Arap Devrimleri ile "Siyasal İslam" çöktü mü?
28 Ocak 2014 01:00
Arap Devrimleri sonrasında Mısır'da iktidara gelen Müslüman Kardeşler'in bir darbe sonucu iktidardan düşürülmesi akabinde, "Siyasal İslam"ın akıbetine dair analizler özellikle Batı medyasında popüler oldu. Cunta yönetiminin Müslüman Kardeşler üzerindeki baskısını artırması, bu hareketi terör örgütü ilan etmesi ile, Müslüman Kardeşler'in en azından kısa vadede iktidar şansı bulamayacağı açık hale geldi. Müslüman Kardeşler'in siyasi arena dışına itilmesi "Siyasal İslam'ın Sonu" tespitlerinin görünürde inandırıcı; dolayısıyla popüler hale gelmesine sebebiyet verdi.
Uluslararası siyaset denince Türkiye'de akla gelen ilk entelektüellerden, Soli Özel, Habertürk gazetesinde kaleme aldığı "Yeni Küresel Bağlam ve Siyasal İslam I-II" makalelerinde ilk paragrafta bahsi geçen argümanı tekrarlıyor. Mısır'da Müslüman Kardeşler'in devrilmesini Siyasal İslam'ın çöküşü olarak görüyor ve Siyasal İslam'ın uluslararası camiada desteğini bu başarısızlık sonucu kaybettiğini iddia ediyor. (*) Bu iddasına Türkiye üzerinden bir ek yapıyor Özel ve AK Parti'nin, Arap Devrimleri sonrası dönemde, Mısır politikası ve Gezi olaylarına verdiği tepki ile Batı'da destek kaybettiğini ifade ediyor. Bununla beraber Gülen Cemaati ve AK Parti arasındaki çatışmanın siyasal İslam'ın çöküşünü simgeleyen gelişmeler olarak görüyor: "Gülen Cemaatiyle AKP'nin savaşı böyle bir ortamda demlendi ve aralık ayında patladı. 'Siyasal İslam'dan dünyanın umutlu olduğu dönemde yıldızları epey parlayan iki ortak karşılıklı olarak irtifa kaybetmeye başladı.(**)
Bu yazıların önemli bir tartışmaya kapı açması açısından ve şablonların ötesinde bir fikir teatisine katkı sunması açısından oldukça mühim olduğunu düşünüyorum. Özel'in tespitlerine ilişkin önce bazı sorular sormakla başlayayım, sonra bu soruların yanıtlarını vermeye çalışacağım.
1- Günümüz Orta Doğu'sunda 'Siyasal İslam'ı kimler temsil etmektedir? Hangi siyasi gruplar bu ideolojinin yürütücülüğünü yapmaktadır?
2- Arap Devrimleri ile Siyasal İslam'ın ilişkisi nedir? Siyasal İslam, Arap Devrimlerinin önce "kazananı" daha sonra "kaybedeni" midir?
3- Mısır'da Müslüman Kardeşler'in iktidardan uzaklaştırılması siyasal İslam'ın çöküşü mü demektir? Mısır'daki bu kısa ömürlü deneyim, Batı'nın Siyasal İslam'a bakışını değiştirmiş midir?
4- Türkiye'de AK Parti ve Gülen Cemaatinin 2002 sonrası yükselişi 'Siyasal İslam'ın zaferi midir? Bugün bu hareketlerin irtifa kaybetmesi (eğer kaybediyorlarsa) Siyasal İslam'ın alan kaybetmesini mi simgeler?
5- Mısır-Türkiye mukayesesi ne kadar sağlıklıdır? Bu iki ülkedeki benzer görülen hareketlerin (AK Parti-Müslüman Kardeşler) ortak noktaları hem sempatizanları, hem de siyasi rakipleri tarafından abartılmakta mıdır?
6- Siyasal İslam'ın bölgedeki alternatifi nedir? Siyasal İslam'ın çökmesi durumunda, yerini ne alacaktır? Siyasal İslam'ın çöküşü sonucunda sekülerizm mi kazanacaktır, yoksa "Siyasal İslam"ın farklı bir yorumu olan "Selefilik" gibi akımlar mı?
.....