Finlandiya’yı avucunun içi gibi bilen Özgür Beter'le Laponya turuna hazır mısınız?

Sevgili dostum, ‘kopilotum’ Nehir Yılmaz vesilesiyle tanıdığım Özgür Beter, Ankara’da doğmuş, büyümüş olsa da,  2007’den beri eşi ve çocuklarıyla Finlandiya’da yaşıyor. Eşinin Finlandiyalı olmasının da avantajıyla yaşadığı bölgeye yerlileri kadar hakim. Özellikle bir Laponya turu organize etmeye çalışma denemelerimiz esnasında farklı 4-5 tur şirketinin hepsi kendisinde buluşunca, bir de ortak dostumuz Nehir de bu tura katılınca, 8 senede bir başka ülkeye nasıl bu kadar hızlı adapte olduğunu, bir kış masalı yaşamak isteyenlere tavsiyelerini ve hikayesini konuştuk. Tur rehberliğinden, Laponya ve kuzey kutbu uzmanlığına doğru ilerleyen kariyerinden tavsiyelerini dinledik. 

Finlandiya’ya gitme hikayenizin nasıl başladığını anlatır mısınız?
1980 yılında Ankara’da doğdum. 2007’de eşimle Bodrum’da tatildeyken tanıştıktan sonra gittim. Eşim Finlandiyalı. Bir süre yurt dışında başka bir ülkede yaşadık. Sonra çocuk dolayısıyla Finlandiya’ya geldik. 

Fince konuşabiliyor musunuz?
Şu an konuşabiliyorum ve Finlandiya vatandaşıyım. Ama ilk geldiğimde İngilize konuşarak iletişim kuruyordum.


Finlandiya’da yaşayan Özgür Beter, kuzey kutbu turlarında rehberlik yapıyor.

İlk yerleştiğinizde kolayca alışabildiniz mi Finlandiya’ya oldukça farklı bir ülke?
Eşim varken geldiğim için zor olmadı. Çocuklarımız olunca, buradaki imkanlardan dolayı böyle bir karar aldık. Birçok para ödeyeceğiniz şey burada ücretsiz, mesela dünyanın en iyi eğitim sistemine sahip. 

Birçok tur şirketinin kuzey kutbu turları hep sizinle çalışıyor. Bunu nasıl sağladınız?
Ben aynı zamanda kokartlı rehberim. Helsinki’de rehberlik yapıyordum. Önce küçük bir grupla denemeyle, Kuzey kutbu turlarına başladık. Önce tanıdıklardan oluşan küçük bir ekiptik. Fotoğraflarımızı çektik, güzel bir organizasyonumuz oldu. Bunun üzerine bazı tur şirketleri teklifler getirdiler. Bu işi de zamanla geliştirerek, sadece rehberlik değil kendi işimi kendim yapmaya karar verdim. Ve artık sadece Türkiye’den değil, dünyanın dört bir yanından misafirlerimiz geliyor.


Finlandiya yerlilerinin senenin bazı zamanlarında düzenledikleri Şaman törenlerine de katılma imkanınız var. Burada bize çok da yabancı olmayan kurşun dökme işlemi ve kurşunun şekline göre bir nevi fal bakma geleneği var.

Finlandiya’nın kuzey kutbu bölümü çok soğuk, Türkiye’den gidince alışmak zor oldu mu? Gelen misafirler soğukta zorlanıyor mu?
Ankara’da da eksi 20 derece görebilirsiniz. Benim ailem de aslen Kars’tan göçmüş Ankara’ya. Yani soğuk iklimin insanıyım diyebiliriz. Soğuğu daha çok seviyorum. 8 yaşından küçük ziyaretçilerin özellikle giyimlerine dikkat edilmesi lazım ama yetişkinler için sorun olmuyor. Sadece aktiviteler sırasında dışarıda kalıyorsunuz, onun dışında her yer zaten sıcak. Dışarıda kalacağınız en fazla süre de 3 saat zaten. Bu sürede de termal özel kıyafetler veriliyor. Burada 20 Euro’ya kıyafet de kiralanıyor. 

Türkiye’den çok turist geliyor mu?
Özellikle bu sene çok arttı. Beklediğimizin çok üzerinde oldu. Mesela bu sene 26 tane farklı grubumuz geldi.

Sezon ne zaman uygun? İlgilenenler ne zaman gelmeli?
Aralık’tan Nisan’a kadar uygun. Laponya, kuzey kutup dairesi çizgisinin olduğu bölgenin alanı, İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya, Rusya’da bu bölge var. Laponya’nın başkenti Rovaniemi’de; Noel Baba’nın köyünün evinin olduğu yerde Mart’ın sonuna kadar aktivite yapabilirsiniz. 200 km yukarısındaki şehirlerde ise Mayıs’a kadar aynı aktiviteleri yapabilirsiniz. Hatta daha yukarılara çıkıp Kuzey Buz Denizi üzerinde “Kral Yengeç Safarisi” bile yapabilirsiniz.

“Kral Yengeç Safarisi” nedir?
National Geographic tarafından dünyada yapılması gereken aktivitelerden birisi olarak adlandırılmıştır. Orada 6 saat vakit geçirerek yapılan, günübirlik bir turdur. Kuzey Buz Denizi’nde kocaman yengeçler var. O yüzden onlara Kral Yengeç diyorlar. Sadece o bölgede bulunduğu için, bunun da safarisi var. Dalgıçlar buzun altına girip, çıkartıyorlar ve siz de izliyorsunuz. Tabii buza dalmak isterseniz ve deneyiminiz varsa bunu da ayarlayabiliyoruz. Ama soğuk -30 derece ve dalgıçlık haricinde ayrıca bir eğitim süreci daha gerektiriyor. 

Sizin hayalinizdeki Laponya turunda, neleri tercih edersiniz?  
10 KM’lik veya bütün gecelik bir husky köpek (Sibirya kurdu) sürüşü, kar motorlarıyla uzun safariler, dışarıda konaklama öncelikli tercihlerim. Mesela biz geçen sene Roveniami’den başlayıp Rusya sınırına kadar gitmiştik ve kamp ateşleriyle konaklayarak tam 5000 km yapmıştık. Ormanların derinlerinde küçük evler var, sadece Finlandiya’nın yerlilerinin olduğu bölgelerde, ateşte somon balığı pişirerek, konaklayarak geçirdik. Aynı turu Husky’lerle de yaptık bir kez. Bunu yapacak ekibin oldukça dayanıklı olması lazım. Zaman olarak da daha Mart sonuna doğru olması lazım. 

Gördüğünüz en düşük hava sıcaklığı kaç dereceydi? Nasıldı?
Eksi 42 dereceydi. Ama Finlandiya eksi 50’leri görmüş. En büyük fark, dışarıda kalabilme süreniz azalıyor.
Bu organizasyonlar esnasında ilginç insanlarla karşılaşmışsınızdır. Hilda Hanım vardı İstanbul’dan, 2012 yılı civarıydı. Donmuş bir göl üzerinde kar motorlarına biniyorduk. En yüksek sürat yaklaşık saatte 130 kilometreydi motorla yapabildiğimiz. Hilda hanım arkamda oturuyordu ve biz saatte 100 km hızla gidiyorduk. “Bu daha hızlı gitmiyor mu?” diye sordu ve bu hanım 80 yaşındaydı. “Bu saate kadar adrenalin yaşamadım, bari ölmeden bunu yaşayayım” demişti.  Bir başka ilginç anım da, özel aktivitelerimizden birisi olan Finlandiya’nın yerlilerinin geleneklerinde olan Şaman töreni. Bu törende kurşun dökme işlemi yapıyorlar. Yılın belli dönemlerinde ve bunun şans getirdiğine inanırlar.  


Kuzey Kutbunda safariye çıkanlar, soğuktan korunmak için özel termal kıyafetler giyiyor

Sizin oraları ziyaret etmek isteyenlere tavsiyeleriniz var mı?
Otelleri çok fazla kafaya takmasınlar. Laponya’ya gelmek istiyorlarsa, bazen otelde bile kalmayabilirler. Burası aktivite yeri. Buranın tadını almak için, doğayla iç içe olmanız gerekiyor. Bu yüzden şehir merkezinde değil de, daha doğanın içinde konaklamalarını tavsiye ederim. Veya şehir merkezinde daha uygun bütçeli bir otelde kalıp, tasarrufunuzu daha fazla aktivite yaparak değerlendirebilirsiniz.