Paralı eğitim!

Amerika'da orta öğretim öğrencilerine "para karşılığı öğrencilik" yaptırmak giderek yaygınlaşıyor. Yani başarıyı para ile ödüllendirmek. Bu ders yılında Washington'da da pilot bölge olarak seçilen ortaokullarda bu uygulamanın başlatılacağı bildirildi. Öğrenciler, okula zamanında gelmek, devamsızlık yapmamak, ev ödevlerini zamanında yapıp teslim etmek, imtihanlarda iyi not almak gibi kalemlerde puan kazanacaklar ve puan başına kendilerine 2 dolar ödenecek. Her ay öğrenci başına 100 dolara kadar bir ödeme yapılabilecekmiş. Programın bütçesi özel sektör bağışlarından temin edilmiş. İş yerlerinde üstün başarı gösterenlerin bir maaş ikramiye ile ödüllendirilmeleri her zaman olan şeydir; ama okul, dershâne, eğitim, bilgi söz konusu olunca piyasa kuralları ile hareket etmenin ne derece doğru olduğu tartışılmaya devam ediyor. Düşük gelir grubundaki ailelerin yaşadığı okul bölgelerinde, az maaş alan öğretmenlerin çalıştığı okullarda, kalabalık dershânelerde okuyan ve temel ihtiyaçları için para bulmakta zorlanan çocuklar için bu teşvik iyi sonuçlar doğurabilir diyenler az değil. "Şimdiye kadar kabahati cezalandırdık, bir de başarıyı notun dışında bir şeyle ödüllendirelim" diyenler. Yalnız... Bu uygulamaya 2007 ders yılında başlayan ve program dahilindeki okullarda öğrenci başına yılda 1000 dolara kadar para veren şehir New York'ta bu sene alınan sonuçlar, öğrencilere başarıları karşılığında para ödülü vaat etmenin pek de işe yaramadığını gösterdi. Lisedeyken alınan standart testlerden biri üzerinde yapılan araştırmada, testi alan öğrenci sayısı 2007-08 ders yılında bir önceki yıla göre arttı. Fakat geçerli puanı alan öğrenci sayısı azaldı, yani daha çok öğrenci bu testten kaldı. Bu da gösteriyor ki söz konusu parayı alma ümidiyle daha çok öğrenci teste girdi (teste girişin parayla olduğunu söyleyeyim) ama sonuçlar ne onların ne eğitimcilerin beklediği gibi oldu. Yani para için teste girenler başarı gösteremedi. Programı destekleyenler "henüz ilk yıl olduğu için böyle oldu" diyerek savunma yolunu seçiyorlar, daha çok öğrencinin bu teste girmesini bile başarı telâkki ediyorlar. Piyasanın râyici her yerde değişik! Hatta bazı eyaletlerde öğrencilere nakit para değil de, para yerine kasabanın marketlerinde kullanabilecekleri kuponlar veren ve sonuçlardan hayli memnun olduklarını söyleyen okullar var. Bu da böyle bir paralı eğitim!