Zekat ne zaman verilir? Zekat, fitre ve fidye kimlere verilir? 2025 Ramazan fitresi gündemde
Ramazan ayına günler kala zekat, fidye ve fitre konuları Müslüman alemi tarafından merak edilmeye başlandı. Zekât, dinen belirlenen bir mal varlığına sahip olan kişilerin ihtiyaç sahiplerine vermesi gereken farz bir ibadet olarak kabul edilir. Fitre ise Ramazan ayına özel olarak verilen bir sadaka türüdür.
2025 fitre bedelinin ne zaman verileceği, Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte sorgulanmaya başladı. İslam’a göre fitre,Ramazan’ın sonuna yetişen ve dinen zengin kabul edilen Müslümanların ihtiyaç sahiplerine vermesi gereken bir yardımdır. Fitrenin yanı sıra, fidye de oruç tutamayan kişilerin yerine verilen bir bedeldir. Resulullah efendimiz, Zekatı verilmeyen mallar ejderha olup sahibinin boynuna sarılır diye buyurmuştur. İslam’ın beş temel şartından biri olan zekatın verilebilmesi için asıl ihtiyaçlar dışında kalan mal varlığına sahip olunması gerekir.
ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?
Zekât, farz olduktan sonra belirlenen zaman dilimi içinde verilmelidir. Dinen zengin sayılan kişi, mal varlığını kameri takvime göre hesaplayarak, bir yıl geçtikten sonra zekâtını vermelidir. Örneğin, bir kişi 3 Receb ayında zengin olmuşsa, bir yıl sonra yine Receb ayında nisap miktarına sahip olup olmadığını kontrol eder ve zekâtını verir. Zekât için Ramazan ayını beklemek şart değildir.
Erken zekât vermekte herhangi bir sakınca yoktur, hatta gelecek yılların zekâtını peşin olarak vermek de caizdir. Örneğin, bir kişi yanlış hesap yaparak fazla zekât vermişse, gelecek yıl bu fazlalığı mahsup edebilir.
Bazı mezheplere göre, zekâtın farz olduğu anda hemen verilmesi gerekir. Şafii ve Maliki mezheplerinde zekât farz olduğu an verilmesi farzdır. Zekâtı geciktirmek mekruh sayılır. Hadis-i şerifte de “Zekât vermekte acele ediniz!” buyrulmuştur (İbni Mace)
ZEKAT FİTRE VE FİDYE KİMLERE VERİLİR?
Zekât, dinen zengin sayılan kişilere verilmez. Ana baba, dede, büyükanne, evlat, torun ve eş gibi yakın akrabalara zekât verilmez. Ancak fakir olmak şartıyla gelin, kardeş, hala, amca, dayı, teyze gibi akrabalara zekât verilebilir.
Kadın, dinen fakir olan kocasına zekât verebilir. Hanefi mezhebinde ise kocanın hanımına zekât vermesi caiz görülmez.
Hayır kurumlarına doğrudan zekât verilmesi konusunda farklı görüşler bulunur. Müctehid imamların çoğunluğu, doğrudan hayır kurumlarına zekât verilmesini uygun görmemiştir. Ancak öğrenciler, yurtlar ve vakıflar, zekât almak için bir fakirden vekâlet alarak zekât toplayabilir.
ZEKAT VERİLİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Zekâtın geçerli olması için niyet edilmesi şarttır. Bir Müslüman, zekât verirken, “Allah rızası için zekât veriyorum” diye niyet etmelidir.
Zekâtın farz olabilmesi için kişinin belirlenen nisap miktarına sahip olması gerekir. 96 gram altın veya bu değerde bir mal varlığına sahip olan kişi zekât vermekle yükümlüdür.
Altın ve gümüş ticaret eşyası olarak saklanıyorsa zekât verilmesi gerekir. Zekât verilecek malın yıllık olarak hesaplanması ve bir yıl boyunca nisap miktarına ulaşması önemlidir.
Ticaret için olmayan evler, arsalar ve taşıtlar zekât hesaplamasına dâhil edilmez. Ancak ticaret amacıyla alınmış mal ve mülkler zekâta tabidir.
Dinen zengin sayılan kişiler, zekâtı anne, baba, eş, çocuk, torun gibi yakınlarına veremez. Ayrıca haram maldan zekât verilmesi de dinen caiz değildir.
'da Takip Edin!
