YAZ tatili yaklaşıyor. Okulların kapanmasıyla birlikte birçok öğrenci için derslerin yerini yeni bir telaş alacak. Bu yeni telaşın adı: Staj. Bazı öğrenciler için staj, bir angarya olarak görülse de çalışma hayatına hazırlanmak için iyi bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Malum iş ilanlarında genellikle 30 yaşını aşmamış ama bununla birlikte olabilindiğince tecrübeli olmak gibi nitelikler aranıyor. Bir de iş bulmanın çok da kolay olmadığı bir ülkede yaşıyorsanız, staj yapmanın artıları tartışılmaz bir gerçek olarak önümüzde duruyor. Zararsız uygulamalar Bu konuda İnsan Kaynakları Danışmanı Mehmet Cemil Özden' e kulak verelim: Derslerde yapılan uygulamalar, genellikle sınıf veya laboratuvar ortamlarında yapılır. Bu uygulamalar sırasındaki konumunuz öğrencidir ve temel sorumluluğunuz uygulama konusu olan dersi öğrenmektir. Bu uygulamalar sırasında size yol gösteren ise öğretim üyesidir ve eğer uygulamalarda başarısız olursanız en fazla o dersten kalır, bir sonraki sene geçersiniz. Uygulamalar sırasında bazı hatalar yapmanız doğal karşılanır, çünkü o işi ilk defa yapıyorsunuz ve sonuç olarak öğrencisiniz... Üstelik uygulamalar "sanal" olarak tasarlandığı için yaptığınız hataların kimseye zararı da olmaz. Derse geç kalabilirsiniz ama... Öğrencilikte sadece ders olduğu günler okula gidersiniz, arada boşluklar vardır. Çalışma hayatında ise işiniz olsun olmasın belirtilen mesai saatlerinde iş yerinde olma zorunluluğunuz olduğu gibi genellikle bu süreleri de aşan bir şekilde çalışırsınız. Devam zorunluluğuna uyduğunuz sürece canınız istemediğinde (veya işiniz çıktığında) bazı derslere girmeyebilirsiniz. Çalışma hayatında devam zorunluluğu % 100'dür ve önemli işiniz olsa bile yöneticinizden izin almak zorundasınız. Ayrıca derse geç kalma ile işe geç kalma arasında da önemli farklar vardır. Kendinizi gösterin Her meslekte gelişmek için gerekli olan birtakım yetkinlikler vardır. Bu yetkinliklerin birçoğu, kurumsallaşmış firmalarda görev tanımları, işe alma, terfi, performans değerlendirme, ücretlendirme gibi süreçlerde kullanılır. Okulda öğrendikleriniz, bu yetkinliklerin daha çok bilgi boyutuna ilişkindir. Bu bilgiyi beceri ve tutumlarınızla birlikte gözlemlenebilir davranışlara, yani yetkinliklere dönüştürmek durumundasınız. Bu bakımdan staj yapmak okulda öğrenilenleri tatbik etmek ve bazı yetkinlikler kazanmak için iyi bir fırsattır. Bu sebeple staj bilinçli yapılmalıdır. Bir kere stajla birlikte, çalıştığınız iş yerinin; görev tanımlarını ve bu görevleri yapacaklarda aranılan nitelikleri, işe alım süreçlerini, işe alımda ne gibi özelliklerin arandığını, performans değerlendirmesinin nasıl yapıldığını, performans değerlendirmesinde hangi hususlara bakıldığını öğrenme şansınız olur. Kapıları aralayın Staj ile birlikte mesleki alanda ilk iş çevrenizi de yapmaya başlayacaksınız. Birçok firmada yöneticiler stajyerlere daha pozitif bakar ve o iş yerinde çalışmaya başlamış olsanız bir çalışan olarak kuramayacağınız diyaloğu bir stajyer olarak daha rahat kurarsınız. Benzer durum staj yaptığınız birimdeki diğer çalışanlar için de geçerlidir. Diğer yandan stajyerler, birçok firma için personel adayı kaynağıdır. Çalışmasından memnun kalınan bir stajyer, deneme süresi gerektirmez, çünkü çalışması bilinmektedir. Ayrıca firma kültürünü bildiği için uyum sağlaması da daha kısa sürer. Bu yüzden firmalar yeni mezun elemana ihtiyaç duyduklarında, staj döneminde çalışmasından memnun kaldıkları stajyerleri tercih eder. Diyelim ki mezun oldunuz ve staj yaptığınız iş yerinde yeni mezun elemana ihtiyaç duyulmuyor. Yine de o iş yerindeki kişilerin sizi başka firmalara yönlendirmesi, en azından başvurduğunuz firmalar için referans olmaları, ancak iyi bir staj dönemi geçirmişseniz, yani çalışmanızdan memnun kalınmışsa mümkündür. > Sınırlar ötesi iş Yurt dışında staj yapmak gelecekteki iş hayatınız için çok önemli olabilir. Bunun için iki önemli organizasyon var. AIESEC: 1948'de, II. Dünya Savaşı'ndan sonra, dünya barışına ellerinden geldiğince katkıda bulunmak isteyen 16 genç bir araya gelerek bir organizasyon kurmuş. 7 değişik ülkenin vatandaşı olan bu gençlerin kurduğu AIESEC, giderek büyümüş ve her yıl 8000 civarı öğrenciye bir başka ülkede staj yapma imkânı sağlayacak hale gelmiş. Bugün 84 ülkede binlerce gönüllü çalışanı olan ve 88 ülkede staj değişim imkanı sunan kuruluş, hiç bir kâr amacı gütmüyor. İş tecrübesi edinmenin yanında yabancı dilini geliştirmek, farklı bir kültürü yakından tanımak ve bir dolu arkadaş edinmek gibi faydaları olan bu staj programına katılmak için üniversitelerin İktisadi İdari Bilimler, Endüstri Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Elektrik- Elektronik Mühendisliği, Psikoloji ve Sosyoloji bölümlerinde okuyor ya da en fazla iki yıl önce mezun olmuş olmak gerekiyor. Yabancı dil sınavı sonuçlarınıza göre ön elemeler yapılıyor. Bundan sonra da ikinci aşama olan mülakatlara giriyorsunuz. Başarılı olursanız, maaşlı ve tam zamanlı staj organizasyonunuz yapılıyor. Gitmek istediğiniz ülke, staj yapmak istediğiniz alan, staj süresi ve zamanlama konusunda tercih yapma imkanınız da var. Çalışma izni ve vize gibi konularda AIESEC size yardımcı oluyor. AIESEC ile ilgili tüm bilgileri sitesinden http://www.aiesec.org/turkey/home/ öğrenebilirsiniz. IAESTE: Teknik bölümlerde okuyan öğrencilerin staj yapmak amacıyla değişimini sağlayan bir organizasyon. Her yıl 500 civarı öğrenci IAESTE üyesi yaklaşık 70 ülkeye gidebiliyorlar. IAESTE programı kapsamında, "resmi" ve "rezerve" olmak üzere iki çeşit staj bölgesi bulunuyor. Resmi staj yerleri, üye ülkeler arasındaki bilgisayar ağı yardımıyla koordine edilirken, rezerve staj yeri sağlanması için IAESTE aracı olmuyor ve öğrenci kendi bulduğu bir staj bölgesine IAESTE imkanlarını kullanarak gidiyor. Resmi staj yerleri için seçilecek öğrencilerin 3. veya 4. sınıfta okuyor olması ve staj zorunluluğunun bulunması gerekiyor. Üniversitelerde bulunan IAESTE temsilciliklerine başvurarak işlemler yapılıyor ve İngilizce, Almanca, Fransızca dillerinden biri seçilerek imtihana giriliyor. 20 üzerinden 10 ve daha yukarı not alanlar, genel kültür, temsil becerisi ve sosyal aktivite konularını kapsayan bir mülakata giriyorlar. Rezerve bir staj yerine gitmek için ise yine yabancı dil imtihanına giriliyor, 3. ya da 4. sınıfta okumak gerekiyor ve askerlik sorununun bulunmaması bekleniyor. IAESTE programları ile ilgili her türlü bilgiyi http://www.iaeste.itu.edu.tr/ adresinden alabilirsiniz. > Yazışma adresi: Türkiye Gazetesi, Gençlerin Dünyası Köşesi, 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna, İstanbul e-mail: betul.altinbasak@tg.com.tr Fax: 0 212 454 31 00
