Mutfağınızdaki sessiz tehlike: Çapraz bulaşma sağlığınızı tehdit ediyor
Çapraz bulaşma, mutfakta sağlığınızı tehdit eden bir tehlike olarak görülüyor. Basit hijyen kurallarıyla bu riskten korunabilirsiniz. Zararlı mikroorganizmaların, alerjenleri veya kimyasalların bir gıdadan diğerine, ekipmandan gıdaya veya insandan geçişi anlamına geliyor.
Mutfağınızda yemek hazırlarken farkında olmadan sağlığınızı riske atabilirsiniz. Çapraz bulaşma, bakterilerin gıdalar arasında geçiş yapmasıyla ortaya çıkıyor.
ÇAPRAZ BULAŞMA GÖZLE GÖRÜLMEYEN TEHLİKE
Çapraz bulaşma, zararlı mikroorganizmaların, alerjenlerin veya kimyasalların bir gıdadan diğerine, ekipmandan gıdayı ya da insandan gıdaya geçişiyle meydana gelen bir süreçtir.
Genel hijyen kurallarına uyulmadığında ortaya çıkan çapraz bulaşma, gıda zehirlenmelerinden alerjik reaksiyonlara kadar ciddi sağlık sorunlarına yol açmakta.
Örneğin, çiğ tavuğun suyunun salataya bulaşması ya da aynı kesme tahtasının farklı gıdalar için kullanılması çapraz bulaşmanın en yaygın örnekleri arasında sayılıyor.
Bu tehlike profesyonel mutfaklar dışında ev mutfaklarında da sıkça görülmekte. Mikroorganizmalar, gözle görülmediği için çoğu zaman fark edilmiyor.
Buna bağlı olarak Salmonella, E. coli veya Listeria gibi bakteriler, uygun ortam bulduklarında hızla çoğalarak gıdaları tüketilemeyecek duruma getiriyor.
ÜÇ FARKLI AŞAMADA BULAŞABİLİR
Gıdanın tarladan sofraya uzanan yolculuğunun her aşamasında meydana gelebilir.
Tarım ve hayvancılık süreçlerinde, hasat veya kesim sırasında mikroorganizmalar gıdalara bulaşabilir. Örneğin, kirli suyla yıkanan sebzeler veya uygun olmayan koşullarda kesilen etler risk taşır.
Paketleme, taşıma ve depolama süreçlerinde de hijyen eksiklikleri, bakterilerin yayılmasına zemin hazırlar. Marketlerde veya pazarlarda açıkta satılan ürünlerin teması da bu zincire ekleniyor.
Evde yemek hazırlama aşaması ise çapraz bulaşmanın en sık görüldüğü yerlerden biri. Çiğ ve pişmiş gıdaların aynı buzdolabı rafında saklanması, kirli mutfak ekipmanlarının tekrar kullanılması veya ellerin yeterince yıkanmaması, riski artırıyor.
Özellikle gıdadan gıdaya bulaşma riski en tehlikeleri arasında sayılıyor. Çiğ et, tavuk, balık veya yumurta gibi ürünlerde bulunan Salmonella bakterisi sebze, salata veya pişmiş gıdalara temas ettiğinde hızla yayılıyor.
ÇAPRAZ BULAŞMANIN BELİRTİLERİ
Çapraz bulaşma sonucu ortaya çıkan gıda zehirlenmeleri, genellikle sinsi belirtilerle başlamakta. Hafif mide bulantısı, iştah kaybı, baş ağrısı veya geçici ishal, çoğu zaman “bir şey dokundu herhalde” diyerek geçiştiriliyor.
Ancak bu belirtiler, Salmonella, E. coli veya Listeria gibi bakterilerin vücuda yerleştiğinin ilk işaretleri olabilir. Belirtiler bazen günler sonra ortaya çıkabilir bu da hangi gıdadan bulaştığını anlamayı zorlaştırır.
Daha ciddi vakalarda, 3 günden uzun süren ishal, kanlı dışkı, yüksek ateş, şiddetli susuzluk veya dehidrasyon gibi belirtiler görülebilir.
Nadir durumlarda, organ yetmezliği veya ölümle sonuçlanan komplikasyonlar gelişebilir. Uzmanlar, belirtilerin 1-2 günden fazla sürmesi veya şiddetlenmesi durumunda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını öneriyor.
ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR RİSK GRUBUNDA
Çapraz bulaşma herkesi etkileyebilirken bazı risk grupları bakterilere karşı daha savunmasız oluyor.
Hamile kadınlar, bebekler, 65 yaş üstü bireyler ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar (HIV hastaları, kanser tedavisi görenler, diyabet hastaları) ciddi komplikasyonlarla karşılaşabilir.
Örneğin, Listeria bakterisi hamilelerde düşüğe veya erken doğuma neden olabilir. Ayrıca, çölyak hastaları ve gıda alerjisi olanlar da çapraz bulaşmadan büyük ölçüde etkileniyor.
ÇAPRAZ BULAŞMAYI ÖNLEMENİN YOLLARI
- Elleri en az 20 saniye sabun ve suyla yıkamak.
- Çiğ gıdalara dokunduktan, öksürdükten veya telefona dokunduktan sonra elleri yıkamak.
- Kesme tahtaları ve bıçaklar için renk kodlama sistemi kullanarak et, tavuk ve sebzeler için ayrı bıçak ve tahtalar
- Mutfak eşyalarını kullandıktan sonra sıcak su ve deterjanla temizlemek.
- Buzdolabında çiğ gıdalar en alt rafa tüketime hazır olanlar ise üst raflarda tutulması gerekiyor.
'da Takip Edin!
