Amerika için endişeliyim

Geçtiğimiz sabah federal hükümetin kapandığı haberleriyle uyandım. Bu durum yüz binlerce federal çalışanı kapı dışarı edecektir. Kapanmadan, federal hükümetle doğrudan ya da dolaylı iş yapan irili ufaklı birçok işletme etkilenecektir. Eyaletler, vilayetler ve şehirler etkilenebilir. Virginia Valisi az bilinen bir yasal boşluğu kullanarak borçlanabileceğini açıkladı. Bu iyi değil. Kapanma devam ederse giderek daha çok etkisi görülür ve giderek daha çok hayat karmaşaya sürüklenir.

Ve evet, bütçe açıkları bütün bunların en büyük sebeplerinden biridir. Hükümet uzun yıllardır devasa bütçe açıkları veriyor. Hükümetin dengeli diyebileceğimiz bir bütçesi en son 1990 yılında olmuştu. Son birkaç yıldır hükümetin bütçe açığı 1 trilyon dolar civarında geziniyor. Bu Türkiye'nin gayri safi yurtiçi üretiminden 200 milyar dolar daha fazla. Bu federal bütçe açığı, üretilen bir şey değil. ABD'nin federal borcu şimdilerde 16.3 trilyon dolar civarındadır. Bu dünya GSH'sının 5'te biri demektir. Federal hükümete ait borcu çıkardığımızda toplam rakam 14.2 trilyon dolara düşüyor, ama bu hâlâ devasa bir rakam.

Anlamak için aşağıdaki örneğin üzerinde biraz düşünün. Bir ABD dolarının ağırlığı 1 gram civarındadır. Bir kilogramda 998 dolar bulunur. 1 trilyon dolar olan geçen yılın bütçe açığı yaklaşık 1 milyar kilogram ağırlığındadır. 16.3 trilyon doların ağırlığı ise 16.2 milyar kilogramdır. Bir ABD doları yaklaşık 15.6 santimetre uzunluğundadır. Bir trilyon doları uç uca eklerseniz yaklaşık 156 milyon kilometre eder. 16.3 trilyon dolar ise 2.41 milyar kilometre uzunluğunda olur... Güneşin dünyaya olan uzaklığı yaklaşık 148 milyon kilometredir, yani 1 trilyon dolar güneşe ulaşır. 16.3 trilyon dolarsa birçok kez güneşe gidip gelir.

Şaşırtıcı değil mi?

Tabii ki bu para güneşe ulaşmadan çok önce yanmaya başlar, o nedenle başka yöne gönderelim. Ayrıca hükümette ne kadar paranın boşa yandığını da merak ediyorum!..

Belki o parayı uzayın soğuk bölgelerine gönderebiliriz. Ya da daha iyisi, partisi ya da kendisi adına (yeniden seçilmek, seçim masrafları, kısa dönemli şöhret, vb.) bencilce hareket etmeyen, liderlik yeteneklerine sahip, bu parayı yönetmeye ehil insanlara teslim edebiliriz.

Bu bütçe açığı ve borç rakamları çok büyük rakamlardır. ABD'nin toplam ekonomik büyüklüğü, sadece GSYH'si değil, yani ABD coğrafyasında yapılan bütün yeni ürün ve hizmetlerin toplamı katrilyon seviyesindedir. Evet, yanlış duymadınız, katrilyon.

Burası muhteşem güzelliğe ve devasa bir potansiyele sahip muazzam bir ülke. Burası 313 milyon insanın yaşadığı bir ülke. Burası çok çalışan ve en becerikli ve üretken insanların bulunduğu bir ülke.

Endişeliyim, çünkü yönetimdeki birçokları seçildikleri şeyi yapmak, yani Amerikan halkına hizmet etmek yerine peynirden kendi payını kapma telaşında...