Eğitim şart!
Şart da eğitim nedir? Okumayı, yazmayı, sayı saymayı, dört işlemi, çarpım tablosunu, cebiri, geometriyi, trigonometriyi, güneş sistemindeki gezegenleri, filan ülkenin yüzölçümünü, falan ülkenin ekonomisini, tarihteki bilmem hangi anlaşmanın maddelerini, falan meydan savaşının sebeplerini, sonuçlarını, periyodik tabloyu, suyun kaldırma kuvvetini, termodinamiği, psikolojiyi, sosyolojiyi, felsefeyi.... öğrenmek eğitim cümlesindendir. Bunlar eğitimdir elbette. Eğitimin basamaklarıdır. Eğitimin dallarıdır. Fakat eğitim bunlardan ibaret değildir. Bu derslerde, bu ilim dallarında birşeyleri ezberleyip hafızaya yerleştirmekle ve imtihanlarda sorulara doğru cevap vererek iyi not almakla, sonra diploma almakla eğitim tamamlanmış sayılmaz. Eğitim bunlardan fazla birşeydir. Bunlardan fazla ve bunlardan daha önemli... Bunlardan fazla olan, bunlardan önemli olan ve mutlaka verilmesi, mutlaka alınmsı gereken eğitimin bazı maddeleri şunlardır: Trafikte kırmızı ışık yanarken geçmemek, Trafiğin yoğun olduğu saatlerde açıkgözlük yaptığını sanarak emniyet şeridine dalıp oradan ilerleme yüzsüzlüğünü yapmamak, Trafik suçu işlediğinde, yahut herhangi bir yerde adlî bir vak'aya karıştığında, görevini yapmaya çalışan polislere "Sen benim kim olduğumu biliyor musun?" diyerek dayılanıp Ankara'daki yakınını işaret etmemek, Elindeki kâğıt mendili, boş su şişesini, sigara paketini çöp kutusu bulup ona atmak, bulamazsa elinde, cebinde eve kadar getirecek hassasiyeti göstermek, Sigara izmaritini yola atmamak, Kapalı yerlerde -sigara içmek yasaktır levhası olmasa bile- sigara içmemek, Sokağa sümkürmemek, tükürmemek. (Birbirinin yüzüne de tükürmemek! Tükürüğünü bile kontrol edemeyen insandan ne bekleyebiliriz?) Yolda, parkta, bahçede, deniz kıyısında, orda, burda çekirdek çitleyip kabukları yere savurmamak, Umumî tuvaletleri kullandıktan sonra sifonu çekmek, Köpeğini sokakta tasmasıyla, ipiyle gezdirmek, asla boş bırakmamak, kendisi köpek besleme zevkini tadarken diğer insanları taciz etmemesi gerektiğini bilmek, Köpeği def-i hacet eylediğinde pisliği mutlaka torbaya koyup çöpe atmak, bu sebeple köpek gezdirmeye çıktığında yanında torba ve gazete kâğıdı taşımak, kendisi köpek besleme hakkını kullanırken, kamuya ait yolları ayak basılamaz hale getirme hakkı olmadığını bilmek, Kuyruğa girilmesi gereken yerde kuyruğa girip başkalarının sırasını ihlâl etmeden beklemeyi bilmek, Yol vermeyi bilmek, yer vermeyi bilmek, özür dilemeyi bilmek, teşekkür etmeyi bilmek, gülümsemeyi bilmek... Bütün bu maddelere kimsenin zorlaması olmaksızın riayet edendir eğitilmiş fert.... Bunların aksini yapanlar da eğitilmemiş!... Mercidabık Savaşı'nın tarihini herkes bilmese de olur. Yahut sodyumun atom numarasını...