İNSANLAR imkanları dahilinde mutlu olmak ister. Araştırmalar, temel ihtiyaçları karşılayacak bir gelir elde ettikten sonra, mutluluğun başka nedenlerden kaynaklandığını göstermektedir. Ünlü İngiliz ekonomist Layard'a göre, mutluluğu içinde yaşanan toplumun özellikleri belirler. Başkalarında olduğunu gördüğümüz şeylere sahip olursak mutlu olacağımızı düşünürüz. Birçok şeyi başka insanlarda olduğu için isteriz. Eğitim düzeyimiz ve değerlerimiz de mutluluk ölçütlerimizi şekillendirir. Çoğu zaman "küçük bir ev, çevresindeki evler de küçükse ihtiyacımızı karşılamaya yeter. Ancak yanında yükselen bir saray yavrusu, aynı evi bir kulübeye dönüştürür". Anlık mı sürekli mi? Mutluluğu inceleyen bilim adamları, iki farklı görüşe sahipler. Bir grup anlık mutluluk kavramını vurgulayarak, daha çok yaşanan andan alınan zevke odaklanıyor. Bir başka grup ise bu yaklaşımla yetinmeyip, insanların genel olarak hayatlarının tümünden duydukları memnuniyeti ve doyumu ele almanın daha anlamlı olduğu düşüncesinde. Mutluluğa giden yollardan biri, olumlu duygulardan geçer. Gündelik dilde insanlar mutlu olduklarını söylerken genellikle hayattan aldıkları keyfi ve olumlu duygularını dile getirir. Bu bağlamda, sahip olduklarımızın değerini bilerek, bağışlayıcı bir tutumla, hayatın tadını çıkararak, umudumuzu ve iyimserliğimizi koruyarak mutluluğumuzu artırırız. Ancak olumlu duygular büyük ölçüde kalıtımsaldır ve iyi ki de, mutluluğun tek belirleyicisi değildir. Mutluluk bir zevk işi Mutluluğu tatmanın ikinci yolu yaşadıklarımızdan zevk almaktır. Zevk kuşatıcı ve bağlayıcıdır. Kimi insan heyecanlı bir söyleşiden zevk alır, kimi otomobiliyle uğraşmaktan, bazıları kitap okumaktan, bir başkası bir çocuğa bir şeyler öğretmekten, kimisi de gitar çalmaktan ya da zor bir işi gerçekleştirmekten hoşlanabilir. Keyif veren şeyler konusunda kestirme yollar deneyebiliriz. Ancak zevklerimiz konusunda kestirme yol yoktur. Kendimizi tümüyle yaptığımız işe vermemiz gerekir. Önemli bir yarışa hazırlanan bir atlet, uzun ve yorucu antrenmanlar sırasında zaman zaman umutsuzluğa kapılabilir, bedensel acı çeker, ancak yine de yaptığı işten zevk alır. Umut ve sevgi Mutluluğa giden yollardan biri de güçlü yönlerimizi bizim için anlamlı bir amacın hizmetine sunmaktır. Bu amaç kişiye göre, aile, iş, bilim, adalet, toplum ya da manevi bir amaç olabilir. Bu düzey kişinin hayatına anlam ve amaç katar. Mutluluğun yapıtaşları kişinin güçlü özellikleridir. Araştırmalar, anlamlı ve dolu dolu bir hayatın, özellikle de yürekten gelen özelliklere, güzelliklerden tat almaya, değerbilirliğe, umuda ve sevgiye bağlı olduğunu göstermektedir. Buna karşılık öğrenme iştahı ya da merak gibi zihinsel güçler, hayatından memnun olmaya daha az katkıda bulunmaktadır. Yürekle ilgili güçlü özelliklerin, uzun ömürlü mutluluk duygusuyla ilişkisi çok daha köklü ve belirleyicidir. Araştırmanın ilginç bulgularından biri de, mutlu olsun olmasın, hayatına egemen, kendi kendini yönetebilen, kontrollü anne babaların çocuklarının çok daha mutlu olduklarının görülmüş olmasıdır. > Daha mutlu bir hayat için 8 strateji 1- Hayatınızdaki nimetlerin değerini bilin. Haftada bir gün hayatınızdaki 3-5 güzel şeyi kaydedin. Listenizi sürekli geliştirin. Bunlar bir sınavınızdan iyi not almaktan tutun da gönül verdiğiniz takımın galibiyetine kadar her şey olabilir. 2- İyilik yapın. Kuyruktaki yaşlı bir teyzeye sıranızı verin. Büyüklerinizi arayın; varsa sıkıntılarını paylaşın 3- Hayatın zevklerinden yararlanın. İçinde bulunduğunuz anın, sağlığınızın, yağmurlu bir havada toprağın kokusunun, yediğiniz güzel bir yemeğin ya da güneşin sıcaklığını hissedin. 4- Teşekkür edin. Kendisine borçlu olduğunuzu düşündüğünüz biri varsa, teşekkür etmeyi ertelemeyin. 5- Affetmeyi öğrenin. Sizi kırmış ya da aldatmış birine, kızgınlığınızı unutup, bağışlayıcı olun. 6- Dostlarınıza ve ailenize zaman ayırın. Mutlu olmayı sağlayan, nerede yaşadığınız, ünvanınız hatta sağlığınız değil, sağlam kişisel ilişkilerdir. 7-Bedeninize iyi bakın. İyi bir uyku, egzersiz, gülmek ve kahkaha atmak, iyi hissetmenizi sağlar. 8- Stresle ve zorluklarla başa çıkma yolları geliştirin. Güçlükler karşısında dirençli olmanın yollarını öğrenin. Son söz Seligman isimli bir mutluluk araştırmacısından: "Merak ya da öğrenme isteği gibi zihinsel özelliklerin mutlulukla fazla ilgisi yoktur. Mutluluğu sağlayan, iyilik yapmak, vefa ve sevgi gibi insani erdemlerdir." > En mutlu insanlar sevdiklerine vakit ayıranlardır Güçlü özellikler, dünyanın birçok yerinde, farklı dil ve kültürlerde ortak olan altı temel erdem altında toplanmaktadır: Bilgelik, cesaret, insancıllık, adalet, kontrol ve maneviyat. Bu kültürlerden mutlu insanların en çok özdeşleştikleri özelliklerin, yardımseverlik, adil olma, olduğu gibi görünme, değerbilirlik, açık görüşlülük; daha az olarak dile getirilen özelliklerin ise tedbirlilik, alçakgönüllülük ve kontrol olduğu görülmüştür. Araştırmacılar mutlu kişilerin en büyük mutluluk kaynağının, arkadaşlarına ve ailelerine bağlılık ve onlarla geçirdikleri zaman olduğunu ortaya koymuş. Bir araştırmaya göre, mutluluğu artıran etkili yolların başında, hayatınızda varlığından dolayı şükrettiğiniz şeyleri bir günlüğe kaydetmek geliyor. Altı hafta boyunca haftada bir sahip oldukları değerli şeyler üzerinde düşünerek bir listesini çıkaranların hayatlarından memnuniyetleri önemli ölçüde artmış. Bir başka psikolog ise, sahip olduklarının değerini bilmenin, bedensel sağlığı, enerji düzeyini, ağrı ve yorgunluk halini azalttığını bulmuş. Yardımseverlik Mutluluğu artıran etkenlerden bir başkası da, başkalarına ilgi göstermek ve yardımseverlik. Bir bakım evini ziyaret etmek, arkadaşının çocuğunun ev ödevine yardım etmek, komşusunun torbalarını taşımak, büyükleri ziyaret gibi... Haftada en az böyle 3 davranışta bulunmak mutluluk duygusunu önemli ölçüde artırıyor. Kişinin minnet duyduğu birini ziyaret edip teşekkür etmenin en büyük mutluluk kaynağı olduğu söylenirken, mutluluk reçetesinde en önde gelen, güçlü yönlerinizi belirlemek ve bunları hayatınıza yansıtmak için yollar bulmak. Bütün mutluluk artırıcı uygulamaların ortak noktası ise başkalarıyla bağ kurmaya yönelik olmaları. Bu da mutluluk biliminin en önemli bulgusu sayılıyor. Hemen hemen herkes başkalarıyla birlikte olduğu zaman mutlu oluyor. Unutmayın ki, mutluluk inancını her gün yeni baştan kurmak gerekir. >> Yazışma adresi: Türkiye Gazetesi, Gençlerin Dünyası Köşesi, 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna, İstanbul e-mail: betul.altinbasak@tg.com.tr Fax: 0 212 454 31 00
