En bü­yük bay­ram

Hatâ­yî mah­la­sıy­la şi­ir­ler yaz­mış olan Şah İs­ma­il'in şöy­le bir bey­ti var: Ey Ha­tâ­yî ıyd-ı ek­ber­dir ce­mâ­li dil­be­rin/Biz bu ıyd-ı ek­be­re kur­bâ­ne gel­mi­şiz. "Ey Ha­tâ­yî, sev­gi­li­nin yü­zü­nü gör­dü­ğü­müz va­kit, iş­te o va­kit, bi­zim için en mü­ba­rek Kur­ban Bay­ra­mı olur. Biz bu bay­ram için ne­yi­miz var ne­yi­miz yok fe­da et­me­ye gel­mi­şiz." Iyd-ı Ek­ber İs­lâm kül­tü­rün­de bir ta­bir. En bü­yük bay­ram. Ha­tâ­yî sev­gi­li­nin yü­zü­nü gö­rün­ce en bü­yük bay­ram ya­şa­dı­ğı­nı söy­lü­yor ki bu ba­his­te yal­nız de­ğil­dir; yâr ile bu­luş­ma­yı bay­ram sa­yan şa­ir­ler ve şa­ir gö­nül­lü­ler çok­tur. Kur­ban Bay­ra­mı bu an­la­yı­şa en uy­gun bay­ram­dır, zi­ra "kur­ban" ke­li­me ola­rak "ya­kın­laş­ma, ya­kın­lık" de­mek. Bu ya­kın­laş­ma­yı kâh me­câ­zî aş­kın yâ­ri ile ya­şa­ma­yı ümid eder­si­niz, kâh ha­ki­kî aş­kın yâ­ri ile. Ta­sav­vu­fî yo­rum­la­rı bir ta­ra­fa bı­ra­kır­sak, are­fe gü­nü cu­ma­ya ge­len hac mev­si­mi Hacc-ı Ek­ber ve o Kur­ban Bay­ra­mı da Iyd-ı Ek­ber ola­rak ad­lan­dı­rı­lı­yor. Suu­dî Ara­bis­tan are­fe cu­ma­ya gel­di­ği se­ne­ler Hacc-ı Ek­ber ol­du­ğu­nu ilân edi­yor. Bu se­ne öy­le de­ğil­di. Yir­mi kü­sur yıl­dır Ame­ri­ka'da ben bay­ra­mın bi­rin­ci gü­nü cu­mar­te­si ve­ya pa­za­ra gel­di­ğin­de "Iyd-ı Ek­ber" ilân edi­yo­rum. Çün­kü bi­zim bu­ra­da bay­ra­mı bi­raz ol­sun ya­şa­ya­bil­me­miz, okul­lar, iş yer­le­ri ta­til ola­ca­ğı için, haf­ta so­nu olu­şu­na bağ­lı­dır. Mem­le­ket­le ara­mız­da bu ko­nu­da men­fa­at ça­tış­ma­sı var. Va­tan­da bay­ram haf­ta içi gün­le­re ge­lin­ce se­vi­ni­lir. Çün­kü haf­ta so­nu za­ten ta­til­dir, üç ve­ya dört gün de bay­ram ilâ­ve olu­nun­ca alın si­ze bir bü­tün haf­ta ta­til! Bu­ra­da bi­zim­ki tam ter­si! Ger­çi bay­ram haf­ta so­nu­na rast gel­di­ğin­de ne olu­yor? Faz­la bir şey ol­du­ğu yok­tur. Bay­ram na­maz­la­rı­na, bay­ram­laş­ma top­lan­tı­la­rı­na da­ha çok ki­şi gi­de­bi­li­yor, ai­le fert­le­ri bir ara­da ola­bi­li­yor, hep­si bu! Çün­kü, bay­ra­mı ya­pan asıl şey, "bay­ram ha­va­sı" yok bur­da. Bay­ram te­nef­füs edi­len ha­va­dır ve o ha­va bu­ra­da yok­tur. So­kak, mey­dan­lar, park­lar, çar­şı­lar, pa­zar yer­le­ri ve bü­tün ora­lar­dan yük­se­len ha­va. Çok şü­kür bu­ra­da da der­nek­le­ri­miz, mi­na­re­siz de ol­sa ca­mi­le­ri­miz var am­ma... Bu­ra­da her şey bi­na­la­rın, du­var­la­rın için­de olup bi­ter. Hal­bu­ki bay­ram "dı­şa­rı­sı" ol­ma­dan bay­ram ol­maz. Bu­ra­da dı­şa­rı­sı baş­ka tel­den çal­mak­ta­dır. Bir de bay­ram haf­ta içi gün­le­re denk gel­diy­se, siz de o baş­ka te­lin için­de ça­lı­nır gi­der­si­niz. Bu se­ne ne Suu­dî hü­kû­me­ti Iyd-ı Ek­ber ilân et­ti, ne de ben! Ha­tâ­yî'nin meş­re­bin­de­ki âşık­la­rın so­yu tü­ke­ne­li za­ten çok ol­du. Bu se­ne mem­le­ke­ti­miz "Iyd-ı Ek­ber" yap­tı. 9 gün ta­til!.. Ya­rın iş­ba­şı yap­mak bi­raz zor ge­le­cek...