Aort damarı yırtılması (aort diseksiyonu) nedir, neden olur? Vücuttaki en büyük damar aortun önemi gündemde!
Aort damarı, vücuttaki en büyük damar olup oksijenle zengin olan kanı vücuda ulaştırılmasını sağlar. Bu nedenle aort damarı yırtılması (aort diseksiyonu), hayati tehlike taşıyan bir durum olup yırtılması bazı nedenlere bağlıdır.
Kalpten çıkan en büyük damar olan aortun görevi, vücuda oksijenli kan taşımaktır. Böylesi önemli görevi yapan damarın iç tabakasının yırtılması, tıp dilinde aort diseksiyonu olarak adlandırılır.
Şiddetli göğüs ağrısı, bayılma gibi belirtileri olan aort yırtılması, yüksek tansiyon gibi bazı nedenler ile oluşur. Tedavisi ise ameliyat ile mümkündür.
AORT DAMARI NEDİR?
Aort, insan vücudundaki en büyük atardamardır. Kalpten çıkar ve oksijen bakımından zengin kanı vücuda dağıtan ana kan yoludur. Kalbin sol karıncığından başlar ve aşağıya, karın bölgesine kadar uzanır. Aort, dallara ayrılarak organlara ve dokulara kan taşır.
Aortun 4 ana bölgesi vardır:
Yükselen aort (ascending aorta) – Kalpten çıkan ilk bölümdür.
Aort yayı (aortic arch) – Kalpten çıktıktan sonra bir yay şeklinde bükülür.
İnen aort (descending aorta) – Göğüs bölgesinden aşağıya iner.
Karın aortu (abdominal aorta) – Diyaframın altından geçip karın bölgesine kadar ulaşır ve burada dallanır.
AORT YIRTILMASI (AORT DİSEKSİYONU) NEDİR?
Aort yırtılması ya da tıptaki adıyla aort diseksiyonu, aort damarının iç tabakasının yırtılmasıyla oluşan hayati tehlike taşıyan bir durumdur.
AORT YIRTILMASINDA NE OLUR?
Aortun iç tabakası (intima) yırtıldığında, kan bu yırtıktan damar duvarının katmanları arasına girer ve onları birbirinden ayırır (diseksiyon = ayrılma). Bu, kan akışını bozabilir veya aortun tamamen yırtılmasına (rüptür) yol açabilir. Bu durum çok hızlı şekilde ölüme neden olabilir.
AORT DİSEKSİYONU NEDEN OLUR?
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon) – En yaygın risk faktörüdür.
- Ateroskleroz (damar sertliği)
- Genetik bağ dokusu hastalıkları
- Marfan sendromu
- Ehlers-Danlos sendromu
- Aort anevrizması (damarın baloncuk gibi genişlemesi)
- Göğüs travması (örneğin araba kazası)
- Yoğun fiziksel efor ya da ani stres
- Ameliyat ya da anjiyo gibi girişimsel işlemler
AORT YIRTILMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Aort diseksiyonu genellikle ani başlayan çok şiddetli bir göğüs veya sırt ağrısıyla kendini belli eder. Ağrı "yırtıcı", "bıçak saplanır gibi" tanımlanabilir.
Diğer belirtiler:
- Nefes darlığı
- Bayılma
- Terleme
- Hızlı nabız
- Kol ya da bacaklarda his kaybı
- Tansiyonun bir kolda diğerinden farklı olması
AORT YIRTILMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bu acil bir durumdur ve hızlı tedavi hayat kurtarıcıdır.
Tip A Diseksiyon (yırtık kalbe yakınsa):
Acil açık kalp ameliyatı gerekir.
Tip B Diseksiyon (yırtık göğüs ya da karın bölgesindeyse):
İlaçla tansiyon kontrolü veya endovasküler stent yöntemi uygulanabilir.
'da Takip Edin!
