Azerbaycan Müsâvât Partisi'nin tarihî çok eski. Müsâvi, eşit, aynı halde, aynı derecede anlamında Arapça bir kelime. Mehmet Emin Resülzade 1911 yılında kurdu ve ilk lideri. Türk Dünyası'nın bu milli kahramanı, ışık oldu ülkesine. Çok sıkıntılara düçar düştü ama yılmadı. Günümüze kadar gönüldaşları mücadelesini sürdürdü rahmetlinin. Şimdi Müsavat'ın Bayrağı İsa Kamberov'un elinde. Milli Müsâvât Partisi'nin Genel Başkanı bir müddetten beri Ankara'da. Temaslar yapıyor, açıklamalarda bulunuyor İsa Bey. 1957 doğumlu. Milletvekilliği yaptı. Millet Meclisi Başkanı iken Elçibey rahmetliye karşı darbe yapanlarca tutuklandı. Aynı zamanda Halk Cephesi'nin başkan yardımcısıydı. Yani Ebülfez Elçibey'in yakın çalışma arkadaşıydı. Beraberlikleri kaviydi. Bugün için muhalefet lideri. Aynı zamanda 10 siyasi partinin oluşturduğu Demokrat Kongre'ye de başkanlık yapıyor. Türkocağı Genel Merkezi ve Başkan Nuri Gürgür Bey bu vesileyle ATO Tesislerinde dostları biraraya getirdi. O lüks salonun vasatın altındaki servisine karşılık iyi ki sıcak sohbet ve sorular vardı. Gönüldaşlar, ülküdaşlar bir aradaydı. Bölge dayatma altında ATO Başkanı Sinan Aygün Türkiye ve Azerbaycan'ın sorunlarının fazla olduğunu hatırlatarak, dolayısıyla güçlü bir stratejilerinin olması gereği üzerinde durdu. Odalarında Azerbaycan Masası kurulduğu müjdesini vedi. Ona göre bu aile güçlenerek büyümeli. Nuri Gürgür'e gelince birkaç satır aktarsa; birikimi kendini ele veriyor. Nuri Bey şükürle başladı sohbete. Çünkü bu birliktelik, 50 yıl öncesini bilenler için Allahın bir lütfuydu. Çetin bir coğrafyada yaşanıyor. Bölgede hayat kolay değil. Bunun hakkının verilmesi gerekir. Çünkü bölge üzerinde yoğun baskı ve dayatma var. Bir de sorun yüklüyorlar. Türkiye'ye Kıbrıs, Azerbaycan'a Karabağ. Ayrıca ülkenin %20'si Ermeni işgali altında. Ziyalılara büyük iş düşüyor. Geçmişten ders alıp, dayanışma ve beraberlik artarak sürmeli bu aynı millet, iki ayrı devlette. İsa Kamberov'a sorular yazılı verildi. Cevaplar ise öyle değil: - Büyük yolun davacısıyız. Bilgiyle devam edeceğiz. Boynumuza düşen görevi yapacağız. Deniyor ki (Azerbaycan'da 1500 işyeri vardı Türkiye'nin. 273'e düştü. Neden? Bu Azerbaycan'ın şartları ve yönetimiyle ilgili. Soygun ve vergi sorun oldu. Bunlar değişen bir iktidarla çözülür. Ülkede hür ve adil bir seçim dileğimiz gerçekleşirse, mesele kalmaz. Ancak yapılanlar sizin 1946'da yapılanın aynısı; açık oy, gizli tasnif. - Azerbaycan'da iktidara gelirseniz ilk işiniz, icraatınız neler olacak? -Yolsuzlukla mücadeleden işe başlayacağız. Avrupa standardını yakalayacağız. Ordumuzu güçlendireceğiz. En elzem konular bunlar. - Azerbaycan için en önemli tehdit nedir? - Rusya'nın yayılmacı politikası. Bu tehdit bütün Kafkasya'da sürüyor. Putin hâlâ Kafkasya'ya sıcak bakıyor. Vazgeçmiyor. Ermeni işgali de bir tehdit. Aliyev, zamanında bu işgale karşı Rahmetli Elçibey'e destek verse, tecrübesini aktarsa belki böyle olmayacaktı. Darbecileri destekledi, Cumhurbaşkanı Elçibey'e karşı. Ermeni işgali ise sürüyor. Şimdi kendisi Cumhurbaşkanı. Ancak sorunun üstesinden kendisi de gelemiyor. Hatta MİNSK Grubu Bakü yönetiminde taviz bekliyor. - Hazar Denizi'nin statüsü, petrolleri, doğalgazı... - Hazar'ın coğrafi bölünmesini istiyoruz. Sadece İran karşı çıkıyor. Doğal kaynaklarımız Türkiye üzerinden pazarlanacak iktidara geldiğimizde. Ankara ile daha sıcak ilişkiler olacak. Bir konu Türkiye'nin hayrına ise, Azerbaycan'ın da hayrına. Şeffaf yönetimler arzu ediyoruz. Azerbaycan'daki okullarınıza gelince, Türkiye de vakıfları gibi okul açsın. Neden birlik olunamıyor Şimdi geldi bam teline basmak: - Aynı mesajı savunan partiler Milli İstiklâl, Halk Cephesi ve Müsâvât Partisi neden birlik olamıyor, hep ayrı ve gayrı? - Bu partiler Halk Cephesi'nden doğdu. Böyle bir partileşme sürecinden geçmeliydi Azerbaycan. Ancak ülkede adil ve hür seçim yapılsaydı her parti durumunu görür, ona göre ortaya çıkardı veya çıkmazdı. Öyle olmadı. Birleşmek, bir araya gelmek öyle kolay olsaydı, bize bunu Türkiye'deki "kardeş partiler" ve liderleri gösterirdi! Kolay değil. Halk Cephesi Elçibey'in rahmete kavuşmasıyla ikiye bölündü. - Avrupa Birliği gibi, Asya Birliği kurulamaz mı? - Bizim yüreğimiz geniş. Avrupa'dan daha üstün ekonomiye ve imkana sahip olmak için daha çok çalışmalıyız. İnşaallah olur. Neden olmasın? - Siz Avrupa Birliği'ne girecek misiniz? - Türkiye'yi izliyoruz. Ankara Avrupa Birliği'ne üye olursa bize destek verir. Anlattıkları bir Türk'e yakışan açıklamalar. Ama içime bir kuşku düştü "bu kadar açık sözlü politikacı olur mu?" Ancak idealist insan olur. Bütün dünyanın gözü bu bölgede. Üstelik onların başı ağrısa bizim sancımız tutuyor. AGİK bölgede seçime hile karıştığını rapor etti, gereğini yapmadı. İdealist insanların politika yapacağı bir ortam olsa keşke. Buna Türkiye de dahil. Ne dersiniz? Köşede kıyıda kalmış kıymetler ortaya çıksa, iyi olmaz mı? İsa Bey, Elçibey'in değişik versiyonu. Çok özelliği örtüşüyor. Ebulfez Elçibey'e neden erken kıydı, Nahcivan'a gönderdiler Bakü'den dersiniz? İsa Kamberov için asıl sorun gerçekten güçlü olduğunun anlaşıldığı gündür. Gün bugün değil, o gündür.