Pamuğu yakmayan ateş!..

Bu mübarek zat, Buhârâ'da Yûsuf-i Hemedânî'den mânevî ilimleri tahsil etti. O büyük zâtın vefâtından sonra Yesi'ye döndü ve talebe yetiştirmeye burada devâm etti...

Ahmed Yesevî hazretlerinin şöhreti, kerâmetleri her tarafa yayılıp, talebelerinin sayısı yüz bine yaklaşınca, kendisini çekemeyenler düşmanlıklarından, çeşitli iftiralara başladılar. "Sohbet meclislerine örtüsüz kadınlar gelip erkeklerle birlikte oturuyorlar" gibi dedikoduları her tarafa yaydılar. Bu şâyiayı duyan makam sâhipleri, müfettişler vazifelendirerek durumun araştırılmasını emrettiler...

Ahmed Yesevî hazretleri kendisine iftirâ edenlere bir ders vermek istedi ve toplandıkları yere geldi. Elinde ağzı mühürlü bir kutu vardı. Oradakilere hitâben;

-Bâlig olduğu günden bu âna kadar, sağ elini avret mahalline hiç uzatmamış bir velî istiyorum. Aranızda böyle biri var mı? Bu kutuyu ona teslim edeceğim, buyurdu.

Hiç kimse çıkmadı. Ahmed Yesevî hazretleri kutuyu talebelerinden Hâce Atâ'ya verip, "Bunu Horasan ve Mâverâünnehr memleketlerine götür" diye emretti...

Talebe kutuyu alıp, bildirilen yere vardı. Her tarafa haber salınıp, âlimler ve Hâce hazretlerine iftirâ edenler geldiler. Herkes bu kutunun içinde ne olduğunu merak ediyordu. O talebe, toplananlara, bu kutuyu hocası Ahmed Yesevî hazretlerinin gönderdiğini söyleyip açtı. O anda herkes gördükleri manzara karşısında donakaldılar. Çünkü kutunun içinde kor hâlinde ateş, bir miktar pamuğun arasında duruyordu. Hâce hazretlerinin bu kerâmeti karşısında, onu sevenlerin muhabbeti daha da arttı. Kendisine muârız olanlar hatâlarını anlayıp tövbe ettiler. Pekçoğu da ona talebe oldu...

***

Ahmed Yesevî hazretleri bir gün talebelerine şöyle buyurdu:

-Evlatlarım! Peygamber efendimiz 63 yaşında bu dünyâdan ayrıldı. Ben de 63 yaşındayım. Artık şu gördüğünüz çilehâneye çekilecek, ömrümün kalan günlerini bu hücrede tamamlayacağım...

O hücrede 63 sene daha ibadetle meşgul oldu ve 1194 (H.590) senesinde Yesi'de 126 yaşında vefât etti...