Rusya'da 20 milyon Müslüman
Geçtiğimiz günlerde Tataristan'da ve Başkurdistan'da önemli etkinlikler vardı. Bu etkinliklere Türkiye'den katılan Prof. Nevzat Yalçıntaş ve Cafer Sadık Özlevent'e sordum. Cevaplar aldım. İslamiyet'in Rusya'ya gelişinin 1112. yılı için özel bir program gerçekleştirilmiş. Bulgar şehri bayram yerine dönmüş. Bulgar, çeşitli Türk kabilelerinin birlikte olduğu yer anlamında. İlk Türk Hakanı da Almış Han, Müslüman Bulgar Devleti'nin lideri. Bulgar şehri adeta yıkıldı, yeniden yapıldı bugüne kadar. Tataristan'da Ekim devriminden sonra Prof. Sadri Maksudi Arsal cumhurbaşkanlığı yaptı. Birkaç sene sürdü. Ancak komünist rejim dişini gösterdi, baskısını artırınca olanlar oldu. Ta ki Glastnost gerçekleşene kadar, Kuzey veya Kazan yahut İdil-Ural Türkleri'nin yaşadığı yer olarak bilinen bölgede 1990'dan sonra "özerk cumhuriyet" olarak Tataristan, Başkurdistan, Çuvaşistan yönetimi hizmetler vermeye başladı. Sultan Galiyev tümünü biraraya getirecekti. Ömrü kafi gelmedi. Müsaade de etmediler. Şimdi Moskova, Müslümanlara sıcak yaklaşıyor. 31 milletvekiliyle de Duma'da temsil ediliyorlar. Hepsi de Putin'in partisinden. Rusya Devlet Başkanı Putin, Rusya Başmüftüsü Şeyhülislam Talgat Taceddin'i, Lale-Tulban Camii'nde ziyaret ediyor. İlk defa bir Rus Cumhurbaşkanı Cami'de. Önemli bir gelişme. Lale Camii, Türkiye'den İdil İnşaat'ın 6 ayda ve eksi 45 derecede bitirip, hizmete sunduğu bir ibadethanemiz. Halıları, çinileri, vitrayları özel. Birçoğu Kütahya'dan. Putin de imrenerek izliyor. Çok beğenmiş ve etkilenmiş. Bugün Rusya'da yaklaşık 4000 cami mevcut. Putin'in bu ziyaretinde iki cumhurbaşkanı daha var yanında. Murteza Ubeydullahoğlu Rahimov (Başkurdistan) ve Hintimir Şerifoğlu Şaymiyev (Tataristan). Tümü Başmüftünün konuğu, misafirler kalabalık. Prof. Yalçıntaş'a göre, Putin kapasiteli, uyanık, ilgili ve pragmatik bir lider. Şakacı, bir şeye saplanıp kalmıyor. Yeni şeyler arıyor. İyi bir danışman donanımına sahip. Sabontoy etkinliklerinde Türkiye'den konukların olması onu da mutlu etmiş. Sonbaharda Türkiye'ye geliyor, resmi bir izyaret yapacak. Rusya Müslümanları Merkezi Dini Nezareti Başkanı Şeyhülislam Talgat Taceddin Hazret, Türkiye'de hazırlanan, minyatür sanatçısı Nusret Çolpan imzasını taşıyan Moskova Kremlin Minyatürü'nü Putin'e hediye ediyor. Putin hayran kalıyor anlattıkları kadarıyla. Hakeza öteki cumhurbaşkanlarına da. 12 yıldan bu yana İslamiyet'in Rusya'ya gelişi törenlerle kutlanıyor. Ancak ilk defa bir Rus Cumhurbaşkanı buna iştirak ediyor. Sonra kutlamalara Bulgar kentinde devam ediliyor. Programımıza uysaydı, iştirak imkanımızı zorlasaydık diye kendi kendimi eleştirdim. Bulgar şehrinde önce bir yürüyüş gerçekleşmiş. Merkez Ulucamii'ne gidilmiş sonra. Dualar edilmiş, Allah'a yakarılmış. Ne duası yapıldı diye öğrenmek istedim: - Uzun bir tövbe duası yapıldı. Talat Taceddin özellikle insanların içki belasından kurtulması için dua etti. Bu caminin minaresi Cumhurbaşkanı tarafından inşa ettirilmiş. Etkinliklerde Rusya Kilisesi de temsilci göndermiş. Patriğin aynı minval üzere mesajları okunmuş. Böylesi etkinlikler kamuoyu üzerinde şöyle bir yansıma buluyormuş. Tarihin geniş nesillere aktarılması. Kültürüne sahip çıkılması. Kimlik arayışlarının son bulması, esasa dönüşle neticelenmesi. Heyetin Ankara adına da tespitleri var. Türk topluluklarıyla heyecanlı ve katılımlı birliktelikler artarak sürmeli. Esilmemeli. Resmi alâka giderek büyümeli. Özel ve sivil toplum kuruluşlarının temasları da artmalı. Dünya çok küçük, istenirse avucun içine bile sığabiliyor.