlığını Tümgeneral Özkan Ulutaş'ın devralmasıyla bölgede güvenlik arttı. Türkiye, tarihten gelen bağlarla ilişkileri her zaman güçlü olan Pakistan ile sınır komşusu Afganistan’ı da bir masa etrafında birleştirerek Türkiye-Afganistan-Pakistan Üçlü Zirve Süreci toplantıları gerçekleştirmişti.
'da Takip Edin!
