Çok zaman dilimli sayaç ve elektrik sarfiyatı

Elektrik faturaları da dar gelirli vatandaşın belini büktü. Yüksek fiyatlara mutad zamlar da ilave olunca, ödenmesi zor faturalar geldi. Birçok okuyucumuz da bundan dertli ve bu dertlerini bizimle paylaşıyor. Zaman dilimli sayaçlar da çıkınca kafalar iyice karıştı. Bu işin uzmanı, Elektrik Mühendisi arkadaşımdan rica ettim, sağolsun bizi kırmadı ve bu yazıyı gönderdi: "Son günlerde medyada sık sık reklamlarını gördüğümüz ve TEDAŞ tarafından 08.12.2001'den itibaren yeni abone olacaklar için kullanma mecburiyeti getirilen 3 zaman dilimli (akıllı) sayaç kullanımı hakkında bazı tesbitlerimi sunmak istiyorum. Bu uygulama ile, elektrik enerjisi kullanımını zamana yayarak, kısıtlı santral kapasitemizden maksimum faydalanma düşünülmüştür. Bu çok doğru bir düşünce olup birçok ülkede yıllardır uygulanmaktadır. Bu çok doğru düşüncenin insanlara cazip ekonomik imkanlar sağlaması beklenir. Böyle olduğu da abartılı yüzde oranları ile verilerek reklam edilmekte ve mevcut abonelerde de sayaç değiştirme isteği oluşmaktadır. Aylık tüketimi 250 kWh'ı geçmeyen aboneler için bu uygulama kayda değer bir fatura indirimi sağlamamaktadır. Çünkü ayarlanan zaman dilimleri ve bu dilimler için öngörülen fiyatlar hiç de cazip değildir. Aşağıda şu anda tek satıcı firma olan Başarı Elektronik Firmasının KAAN marka sayacını tanıttığı sayfadan alınan tabloya bakalım. 1 Ocak 2002 itibarı ile TEDAŞ elektrik mesken tarifesi Mekanik Sayaç (TL/kWh) Akıllı Sayaç (Belirtilen saatlar arasında) (06:00-17:00) (17:00-22:00) (22:00-06:00) 150 kWh'a kadar 114,800 TL. 103,300 TL. 180,500 TL. 55,400 TL. 150 kWh üzeri 172,200 TL. 103,300 TL. 180,500 TL. 55,400 TL. (*) Mukayese tablomuz %18 KDV, %5 Belediye harcı, 1.000.000 TL. Sabit ücret hariç olarak düzenlenmiştir. Buradan da görüleceği gibi herkesin ençok elektrik enerjisine ihtiyaç duyduğu saatler olan 2. dilim (17.00-22.00 saatlari arası) 150 kWh enerji için ödediğimiz bedelden % 57 daha pahalıdır. İstirahata çekilme süresini içine alan 3. dilimde ise % 51 daha ucuzdur. 1. Dilim % 10 daha ucuzdur. Bu uygulamadan nasıl kârlı çıkılır? Böyle bir uygulamadan kârlı çıkabilmek için bulaşık ve çamaşır yıkama işlerinin neredeyse tamamını 3. dilime almak gerekiyor. 5 değişik abonenin kullanım görüşlerinin değerlendirmesi olan takribi aylık 250 kWh'lık tüketimin bizce olabilecek analizini yaptık. Bu dökümde, çalışmayan ve gece istirahatinden taviz verebilecek ev hanımı tarafından elektrikli tüketim cihazlarının kullanıldığı var sayıldı. Bu analizimizde; aydınlatma ile kombi, mikser, aspiratör, TV, bilgisayar, buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası, fırın, ütü, süpürge gibi cihazlar için kullanılan enerjinin, belirtilen saatlar arasındaki günlük ve aylık tüketim oranları hesaplandı. Buna göre; 06.00-17.00 saatleri arasında, toplam enerjinin %41'i olan 98 kwh; 17.00-22.00 saatleri arasında harcanan toplam enerjinin %28'i olan 87 kwh; 22.00-06.00 saatleri arasında ise harcanan toplam enerjinin %31'i olan 65 kwh elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Bu tabloya göre yapılan hesaplamada Normal Mekanik Sayaç kullanımında ödenecek fatura tutarı vergiler dahil 43.198.974. TL Çok terimli (akıllı) sayaç kullanımında ödenecek fatura 35.319.242.TL'dir. Aradaki fark 7.879.732.TL'dir. Şu anda sayaç fiyatları 3 fazlılar için 308.000.000 TL 1 Fazlılar için 128.000.000.TL Üç fazlı sayaç kullananlar için kontrollü ve aile fertlerinden fedakarlık bekleyerek yapılacak bu uygulama ile sayaç kendini 40 ayda geri ödüyor.TEDAŞ'taki uygulama masrafları ve harcanacak zaman hariç. (Fiyatlardaki bu oranların ne kadar sabit kalacağı tartışılır. Doğalgaz fiyatlarının bugünkü ve geçmişteki fiyatlarını unutmayalım) Sonuç olarak, mevcut tüketimi 250 kWh'ı geçmeyenler için bugün böyle bir uygulamanın vatandaş için fazla faydası yoktur. Rekabet ortamı henüz oluşmamıştır. (Cep telefonlarının ilk çıktığı zamanı gibi) Bu uygulamaya geçilmesini doğru bulmama rağmen uygulanan fiyat politikasını tasvip etmiyor ve biraz daha beklenmesini tavsiye ediyorum."