Büyük Amerika!

Amerikalıların "büyük" şeylere meraklı olduğu söylenir. Amerikalı fizikî görünüşe hayran imiş ama asıl büyüklük karşısında gözleri kamaşırmış. Meselâ, Avrupalılar nüansları ve karmaşıklığı önemsermiş; Japonlar sadelikten ve küçüklükten yanaymış. Fakat Amerikalı için ille de en iri, en büyük, en çok... En şöyle, en böyle... Memleket dahilinde gözde olan "şey"lere bakıyorum. Tabiat bile "büyük"lerle dolu. İşte, Grand Canyon. Adından belli: Büyük Kanyon. İri iri kayalar, geniş ve derin vadiler... Sonra California'daki devâsa sekoya ağaçları. Gövdelerinin ortasından yol açmışlardır, arabalar geçer. Boyları 80-90 metre, gövde çevreleri 20-30 metre. Varın canlandırın kafanızda! Arazi araçlarının en büyüklerini Amerikan firmaları yapmıştır. Nihayet "Hummer jeep" modeliyle muharebe meydanlarının tankını otoyollara indirmiştir. Bahçelerin, evlerin en büyükleri Amerika'dadır. Avrupa'nın şurasında burasında üç-beş tarihî şato, malikâne vardır ama, burada onlar kadar büyük evler sürüsüne berekettir ve sade vatandaşlar oturur. Evler büyük olunca eşyalar da büyük büyüktür. Lokantalarda önünüze gelen porsiyonlar büyüktür, iki kişiyi rahat doyurur. Orta boy bir kola bardağı isteseniz, elinize öyle koca bir bardak tutuştururlar ki, "bunun büyük boyu nasıldır?" diye merak edersiniz. Geçen hafta New Jersey'de, namlı bir eğlence parkında dünyanın en yükseğe çıkan, en hızlı eğlence treni hizmete girdi! Göğe doğru 139 metre tırmanıyor ve saatteki hızı 205 kilometreye ulaşıyor. Futbola Amerikalıların fazla ilgi göstermemesinin sebebini futbol maçlarının sonuçlarının düşük rakamlarla ifade edilmesi olduğu söylenir. Bir futbol maçı 1-0 biter, 2-2 biter, 3-2 biter, bazen 6-0 biter. Ama Amerikan futbolunda bir maç 18-24, 42-35, 24-52 falan biter. Yani rakamlar büyüktür ve Amerikalı o kadar ter döktükten, o kadar bağırıp yırtınıp alkışladıktan sonra skor tablosunda büyük rakamlar görmek ister. Bu büyüklük merakı yüzünden midir, en şişman insanlar da artık Amerika'da? İşte diyorlar ki bu ölçü tutkusundan dolayı Amerika Çin'e dikkat kesildi. Çünkü Çin kendi ölçüleri itibariyle Amerika'yı cüce bırakıyor! 1.3 milyar insan! ABD'nin dört katı nüfus... 2.5 milyon asker ile dünyanın en büyük ordusu. Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi. Dünyanın en büyük kömür, çelik, çimento üreticisi. İkinci en büyük enerji tüketicisi, üçüncü en büyük petrol ithalâtçısı. Bütün dünyada satılan ayakkabıların, oyuncakların, elektrikli ev aletlerinin üçte ikisinin imalâtçısı. ABD'ye ihracaatı son 15 yılda yüzde 1600 artmış. Dış ticaret hacmi 1.6 trilyon dolar ve önümüzdeki 15 yılda bu rakamı üçe katlayacakmış. Amerika'nın ve dünyanın en büyük şirketi (mağazalar zinciri) Wal-Mart'ın sattığı malların yüzde 80'i Çin'den geliyor. Amerika büyüklük tutkusu yüzünden gözünü Çin'e dikti; yukarıdakilere benzer daha birçok rakamları yorumlayıp, Asya'nın şaha kalkmasını temsil etmekte olan Çin'in, -Hindistan'ı da yanına alıp- başını ağrıtabileceğini, tahtını sarsabileceğini farketti. Ne dermiş bizim atalar: "Kibirlenme padişahım! Senden büyük Allah var!"