BAŞARIYA ulaşmak adına izlenecek yolların aşılması için temel şartlarından birisi, insanın iyi uyumuş, dinlenmiş ve zinde bir şekilde uyanmasıdır. Bu anlamda uyku çok önemlidir. Uykunun kalitesi daima uyunan süreden daha önemlidir. Pek çok kişi uzun süre yatakta kalıp, kendini ikna etmeye çalışarak süreyi uzatmaya çalışır. Bu tür uykular vücudu dinlendirmez. Uykudaki aksaklıklar dalga dalga tüm benliğimize ve çevremize yayılır. Uyku, hayatımızda her şeyin düzene konulduğu son derece önemli bir araçtır. İnsanın yetersiz uykusu ile zihinsel güç kaybı arasında yakın bir ilişki olduğu, uykusuz kalan insanların zihinsel çalışmalarının tamamen durduğu ve düşüncelerini hiçbir şeyin üzerinde yoğunlaştıramadıkları ispat edilmiştir. 48 saat uykusuz bırakılan yüksek öğrenimli kişilerin, ilkokul çocuklarına öğretilen matematik işlemlerini yapamadıkları görülmüştür. Gün içinde kestirin Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yapılan bir çalışmada öğrencilerin öğrenme sonrası yetersiz uyku aldığı durumlarda öğrenmenin yeterli düzeye ulaşamadığı tespit edilmiş. Daha sonra uyku alınmış olsa bile öğrenilen konu hakkında öğrencilerin testlerde gösterdikleri başarının artmadığı da gözlemlenmiş. Uyku alışkanlıkları ile sınavlarda alınan notlar arasında kayda değer bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Yapılan bir başka araştırmaya göre de notları düşük olan öğrencilerin, notları yüksek olan öğrencilere göre ortalama 25 dakika daha az uyudukları, ayrıca yatma saatinin de diğerlerine göre en az 40 dakika daha geç olduğu tespit edilmiştir. 7 saatten daha az uyuyan öğrencilerde gün boyunca stresin, moral bozukluğunun arttığı da aynı araştırma sonuçlarında yer alıyor. Geceyi deliksiz bir uykuyla geçirmenin aynada görüldüğü gibi ters yazı yazmak türünde becerileri geliştirdiği çoktandır biliniyor. Genelde rüyaların görüldüğü REM uykusunun bu açıdan özellikle önem taşıdığına inanılıyor. Bu arada araştırmacılar gün içinde alınan uykunun son derece önemli olduğuna dikkat çekiyorlar. Tekrarlayıp yatın Beden ve zihninizin yorgunluğunu uyku ile giderirsiniz, bu sayede, yeniden canlılık ve zindelik kazanırsınız. Eğer kısa sürede uykuya dalmanın yollarını ve iyi bir dinlenme için ne ka?dar uyuyacağınızı bilirseniz, hem za?man kazanır, hem de daha zinde uyanırsınız. Dinlendirici uyku, dengeli bir hayat için şarttır. Uyku esnasında vücut dinlenir, kendini temizler, saflaştırır, büyür ve kendini tedavi ve tamir eder. Uyku esnasında, gün boyunca biriken stresler, gerginlikler ve sinirlilik halleri serbest hale gelip vücuttan kolayca salınır. Rüyalarımızda da bir dereceye kadar, bu gerilim ve stres çözülür. Sağlıklı ve dinlendirici uyku öğrenme üzerinde en az bozucu etki yapan etkinliktir. Bu sebeple; bir öğrenci yatmadan önce 10 dakika süreyle o gün çalıştığı yerleri tekrarlayarak uykuya geçer ve sabahleyin de güne bir gece önce yapmış olduğu 10 dakikalık tekrarı yaparak başlarsa, çalıştıklarını "korumak" açısından çok önemli bir avantaj sağlamış olur. Böyle bir uygulama özellikle imtihana hazırlık açısından büyük önem taşımaktadır. > İhtiyacınız kadar uyuyun Sağlıklı ve dinlendirici uyku için şu hususlara dikkat edilmelidir: >> Eğer mümkünse, bol oksijenli, yeterince havalandırılmış, sessiz, karanlık bir odada uyumaya çalışın. >> Düzenli bir uyku saati ayarlayın. Uykunuz gelmeden yatağa gitmeyin. 20 dakika içinde uykuya dalamıyorsanız, kalkın ve uykunuz geldiğinde tekrar yatağa gidin. >> Gece yatmadan önce uyku getirici içecekler, uykuya dalmanıza yol açsa da uykuyu dinlendirici yap?maz. Uykunuz daha az derin ve dinlendirici olur. >> Yatağa gitmenize 3-4 saat kala kafeinli içecekler içmekten kaçının. Dinlendirici uykunuzu bozacağından sigara içmemeye gayret edin. >> İhtiyacınız kadar uyuyun. Her bireyin uyku süresi birbirinden farklıdır. >> Uyumaya ve uyanmaya başladığınız saatleri tespit ederek her gün o saatlerde uyumaya ve uyanmaya özen gösterin. >> Uykunuzu alamadığınız durumlarda sabah uykusunu uzatmayın. Sabah geç kalkmak, ertesi gün uykunun gelme saatini geciktirir, bu da ertesi günün uyku düzenini bozar. Böylece hayatınızın düzeni birkaç gün bozulur. >> Haftanın belirli günlerinde yapılan yürüyüş, koşma veya çeşitli sportif aktiviteler iyi bir uykuya zemin hazırlar. >> Akşam saatlerinde ağır yiyeceklerden ve bol sıvı almaktan kaçının. >> Kendinizi rahat hissettiğiniz bir yatakta ve ortamda uyumaya çalışın. >> Sessiz ve sakin bir ortamda uyuyun. >> Uykuya dalamadığınızda yataktan kalkın, herhangi bir işle meşgul olun. >> Yatmadan önce kahve ve demli çay içmekten uzak durun. >> Adrenalinizi yükseltecek uyarıcı kitaplardan, polisiye hikayelerden veya çeşitli tartışmalardan sakının. >> Tüm hatalarınızı ve başarısızlıklarınızı unutun. >> Hiçbir zaman uyuyamamaktan korkmayın. >> Tatil günlerinde de aynı saatlerde yatın ve kalkın. >> Yatakta ders çalışmayı denemeyin. Aksi halde ders çalışırken neden uykunuzun geldiğini anlayamazsınız. > Verimli ders çalışmak için nasıl uyumalı? Rehberlik Uzmanı Adem Durmuş'a göre uyku düzenini yerli yerine oturtamazsanız planlarınızı aksatabilirsiniz. Onun için ne zaman yatacağınıza, ne kadar uyuyacağınıza doğru karar verin. Çünkü bir sonraki günkü çalışmalarınızın verimli geçmesi bir önceki günkü uyku sürenize ve uyku kalitenize bağlıdır. İnsanların uyku tipleri ve süreleri birbirinden farklıdır. Her birey başarılı bir çalışma gerçekleştirmek için öncelikle kendi uyku süresini ve uyku tipini bilmelidir. İnsanları yatmaya ve kalkmaya başladıkları anlara göre iki uyku tipine ayırmak mümkündür. Sabah tipleri: Bu tip içerisinde yer alan kişiler akşam erkenden yatıp zorunluluk olmadığı günlerde bile sabah erkenden kalkarlar. Sabah tipleri sabahları yaptıkları çalışmadan daha çok verim alan kişilerdir. Akşamın ilerleyen saatlerinde ve gece çalışmak onların başarısını düşürür. Akşam tipleri: Akşam mümkün olduğunca geç yatıp sabahları da mümkün olduğunca geç kalkmaya çalışan kişiler bu tip gruba girer. Bu kişiler sabah uyanmakta güçlük çekerler, uyandıklarında bir iş yapmak için birkaç fincan çayla birlikte kahvaltı yapmadan ders çalışmaya başlayamazlar. Bu grupta yer alan öğrenciler ancak öğlen saatlerine doğru verimli çalışmaya başlarlar. Üniversite adayları da kendi uyku tipini iyi belirlemek durumundadır. Çünkü uyku hayatın bir parçası olmakla beraber hayatın sağlıklı bir şekilde akışını sağlar. Bu nedenle her öğrenci çalışma sistemini uyku tipine göre düzenlemelidir. Sabah tipleri çalışmalarını günün erken saatlerinde, akşam tipleri de akşam ve gece yapmalılar. Bunlar sağlanmadığı takdirde öğrenciler ders çalışmaya başlayamadıkları gibi çalışırken sık sık esnemekten ve bir süre sonra uyumaktan kendilerini alıkoyamazlar. > Yazışma adresi: Türkiye Gazetesi, Gençlerin Dünyası Köşesi, 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna, İstanbul e-mail: betul.altinbasak@tg.com.tr Fax: 0 212 454 31 00
