Yalan, rızkı azaltır!..

Yalan, günâhların en çirkini, ayıpların en fenası, kalbleri karartan bütün kötülüklerin başıdır. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki: (Îmân sâhibi, her hatâya düşebilir. Fakat, hâinlik yapamaz ve yalan söyleyemez.) (Doğru olun! Doğruluk iyiliğe, iyilik ise, Cennete çeker. Yalandan sakının! Yalan fücûra, fücûr ise Cehenneme götürür.) (İnsanları güldürmek için yalan söyleyenlere, yazıklar olsun!) (Tüccârın, pazarcıların çoğu fâcirdir! Çünkü, çok yemin ederek günâha girerler ve yalan söyleyerek alışverişleri helâl olmaz.) (Yalan, rızkı azaltır.) Abdullah bin Âmir hazretleri anlatır: "Ben küçüktüm. Resûl-i Ekrem evimize gelmişti. Oynamaya gidiyordum. Annem bana, "Abdullah gel, sana bir şey vereceğim" dedi. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem, (Ona ne verecektin?) buyurunca, o da "Hurma vereceğim" dedi. Bunun üzerine Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Dikkat et, eğer bir şey vermeyip aldatmak için söyleseydin, sana bir yalan günâhı yazılırdı.) Peygamber efendimiz, yine bir hadîs-i şerîfte; yalan söyleyenin ağzının bir taraftan kulağına kadar demir çengelle yırtıldığını, diğer tarafa geçildiğinde, önceki yırtılan tarafın iyi olduğunu, sonra iyi olan tarafın tekrar yırtılarak bu şekilde kıyâmete kadar, kabrinde azâbın devam ettiğini bildirmiştir. Üç günah!.. Adamın biri Peygamber efendimize dedi ki: - Üç günâha tutuldum yâ Resulallah! Onları yapmadan duramıyorum. Bunlar; zina, yalan ve içki. Peygamber efendimiz de buyurdu ki: - Yalanı benim için terk et! Adam gitti. Bir günâhı işleyeceği zaman, kendi kendine, "Eğer bu günâhı yaparsam, Resûlullah sorduğunda, evet dersem suçum meydana çıkar. Hayır yapmadım dersem, yalan söyleyerek verdiğim sözü tutmamış olurum" diye düşündü. Diğer günâhları işleyeceği zaman da aynı şekilde düşünerek kötü huylarını terk etti. Hazret-i Lokman Hakîm oğluna buyurdu ki: "Oğlum, yalandan sakın, zira o serçe eti kadar tatlıdır. Ondan az kimseler kurtulabilir." Hazret-i Ali buyurdu ki: "Allah indinde en büyük hatâ, yalan konuşmaktır." Şa'bî hazretleri buyurdu ki: "Yalancı ile cimri Cehenneme gidecektir. Fakat, hangisinin daha derine atılacağını bilmiyorum." Mâlik bin Dinâr hazretleri buyurdu ki: "Doğru ile yalan, biri diğerini çıkarıncaya kadar kalbde boğuşurlar." Hasan-ı Basrî hazretleri buyurdu ki: "İçi dışına, sözü işine uymamak, nifâktandır. Nifâkın temeli ise yalandır." Görüldüğü gibi bütün kötülüklerin esası yalandır. Peygamber efendimizin en sevmediği huydur. Eshâb-ı kirâm da en çok yalana buğzederdi. Hazret-i Âişe vâlidemiz, "Eshâb-ı kirâm indinde yalandan daha kötü birşey yoktur. Çünkü, yalanla îmânın bir arada bulunmadığını bilirlerdi" buyurdu. Yalan söylemek harâmdır. Ancak üç yerde câizdir. Harbde, iki Müslümanı barıştırmak için, hanımı ile iyi geçinmek için. Zâlimden, bir Müslümanın bulunduğu yeri, malını, günâhını saklamak câizdir. İki Müslümanın, karı-kocanın arasının açılmasını önlemek için, malını korumak için, Müslümanın ayıbının meydana çıkmaması için ve bunlar gibi harâmları önlemek için, yalan câiz olur. Ölmemek için leş yemeye benzer. İyiliğe vesile olan yalan, fitneye sebep olan doğrudan makbûl olduğu için, insanlığın faydası için bazı yerlerde yalan söylemekle insan yalancı olmaz. İki vezir... Bir kimse, hükümdarın şahsına karşı büyük bir suç işler. İdâma mahkûm olur. Bu kimse nasıl olsa öldürüleceğim diye, hükümdar şöyledir, hükümdar böyledir, diye ağzına gelen kötü sözleri haykırmağa başlar. Biraz sonra hükümdar gelir. Oradaki iki vezirden birine sorar: - Bu adam deminden beri ne söylüyordu? Birinci vezir der ki: - Hükümdarım bu adam, "Affedenlerin yeri Cennettir" diyerek sizden af talebinde bulunuyordu. Bunun üzerine hükümdar suçluyu affeder. Fakat ikinci vezir, ortaya atılıp der ki: - Hükümdarım bu vezir yalan söylüyor. Bu adam size kötü sözler söylüyordu. Hükümdar, doğru söyleyen vezire der ki: - Ey vezir! Öteki vezir yalan söylemekle bu mahkûmu kurtarmıştı. Sen ise yersiz doğru söylemekle hem mahkûmun, hem de vezirin ölümüne sebep olmak istiyorsun! Hükümdar, yersiz doğru söyleyen veziri azleder, yalan söyleyerek bir suçluyu kurtaran veziri de kendisine baş vezir yapar...