Sağlık Bakanlığı'ndan yeni rehber! Maymun çiçeği virüsü nasıl anlaşılır? Virüs nasıl bulaşır? İşte detaylar...
Sağlık Bakanlığı, dünyada hızla yayılan maymun çiçeği virüsüyle ilgili önemli bir rehber yayımladı. Rehberde "Maymun çiçeği virüsü nedir?" sorusuna ayrıntılı cevaplar verilirken, tedavi sürecine ilişkin de kapsamlı bilgiler sunuldu. İşte detaylar...
Dünyada hızla yayılmaya başlayan ve Avrupa'da İsveç'e kadar ulaşan maymun çiçeği virüsü, büyük bir endişeye neden oldu. Koronavirüs salgınının ardından yeni bir salgın ihtimali, milyonlarca insanı tedirgin etmeye başladı.
MAYMUN ÇİÇEĞİ (MPOX) NEDİR?
Maymun çiçeği (M-Çiçeği), Poxviridae ailesine ait olan Orthopoxvirus cinsindeki bir virüsün neden olduğu viral bir zoonotik hastalıktır. Bu virüs, Camelpox ve Cowpox gibi diğer hayvan türlerinde de görülebilen virüslerle aynı grupta yer alır.
Çiçek hastalığına neden olan ve Variola virüsü olarak bilinen başka bir virüs, 1980 yılında etkin aşılama ile dünya genelinde eradike edilmiştir.
Ancak maymun çiçeği, halen endemik olarak Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında görülmekte ve zaman zaman dünyanın diğer bölgelerine yayılmaktadır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Maymun çiçeği, genellikle ateş, halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, ciltte kızarıklık ve büyümüş lenf nodları gibi belirtilerle kendini gösterir. Semptomlar genellikle 2-4 hafta sürer ve hastalık çoğu vakada kendi kendini sınırlasa da, ciddi tıbbi komplikasyonlara neden olabilir.
Orta Afrika’daki vakalarda ölüm oranı %10’a kadar çıkarken, Batı Afrika'da bu oran %1 civarındadır. 2022 yılından sonra pandemik hale gelen formda, bağışıklık sistemi normal olan kişilerde ölüm oranı binde 1’in altındadır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?
Maymun çiçeği, çiçek hastalığına benzer döküntülerle ortaya çıkar ancak daha hafif seyirli bir tabloya neden olur ve daha az bulaşıcıdır. Virüs, enfekte hayvanlardan veya insanlardan direkt temas yoluyla bulaşabilir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ VAR MI?
Maymun çiçeği tedavisinde, çiçek hastalığına karşı geliştirilen antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca, çiçek hastalığına karşı uygulanan aşılar da maymun çiçeğine karşı belirli bir koruma sağlamaktadır. Bu nedenle, virüsle karşılaşma riski olan kişilerin önceden aşılanmaları önem taşır.
Maymun çiçeği, halen dünya genelinde yayılma riski taşıyan ve belirli bölgelerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Bu nedenle, hastalıkla ilgili farkındalığın artırılması ve gerekli önlemlerin alınması sağlık açısından önemli.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HANGİ HAYVANLARDA BULUNUR?
Maymun çiçeği virüsü (M-Çiçeği), çeşitli hayvan türlerinde bulunabilen bir virüstür ve virüsün doğal rezervuarı halen kesin olarak belirlenememiştir. Ancak, virüse duyarlı bazı hayvanlar tanımlanmıştır.
Bunlar arasında ip sincapları, ağaç sincapları, Gambiya keseli sıçanları, fındık fareleri, primatlar ve diğer kemirgen türleri bulunmaktadır.
Maymun çiçeği virüsünün doğal seyri hakkında henüz tam bir bilgi yoktur. Virüsün doğada nasıl dolaştığı ve hangi hayvanların bu virüsün ana taşıyıcısı olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, bilim insanları, özellikle kemirgenlerin bu virüsün doğal rezervuarı olabileceğini düşünmektedir. Maymun çiçeği virüsünün hangi hayvanlarda bulunduğu konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Maymun çiçeği hastalığının hayvanlardan insanlara bulaşma riski, özellikle endemik bölgelerde yaşayan insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
Bu nedenle, virüsün hangi hayvanlarda bulunduğu ve nasıl bulaştığı hakkında farkındalık oluşturmak, bu hastalığın yayılmasını önlemek için önemlidir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BULAŞINCA NE YAPILIR?
Maymun çiçeği virüsü bulaşmış bir vaka ile karşılaşılması durumunda, standart enfeksiyon kontrol önlemleri titizlikle uygulanmalıdır. El hijyenine özen gösterilmeli, vücut sıvıları ve yakın temas önlenmelidir.
M-Çiçeği Vaka Bildirim Formu (Ek 2) doldurulmalı ve İl Sağlık Müdürlüğü'ne iletilmelidir. İl Sağlık Müdürlüğü, formu aynı gün içinde Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’ne e-posta ile göndermelidir.
Vaka hastanede yatırılarak ya da şartların uygun olduğu, vakanın hastanede yatışının gerekmediği durumlarda evde günlük telefon kontrolü ile izole edilmelidir
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞININ AŞISI VAR MI?
Maymun çiçeği hastalığına karşı çiçek aşısı, çiçek hastalığının rutin aşı uygulaması döneminde %85 oranında koruma sağladığı gözlemlenmiştir.
Daha önce çiçek aşısı olan kişiler, maymun çiçeği hastalığını daha hafif geçirebilir veya hastalıktan korunabilirler. Çiçek aşısının yapıldığını gösteren iz, genellikle ön kol üst kısmında bulunur.
Günümüzde çiçek aşıları klinik kullanıma sunulmuş değildir. Ancak, 2019 yılında ABD Gıda ve İlaç Ajansı (FDA) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından onaylanan modifiye edilmiş atenüe aşı virüsüne dayalı yeni bir aşı, maymun çiçeğini önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Bu aşı, sınırlı erişim ile iki doz (deri altına) şeklinde uygulanmaktadır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TÜRKİYE'DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, dünyanın ve Türkiye'nin gündeminde yakın zamanda yer bulan Maymun Çiçeği hastalığına dair merak edilenleri ve sağlık gündemine dair soruları cevapladı.
"O nedenle bu değişik türü 2024'te yine aynı şekilde yakın temasla bulaşan bir hastalık ve uzun süre olması lazım temasında. Bilim insanlarıyla oturup konuştuğumuzda Türkiye'de 2024'te bu görülmedi. Yani bunu hem bizim bilim insanları hem altyapımızda şu ana kadar herhangi bir ülkemizde bu son maymun çiçeği hastalığıyla ilgili bir tanı konulmadı.
Özellikle söylemek istiyorum çünkü bazen insanlar bazı inanmak istedikleri şeyleri duyurmaya çalışıyorlar ama yok yani bizde şu ana kadar yok inşallah da olmasın."
'da Takip Edin!
