Olumsuz düşünceler ile baş etmek: Kötü senaryoları yok edin!
ürekli aynı olumsuz düşüncelerin aklınızı meşgul etmesi, ruh halinizi olumsuz etkileyebilir. Bu duruma psikolojide "ruminasyon" adı veriliyor ve oldukça yaygın. Uzmanlara göre kötü senaryoların zihni ele geçirmesini önlemek için bazı temel stratejilerle bu döngüden çıkmak mümkün. Olumsuz düşünceler ile baş etmek için gerekenleri bilmek ise bu noktada son derece önemli.
Olumsuz düşünceleri bastırmak yerine tanımak, onları etkisiz hale getirmenin ilk adımı. Kendi zihinsel sürecinizi gözlemlemek ve "Neden hep ben?" sorusunu sormayı bırakmak ise farkındalığın kapısını aralıyor. Psikologlar bu tür düşünceleri tanımlayıp kabul etmenin zihinsel yükü azalttığını ve bireyin kendine karşı daha anlayışlı olmasını sağladığını vurguluyor.
DÜŞÜNCELERİNİZİ YÖNETMEK MÜMKÜN
Amerikalı psikolog Nick Wignall, obsesif ve rahatsız edici düşüncelerin aslında düşündüğümüz kadar tehlikeli olmadığını ifade ediyor.
Wignall’un örneğini verdiği Jasmine isimli danışanı, yeni doğan bebeğine zarar vereceği korkusuyla terapiye başvurmuştu. Ancak Jasmine’in yaşadığı şeyin, istenmeyen davetsiz düşünceler olduğu ve bunun bir psikolojik bozukluk değil, yüksek anksiyetenin sonucu olduğu anlaşıldı.
Davetsiz düşünceler, kişinin bunlara verdiği anlam ve tepkilerle büyür. Uzmanlar, bu düşüncelerle savaşmak yerine onları tanımayı ve içeriğini değiştirmeye çalışmadan kabul etmeyi öneriyor.
"Onlardan kurtulmaya çalışmak, farkında olmadan onları daha da güçlendirir" diyen Wignall, özellikle bilişsel davranışçı terapinin bu konuda etkili olduğunu belirtiyor.
ZİHNİ YENİDEN PROGRAMLAMAK MÜMKÜN
Harvard Üniversitesi’nden psikolog Daniel Wegner’in ünlü "beyaz ayı" deneyine göre, bastırılmaya çalışılan düşünceler daha güçlü şekilde geri dönüyor. Bu ise obsesif-kompulsif bozuklukta sıkça rastlanan bir durum.
Ruminatif düşünceleri bastırmak yerine onların geçici doğasını kabul etmek, kişi üzerinde kontrol gücünü artırıyor.
OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİNİZİ TANIYIN VE KABUL EDİN
Zihninizde sürekli yer eden olumsuz düşünceleri fark etmek ve tanımlamak ilk adımdır. Kendinize karşı dürüst olun ve bu düşüncelerin mantıklı olup olmadığını sorgulayın.
Felaket senaryoları kurduğunuzda kendinize "Daha kötü ne olabilir ki?" sorusunu sorun. Son derece basit olan bu yöntem zihinsel yükü hafifletmeye yardımcı olabilir.
RUMİNASYONA ZAMAN SINIRI KOYUN
Olumsuz düşüncelerden tamamen kaçınmak yerine onlara belirli bir zaman aralığı ayırmak, kontrolü elinize almanızı sağlar. Böylece bu düşünceler giderek etkisini kaybedebilir ve sıradanlaşarak zihinsel yük olmaktan çıkabilir.
KENDİNİZE SUÇLAYICI SORULAR SORMAYIN
"Neden hep benim başıma geliyor?" gibi suçlayıcı sorular, çözüm üretmekten çok daha fazla duygusal baskı oluşturur.
Hayatın sadece olumlu anlardan ibaret olmadığını kabul ederek, karşılaştığınız zorlukları daha gerçekçi bir perspektifle ele alabilirsiniz.
DAVETSİZ DÜŞÜNCELER ANKSİYETENİN BİR PARÇASI OLABİLİR
Anksiyete bozukluklarında görülen "davetsiz düşünceler", çoğu zaman kişilerin kendi kontrolleri dışında gelişir. Bunlar genellikle korkutucu, rahatsız edici ve kişiyle özdeşleşmeyen içerikler olabilir.
Fakat bu tür düşünceler bir kişinin tehlikeli olduğu anlamına gelmez. Psikologlara göre bu tip düşünceler aslında bireyin kontrolü elden bırakmamak için verdiği zihinsel savaşın bir sonucudur.
PSİKOLOGLARIN YAKLAŞIMI: KABUL ET VE ETİKETLE
Psikologlar bu düşünceleri bastırmanın onları güçlendirdiğine dikkat çekiyor. Aksine, düşüncelerle savaşmak yerine onları tanımak, kabullenmek ve etiketlemek -örneğin “bu sadece bir olumsuz düşünce” demek- kişinin düşünceyle olan ilişkisini değiştiriyor. Bu yaklaşım, düşüncenin meydana getirdiği kaygıyı azaltıyor.
OBSESİF DÜŞÜNCELERLE MÜCADELEDE BDT’NİN ÖNEMİ
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) istemsiz gelen olumsuz düşüncelerle başa çıkmada oldukça etkili bir yöntem. Araştırmalara göre bu tür düşüncelerin içeriğini bastırmaya çalışmak, onların tekrar zihne dönme sıklığını artırıyor. BDT ile bu düşünceleri bir tehdit değil, geçici bir durum olarak görmek mümkün hale geliyor.
'da Takip Edin!
