Ev alma, komşu al!..

Âile ve akrabâlarımızdan sonra bize en yakın olanlar komşularımızdır. Komşu hakkını son derece gözetmek, el ile ve dil ile komşulara ezâ edecek, sıkıntı verecek bir harekette bulunmamak, dînimizin emrettiği önemli bir vazifedir. Komşuluk, insanları ve âileleri birbirine bağlayan mânevî bir bağdır. Bâzan komşular arasındaki bu mânevî bağlara, akrabâlar arasındakinden bile fazla ihtiyaç duyulur. Zîrâ, asrımızda çeşitli işlerimizden dolayı, hemen hemen her gün, hattâ her saat yüz yüze bakarız. Bu sebepledir ki, atalarımız, "Ev alma, komşu al" diyerek iyi komşular edinmemizi tavsiye etmişlerdir. Aradaki bu güzel bağları koparmak ise, dînimizce hoş olmayan şeylerdir. İnsan, kendi malını, canını ve nâmusunu nasıl korursa, komşusunun malını, canını, iffet ve nâmusunu da öylece koruması, onların haklarına riâyet etmesi lâzımdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Komşuya hürmet etmek, anaya hürmet etmek gibi lâzımdır.) (Cebrâil aleyhisselâm, komşu hakkı üzerinde o kadar çok durdu ki, komşu ölünce, diğer komşunun mîrasından pay hakkı alacağını zannettim.) Üzerlerindeki on hak... Komşunun komşusu üzerinde on hakkı olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir: 1- Borç istediği zaman borç vermek. 2- Misâfirliğe çağırınca, dâvetine icâbet etmek, gitmek. 3- Hastalanınca, ziyâretine gidip, hâl ve hatırını sormak. 4- Yardım isterse, yardım etmek. 5- Başına bir belâ gelirse, teselli etmek, üzüntüsünü paylaşmak. 6- Sevinçli günlerinde, sevincine ortak olmak. 7- Ölünce cenâzesine gitmek, defin işleriyle meşgûl olmak. 8- Yolculuğa çıktığı zaman, evini kollayıp gözetmek. 9- Ondan gelecek bütün sıkıntılara katlanmak. 10- Onunla kavga ve münâkaşa etmemek, iyi geçinmek... Hasan-ı Basrî hazretleri buyurdu ki: "İyi geçinmek, sadece komşuya eziyet etmemek değil, ondan gelen eziyetlere de sabretmektir." Komşuları ile iyi geçinmeyen, mânasız ve sudan bahanelerle komşusuna darılıp, aralarına kin ve nefret tohumu saçarak, komşuluk bağlarını koparan kimselerden olmamalıyız... Her zaman, hürmet ve saygı göstermelidir. Komşuya hürmet, onunla iyi geçinmektir. Allahü teâlânın kendisine ihsân ettiği rızıklardan ona da vermektir. Onu incitecek söz ve harekette bulunmamaktır. Bir defasında, Peygamber aleyhisselâm buyurdu ki: - Vallahi îman etmemiştir, vallahi îman etmemiştir, vallahi îman etmemiştir. Orada bulunan Eshâb-ı kirâm korkarak sordular: - Yâ Resûlallah, bu îman etmeyen kimdir? Peygamber efendimiz şöyle cevap verdiler: - Kötülüğünden, komşusunun emin olmadığı insan! Malına göz dikmemeli! Fakir komşular, kendileriyle görüşmeyen, kendilerine yardım etmeyen zengin komşularını, Kıyâmet günü şikâyet edecekler, haklarını isteyeceklerdir. Komşunun çocuklarına şefkat göstermeli, muhtaç olduklarını vermeli, tatlı dil ile de gönüllerini almalıdır. Komşusunun gönderdiği hediyeyi az ve hakîr görmemeli, sevinçle karşılamalıdır. Komşunun malına göz dikmemeli, fakat kendi malı varsa, komşuya ondan ikram etmelidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Allaha ve âhiret gününe inanan, komşusuna ikramda bulunsun!) Komşunun yaptığı eziyetlere ve câhilce hareketlerine de sabretmeli, karşılık vermemeli, güler yüz ve tatlı dil ile karşılamalıdır. Hattâ, ona karşı iyiliklerini artırmalıdır! Hasan-ı Basrî hazretleri buyurdu ki: "İyi geçinmek, sadece komşuya eziyet etmemek değil, ondan gelen eziyetlere de sabretmektir." Komşunun ödünç olarak istediğini hemen vermelidir. Komşu hasta olunca, ziyâretine gitmeli; sıkıntıya düşünce, imdâdına yetişmelidir. Sevinçli zamanlarında tebrik etmelidir. Salih komşu hürmetine! Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Sıkıntıya düşen komşusuna yardım eden, sıkıntısını gideren kimseye, Allahü teâlâ, Kıyâmet günü kıymetli elbise giydirecektir.) Komşusu sefere, uzak vazifeye gidince, geride kalan âilesini, çocuklarını; hırsızların, ahlâksızların şerlerinden, zararlarından muhafaza etmelidir. O yok iken, onun çoluk çocuklarına karşı davranışlarında ona hıyânet etmekten çok sakınmalıdır. Dünyada en kıymetli şey, Müslüman, sâlih, Allahü teâlânın ve mahlûkların haklarını bilen ve gözeten komşudur. İyi komşular varsa, Allah onun hürmetine diğerlerine de umumî belâ göndermez. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Allahü teâlâ, bir sâlih Müslümanın hürmetine, komşularından binlerce belâyı, felâketi uzaklaştırır.) Meğer komşu ne kadar önemliymiş değil mi? Allahü teala salih komşularımızın sayısını artırsın...