Enerji güvenliği, Cezayir ve Mali...

Washington'da Ulusal Politika Merkezi'nde yaptığım bir konuşma için, Cezayir ile ilgili enerji konularında bazı rakamları araştırdım. Bugün sizinle bunları paylaşacağım... Amenas sahasındaki doğalgaz, Cezayir'deki bütün doğalgazın yüzde 9'unu teşkil eder. Yaklaşık olarak Cezayir'in İspanya ve İtalya'ya ihraç ettiği kadar gaz buradan sağlanır. Amenas sahası Cezayir'in diğer önemli gaz sahalarına boru hatlarıyla bağlanır. Ayrıca Tunus'un büyük bir şehrine gaz götüren boru hattı da buradan gider... Afrika'da bilinen bütün doğalgaz rezervinin yüzde 31'i Cezayir'de bulunur. Ülke, dünyanın 10. büyük doğalgaz rezervine sahiptir. Bu rezervlerin yaklaşık yüzde 70'i oldukça küçük coğrafi alanlarda, Hassi R'Mel ve Hassi Mesud'da bulunur. Bu sahalar ve Amenas sahası ülkenin en önemli gaz sahalarıdır ve teröristler için başlıca hedeflerdir. Cezayir bir fosil yakıt ekonomisidir... Cezayir ürettiği 78 milyar metreküp gazın yaklaşık yüzde 70'ini ihrac eder. Bunun 17 milyar metreküpü gemilerle sıvı olarak gönderilir. Bu sıvı gazın önemli bir miktarı Türkiye'ye gider. 35 milyar metreküp ise boru hatlarıyla Fas üzerinden İspanya'ya, MedGaz boru hattıyla doğrudan İspanya'ya ve Transmed boru hattıyla Tunus üzerinden İtalya ve Sicilya'ya gider. AB kullandığı toplam gazın yaklaşık yüzde 65'ini ithal ediyor. Cezayir AB'nin gaz ithalatının yüzde 12-14'ünü ve sıvı gaz ithalatının yaklaşık %30'unu sağlıyor. Cezayir dünyanın sıvılaştırılmış doğalgaz piyasasının yaklaşık yüzde 5'ini teşkil ediyor. Bunlar küçümsenecek rakamlar değil... Cezayir büyük bir petrol üreticisi ve OPEC üyesidir. Günde yaklaşık 1.8 milyon varil ham petrol üretir. Bunun yaklaşık 1.4 milyon varilini günlük olarak ihraç eder. Cezayir petrolünün en büyük müşterisi ABD'dir. Kullandığı petrolün yaklaşık yüzde 4'ünü Cezayir'den ithal eder. Bu çok gibi görünmeyebilir, ama bu miktar pazardan çekilirse fiyatlar ilginçleşir. Birçok AB ülkesi de Cezayir'den petrol alıyor. İtalya ise sıvı yakıt ihtiyacının yüzde 12'sini Cezayir'den alıyor. İspanya ithal ettiği sıvı yakıtın yüzde 8'ini, Fransa yüzde 13'ünü, Hollanda yüzde 5'ini, Kanada yüzde 8'ini ve Brezilya yüzde 7'sini Cezayir'den alıyor. İngiltere ve Türkiye petrol ithalatının yaklaşık yüzde 3'ünü Cezayir'den yapıyor... Peki Mali bu işin neresinde? El-Kaide ve Tuareg problemleri Cezayir ve Mali'de yaygınlaşabilir. Mali ve Sahra'nın orta kesiminin çoğu; uyuşturucu, insan ve silah dahil birçok kaçakçılığın merkezi durumunda. Bu alanın çoğu kanunsuz bir bölge. Cezayir'in güney bölgesi, Mali dahil komşularındaki problemler sebebiyle zor günler geçiriyor. Amenas sahasına yapılan saldırı, ne olabileceğinin bir göstergesi olabilir. Cezayir'in zor bir geçmişi oldu. Ülke çok şiddet gördü. 1992 seçimleri iptal edildikten sonra bir ayaklanma yaşandı. Birçok Cezayirli şiddet ve ayaklanma konularına ihtiyatlı yaklaşıyor. Ancak Cezayir'in ekonomik, siyasi ve sosyal durumu, bir belanın yaklaştığına işaret ediyor!..