Kan­se­ro­jen a­tık yağ­lar sağ­lı­ğı­mı­zı teh­dit e­di­yor

Kan­se­ro­jen et­ki­si ne­de­niy­le sa­bun ve hay­van ye­mi sek­tö­rün­de kul­la­nı­mı ya­sak­la­nan atık ye­mek­lik yağ­la­rın, hâ­lâ, özel­lik­le ka­yıt dı­şı üre­tim ya­pan, mer­di­ven al­tı de­di­ği­miz fir­ma­lar­ca ye­mek ve yem sek­tö­rün­de kul­la­nıl­dı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz. Bi­yo­di­zel ima­la­tı ya­pan fir­ma­la­rın ara­sın­da yap­tı­ğı­mız araş­tır­ma­da, on­la­rın da atık yağ bu­la­ma­dık­la­rı­nı öğ­ren­dik. Çün­kü atıl­ma­sı ge­re­ken ye­mek­lik yağ­lar tek­rar mer­di­ven al­tı ye­mek sek­tö­rün­de kul­la­nı­lı­yor. Özel­lik­le tu­lum­ba tat­lı­sı kı­zar­tı­lan yağ­la­rın ye­mek fir­ma­la­rı­na te­ne­ke­si 5-6 YTL'den sa­tıl­dı­ğı bil­di­ri­li­yor. Atık yağ­la­rı ber­ta­raf et­mek is­te­yen fir­ma­la­rın, be­le­di­ye­le­re her atık yağ çı­kı­şın­da pa­ra ile form alıp dol­dur­ma­la­rı is­ten­di­ği için, bu kül­fet­ten ve bü­rok­ra­si­den kaç­tık­la­rı­nı, atık yağ­dan pa­ra ka­zan­mak adı­na bu uy­gu­la­ma­la­rı seç­tik­le­ri­ni gö­rü­yo­ruz. Ay­rı­ca ye­mek fir­ma­la­rı­nın ve tat­lı­cı­la­rın bu ya­ğı atık yağ ola­rak gör­me­dik­le­ri­ni ve hâ­lâ lit­re­si­ni 30-40 Ykr'den sat­ma­ya ça­lış­tık­la­rı­nı du­yu­yo­ruz. Sa­bun ve yem sa­na­yi­in­de bi­le kul­la­nı­mı ya­sak­la­nan bu yağ­la­rın tek­rar kı­zart­ma ve di­ğer ye­mek­ler­de kul­la­nıl­ma­sı res­men in­ti­har­dır! Ye­mek­te uy­gu­la­nan yüz­de 18 KDV ora­nı ka­yıt dı­şı­na zor­lu­yor, hak­sız re­ka­be­te ne­den olu­yor. Tü­ke­ti­ci du­ru­mun­da olan va­tan­da­şı­mı­zın hak­sız re­ka­be­te kar­şı du­yar­lı ol­ma­sı la­zım. Fi­ya­tı 3 YTL'nin al­tın­da­ki tabl­dot ye­mek ve­ri­li­yor­sa, bu­nun in­san sağ­lı­ğı açı­sın­dan bü­yük risk ta­şı­dı­ğı­nı bil­me­le­ri ge­re­kir. Bu yüz­den de­ne­tim­le­rin art­tı­rıl­ma­sı la­zım. Özel­lik­le ka­mu­ya ye­mek ve­ren­le­rin çok ucuz tek­lif­ler ver­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz. Bu fir­ma­la­rın çok ti­tiz bir şe­kil­de de­net­len­me­le­ri ge­rek­mek­te­dir. İha­le­yi ya­pan ku­rum­lar dik­kat­li ol­ma­lı, o ku­ru­mun dı­şın­da da ge­rek sağ­lık ku­ru­luş­la­rı ge­rek be­le­di­ye­ler ge­rek­se ta­rım mü­dür­lü­ğü­nün il­gi­li bi­rim­le­ri sü­rek­li bu ucuz fi­yat uy­gu­la­ma­sı ya­pan yer­le­ri de­net­le­me­li­ler. 5 mil­yar do­la­ra ula­şan ha­zır ye­mek pa­za­rın­da fir­ma­lar 22 mil­yon ki­şi­yi do­yu­ru­yor­lar. Aşı­rı re­ka­bet ne­de­niy­le fi­yat­la­rın kı­rıl­ma­sı ye­mek­ler­de ka­li­te­yi dü­şü­rün­ce ka­mu­da ve özel sek­tör­de ça­lı­şan­la­rın sağ­lı­ğı olum­suz et­ki­le­ni­yor. Ye­mek fir­ma­la­rı­nın ço­ğu "kri­tik kon­trol nok­ta­la­rı ve teh­li­ke ana­liz­le­ri sis­te­mi"ni (HACCP) bil­mi­yor­lar ve uy­gu­la­mı­yor­lar. Fir­ma­la­rın yak­la­şık yüz­de 10'un­da kon­trol la­bo­ra­tu­va­rı bu­lu­nu­yor. Üre­tim son­ra­sı bir­çok şir­ket­te mik­ro­bi­yo­lo­jik kon­trol­ler ya­pıl­ma­dan ye­mek­ler va­tan­da­şa su­nu­lu­yor. Tat­lı ima­lat­ha­ne­le­ri, pas­ta ima­lat­ha­ne­le­ri de ay­nı. Ha­ta­lar in­sa­nı­mız üze­rin­de cid­di sağ­lık teh­di­di oluş­tu­ru­yor. Mus­ta­fa Gök­taş (Çev­re ve Tü­ke­ti­ci Hak­la­rı­nı Ko­ru­ma Der­ne­ği Ge­nel Baş­ka­nı) >> ­Şu AK­BİL'i ön ta­ra­fa u­za­tır mı­sın bi­ra­der?! İETT oto­büs­le­rin­de ba­zen or­ta ve ar­ka ka­pı­dan bi­nen­ler olu­yor. Özel­lik­le araç­lar ka­la­ba­lık olun­ca şo­för or­ta ve ar­ka ka­pı­yı açın­ca, ar­ka­dan öne doğ­ru bir AK­BİL ve Ma­vi Kart gön­der­me me­ra­si­mi baş­lı­yor. Bu çi­le­li ma­ce­ra­da anah­tar­lık­lar ve AK­BİL ci­haz­la­rı ço­ğu za­man ye­re dü­şü­yor ve oto­büs için­de kar­ga­şa­ya se­bep olu­yor. İn­san­lar, ön ta­ra­fa gön­der­dik­le­ri kart­la­rı­nı, anah­tar­lık­la­rı­nı ve AK­BİL ci­haz­la­rı­nı kay­be­de­bi­li­yor­lar. Bu il­kel du­rum­dan kur­tul­mak için be­nim öne­rim, or­ta ve ar­ka ka­pı­la­rın gi­ri­şi­ne de AK­BİL ku­tu­la­rı­nın ko­nul­ma­sı... Böy­le­ce ön­den bin­me mec­bu­ri­ye­ti de or­ta­dan kal­ka­cak­tır. Hem be­le­di­ye hem halk oto­büs­le­rin­de kar­ga­şa or­ta­dan kal­ka­cak­tır. Oto­büs şo­för­le­ri, böy­le bir du­rum­da ar­ka ve or­ta ka­pı­dan bi­nen­le­rin o ku­tu­la­ra AK­BİL ba­sıp bas­ma­dık­la­rı­nı bi­le­me­ye­cek­le­ri­ni söy­le­yip en­di­şe­le­ne­bi­li­yor­lar. Fa­kat boş ye­re en­di­şe­le­ni­yor­lar. Çün­kü yol­cu­lar, yan­la­rın­da di­ğer yol­cu­lar var­ken AK­BİL'le­ri­ni bas­ma­maz­lık et­mez­ler... Hem in­san­lar AK­BİL bas­ma­mak gi­bi bir kur­naz­lık pe­şin­de ol­sa­lar­dı, bun­ca yıl­dır AK­BİL'le­ri­ni bir sü­rü yol­cu üze­rin­den ön ta­ra­fa da gön­der­mez­ler­di. Bu yüz­den en ko­lay çö­züm, or­ta ve ar­ka ka­pı­ya da bir AK­BİL ku­tu­su ko­nul­ma­sı­dır... İl­gi­li­le­re du­yu­ru­lur. Bir grup va­tan­daş >> ­Düz­ce'yi E-5'e bağ­la­yan üst ge­çit ne za­man bi­te­cek? Sa­yın Baş­ba­kan'ın dik­ka­ti­ne; Düz­ce'de ika­met et­mek­te­yim. Oto­ban­dan çı­kış­ta Göl­ya­ka Kav­şa­ğı var­dı. Düz gi­der, E-5'e çı­kar­dık. İs­tan­bul is­ti­ka­me­ti­ne doğ­ru gi­dil­di­ğin­de, bu kav­şak­tan dö­nü­lür, Göl­ya­ka'dan Oto­ba­na gi­ri­lir­di. Üst ge­çit yap­mak için yo­lu 500 met­re ile­ri­den köy içi­ne al­dı­lar. İki se­ne olu­yor, üst ge­çi­tin ayak­la­rı ya­pıl­dı, yan bağ­lan­tı ya­pıl­ma­dı. On­ca araç köy yo­lu­nu kul­la­na­rak, E-5'e çık­mak­ta­dır. Bu üst ge­çit ne za­man bi­te­cek? Ne za­man bu yüz­ler­ce araç köy yo­lu­nu kul­lan­ma­dan nor­mal oto­ban gi­ri­şi­ni ve çı­kı­şı­nı kul­la­na­cak? Çok az işi ka­lan ama ne hik­met­se bir tür­lü bi­ti­ri­le­me­yen bu üst ge­çit ne za­man bi­te­cek? Sa­yın Baş­ba­ka­nım, lüt­fen siz el atın... Hü­se­yin Dur­du-DÜZ­CE