TCK'ya yeni suç tanımı eklenebilir! Etki Ajanlığı Yasası nedir, hangi ülkelerde var?
Türkiye'de son dönemde gündeme gelen "etki ajanlığı" yasası basın ve ifade özgürlüğü açısından önemli tartışmalara neden oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu tarafından kabul edilen torba yasa teklifi kapsamında sunulan düzenleme, Türk Ceza Kanunu'na (TCK) yeni bir suç tanımı eklemeyi amaçlıyordu. Etki Ajanlığı Yasası hakkında ise detaylar kamuoyu tarafından büyük bir merak konusu haline geldi.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) tarafından hazırlanan ve çeşitli kanunlarda değişiklikler içeren torba yasa teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) Adalet Komisyonu'ndan geçti.
Düzenlemenin en dikkat çeken maddelerinden biri olan etki ajanlığı yasası basın ve ifade özgürlüğü üzerinde muhtemel etkileri nedeniyle muhalefet ve sivil toplum kuruluşları tarafından eleştiriliyor.
Özellikle MİT'in talebiyle torba yasaya eklenen 16. madde muhalefet tarafından "etki ajanlığı yasası" olarak adlandırılıyor.
Basın özgürlüğünü tehdit ettiği belirtilen düzenleme Türkiye'de önemli bir tartışma konusu haline geldi. AK Parti tarafından TBMM'ye sunulan teklif Adalet Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi.
Fakat yasanın kabul süreci şeffaflık eksikliği ve muhalefetin görüşlerinin göz ardı edilmesi iddiası ile eleştirildi.
ETKİ AJANLIĞI NEDİR?
Etki ajanlığı, siyasi stratejilerin merkezinde yer alan ve belirli hedefler doğrultusunda kamuoyunu yönlendirmek için kullanılan yöntemlerin genel adıdır.
Etki ajanlığı kavramı siyasi çevrelerde, politika yapıcıların ve çıkar gruplarının hedeflerine ulaşmak için başvurduğu taktiksel araçları ifade ediyor. Etki ajanlığı geniş bir yelpazede yer alan farklı taraflarca uygulanabilir ve kamuoyunu etkilemenin en etkili yollarından biri olarak değerlendiriliyor.
ETKİ AJANLIĞI YASASI HANGİ ÜLKELERDE VAR?
Etki ajanlığı yasaları yabancı ülkelerin iç politikalar üzerinde etkili olmasını önlemek için birçok ülkede uygulanmaktadır.
Etki ajanlığı yasaları hükümetler veya kuruluşlar tarafından finanse edilen medya, sivil toplum kuruluşları ve lobicilik faaliyetlerini düzenlemeyi amaçlıyor.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde, Yabancı Temsilci Kayıt Yasası (FARA), yabancı hükümetler adına faaliyet gösteren kişilerin ve kuruluşların kayıt yaptırmasını zorunlu kılıyor.
- Rusya'da ise Yabancı Ajan Yasası yabancı fonlanan kuruluşların "yabancı ajan" olarak kayıt yaptırmasını gerektirmekte.
- Avustralya ve Birleşik Krallık da benzer şekilde yabancı etkiyi şeffaf hale getirmek için özel kayıt düzenlemeleri uygulamaktadır.
- Fransa ve Almanya yabancı fonlarla desteklenen medya kuruluşları ve lobicilik faaliyetlerine yönelik düzenlemeler yapmaktadır.
- Öte yandan Avrupa Birliği üçüncü ülkelerin çıkarlarını temsil eden kuruluşlar için şeffaflık sağlamak amacıyla bir direktif yayınladı.
ETKİ AJANLIĞI YASASI ÇIKTI MI?
12 Kasım 2024'te TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesi beklenen düzenleme kabul edilirse, Türk Ceza Kanunu'na (TCK) "Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk" başlıklı bölüme yeni bir madde eklenecek.
Bu maddeye göre yabancı bir devlet ya da organizasyonun çıkarları doğrultusunda devletin güvenliğine karşı suç işleyen kişiler üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Ayrıca bu suçun savaş sırasında işlenmesi durumunda ceza sekiz yıldan 12 yıla kadar artırılabilecek.
CHP Milletvekili Murat Emir 13 Kasım 2024'te yaptığı açıklamada, teklifin mevcut haliyle geri çekildiğini belirtti. Fakat etki ajanlığı yasa teklifinin ilerleyen dönemlerde yeniden gündeme gelebileceği düşünülüyor.
'da Takip Edin!
