Farklı şehirlerde üniversiteye devam edecek öğrenciler, bir yurtta yaşamaya, hiç tanımadığı insanlarla aynı mekanı paylaşmaya hazırlanıyor şu günlerde. Bugüne kadar aileleriyle yaşayan, muhtemelen kendi özel odaları olan birçok genç için yurda yerleşmek yepyeni bir tecrübe olacak. Psikolog Ilgın Gökler'e göre; oda arkadaşınızla birbirinizin en yakın arkadaşı olmanız ya da üniversite hayatının her yönünü birlikte paylaşmanız gerekmez. Ancak, oda arkadaşlarının birbirlerinin haklarına saygı göstermesi önemlidir. Olumlu bir ilişki kurmak zaman isteyen bir süreçtir, bir anda olmaz ve karşılıklı çaba gerektirir. Atılacak ilk adımlar Aynı mekanı paylaşacağınız kişiyi tanımak çok önemlidir. İlk tanışmanızda, birbiriniz hakkında bir şeyler öğrenmenize yardımcı olacak sorular sorun, ortak yanlarınızı bulmaya çalışın. Belirli konular üzerinde konuşup tartışmak birbirinizi daha iyi anlamanızı sağlayacak kapılar açabilir. Başlangıçta karşınızdaki kişinin doğrudan özel hayatına girmeyecek, daha sosyal ve gündelik konular üzerinde konuşmayı deneyebilirsiniz; "Nerelisin?", "Hangi bölümde okuyorsun?", "Ailen nerede, ne yapıyor?", "En çok sevdiğin şeyler nelerdir?.." gibi... Ortak kurallar belirleyin Oda arkadaşınız hakkında biraz bilgiye sahip olduktan sonra, şimdi sırada beklentileriniz ve alışkanlıklarınız üzerinde konuşup, aynı odada yaşamak için bazı kuralların belirlenmesi geliyor. İhtiyaçlarınız konusunda açık olun ama aynı zamanda uzlaşmacı yaklaşın. Yeni tanıştığınız bir kişiye beklentilerinizi ve ihtiyaçlarınızı aktarmak zor gelebilir, fazla talepkar olma endişesiyle isteklerinizi yeterince ifade edemeyebilirsiniz. Ancak bunları ilişkinin en başında konuşmak, sonradan ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkları en aza indirecek ve çıkan anlaşmazlıklara çözüm üretmenizi kolaylaştıracaktır. Cevap bekleyen sorular "Odayı ne şekilde temiz ve düzenli tutacaksınız?.. Nasıl bir iş bölümü yapacaksınız?.. Hangi eşyaları rahatlıkla ortak kullanabilir, hangilerinin ortak kullanılmamasını tercih edersiniz?.. Oda arkadaşınızın size ait bir eşyayı ödünç almadan ya da kullanmadan önce izin almasını ister misiniz?.. Yiyecek ve içeceklerin masrafını ortak olarak mı karşılayacaksınız?.. Odada bulunan bilgisayar, telefon gibi eşyaları ne şekilde kullanacaksınız?.. Genel olarak hangi saatleri çalışmaya ayırırsınız?.. Televizyon ya da radyo açıkken çalışabilir misiniz?.. Odada misafirler varken çalışabilir misiniz?.. Oda içinde nerde çalışmayı tercih edersiniz?... Genel olarak saat kaçta yatar, kaçta uyanırsınız?.. Uykunuz ağır mı yoksa hafif midir?.." sorularına beraber cevaplar arayın. Anlaşma formülü Oda arkadaşınızla tamamen aynı özellikleri taşımanız beklenemez, aranızda pek çok farklılık olması doğaldır. Bu farklılıklarınıza karşın, bir orta yol bulabilirsiniz. Gerekli konular üzerinde konuştuktan sonra anlaşma sağladığınız noktaları kaydetmek üzere bir anlaşma formu hazırlayabilir ve bu formu odada uygun bir yere asabilirsiniz. Oda arkadaşınızla belirlediğiniz kurallar zaman içinde ikinizin de ortak isteğiyle değiştirilebilir ya da bazen içinizden biriniz bu kurallara uymakta zorluk çekebilirsiniz. Oda arkadaşınızla üzerinde anlaşmaya vardığınız kurallar daha sonra bozulur ya da aksamaya uğrarsa, konuşun! Bu kuralların devamı konusunda neler yapabileceğinizi tartışın; çözüm üretmeye istekli olun. Gerekirse ikiniz için de uygun olan yeni kurallar belirleyerek anlaşmayı yenileyin. > Birlikte yaşamak hiç de zor değil Kendinizi oda arkadaşınızla (veya arkadaşlarınızla) çatışma içinde bulursanız hemen umutsuzluğa kapılmayın. Kişiler arasında anlaşmazlıklar yaşanması kaçınılmazdır. Çatışmalar, genellikle bir değişim ihtiyacı belirdiğinde ortaya çıkar. Oda arkadaşınıza sizi rahatsız eden şeyleri söylemekten çekinmeyin. Eğer çatışmayı olumlu olarak nasıl ele alacağınızı bilirseniz, her iki taraf da bu durumdan yarar sağlayabilir. Sıkıntı ve şikayetlerinizi oda arkadaşınıza dile getirmenin bazı temel yöntemleri şunlardır: Neler yapılabilir? >> Yaşanan çatışma üzerinde tartışmak üzere iki taraf için de uygun bir zaman belirleyin. Örneğin, oda arkadaşınızın kafası sınavlarla meşgulken konuyu açmaktan kaçının. Konuyu tartışmak için yeterli vakti ayırın ki, sizin için önemli olan bu durumun konuşulması aceleye gelmesin. Karşılıklı istek ve beklentileriniz için birbirinize zaman tanıyın (en az 1 gece). >> Oda arkadaşınızla ilgili sıkıntılarınızı kendisiyle tartışmadan önce bir başkasıyla konuşmamaya özen gösterin. >> Oda arkadaşınızla ilgili bir durum sizi memnun ya da rahatsız ederse, bunu ona doğrudan ve hemen ifade edin. Kırgınlıklarınızı içinizde biriktirirseniz, en ufak bir olay olduğunda aniden öfkelenebilirsiniz ve arkadaşınızın nelerden nasıl etkilendiğinizi bilmesi mümkün olamaz. Suçlamayın >> Her olayda en az iki taraf olduğunu unutmayın. Oda arkadaşınızı dinleyin. Acele, ani sonuçlara varmadan önce kendinizi oda arkadaşınız yerine koymaya, onun bakış açısını anlamaya çalışın. Onun size nasıl davranmasını istiyorsanız siz de ona o şekilde davranın. Eğer odada iki kişiden fazlaysanız, bir kişiye karşı takım olmayın. >> Birbirinizi suçlamaktan kaçının. Suçlanmak, karşı tarafı kaygılandırır, savunmaya geçmesine yol açar ve bu sebeple sizin hatalarınızı bulmaya çalışır. Böylece çatışma çözümleneceğine daha da büyür. >> Her biriniz ne hissettiğiniz konusunda rahatlıkla konuşabilmelisiniz. Düşünce ve duygularınızın karşı taraf için yeterince açık olduğundan emin olun. >> Birbirinizin kişiliği üzerinde durmak yerine değiştirilebilecek davranışlar üzerine odaklanın. Örneğin, "Yiyecekleri çalışma masasının üzerinde bırakınca rahatsız oluyorum" biçimindeki bir uyarı bu alışkanlığın değişmesini sağlayacakken, "Masayı bile toplayamayacak kadar tembelsin" ifadesi, karşı tarafın saldırgan davranmasına sebep olur. >> Eğer oda arkadaşınız kavgacı bir tutum sergiliyorsa, tartışmayı yeniden olumlu bir tona çekme sorumluluğunu alın. >> Çatışmanın içinden çıkamıyorsanız, tarafsız bir kişiden (ortak bir arkadaş, yurt müdürü, yurt danışmanı vb.) destek isteyin. > Yazışma adresi: Türkiye Gazetesi, Gençlerin Dünyası Köşesi, 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna, İstanbul e-mail: betul.altinbasak@tg.com.tr Fax: 0 212 454 31 00
