Mısır'ın gerçek ihtiyacı...

Yakın zaman önce Mısır'da 5 hafta kaldım. Mısır'ı 20 yıldan beri ziyaret ederim, hayatımın bir parçası haline gelmiş bir ülkedir. Mısır ekonomisi kötü bir durumda. "İhtilal" başladığından beri döviz rezervleri azalıyor. Ülkedeki dış ticaret açığı ve uluslararası ödemeler, ayrıca Mısır poundunun, 1 dolar=6 Mısır poundu seviyesinde tutulmaya çalışılması rezervleri hızla eritiyor. Mısır'da gıda ve enerji dahil birçok alanda uygulanan büyük sübvansiyonlar da hazineyi kurutan başka bir etken. Turizm gelirleri çok azaldı. Otellerin birçoğu bomboş, egzotik bir ülkeyi gezmeye gelen neşeli turistler yok. Ziyaretim sırasında çok az yabancı gördüm. Mısır'da işgücünün yüzde 15'i doğrudan ya da dolaylı olarak turizm sektöründe çalışıyor. Turizmdeki gelir kaybının genel ekonomiye yansıması ise çok daha büyük oluyor. Mısır'ın en önemli turistik yerlerinden biri olan Sina'da yaşanan ve ölümlerle neticelenen olaylar ülkeye daha da zarar verecektir. Sina'da, sahilde uzanıp kitap okuduğum, dağlarda ve vadilerde gezintiye çıktığım ve resiflerinde dalış yaptığım çok keyifli günlerim oldu. Bedevilerle konuşmak ve pazarlık yapmak için El-Eriş yakınlarındaki Perşembe Pazarına giderdim. Deve eyeri, baharat ve halı dahil birçok ürün için sıkı pazarlık ettiğim dostane alışverişler yapardım. Hepimiz çay içer ve hayat hakkında konuşurduk. Sina bir turistin rüyasının hayat bulduğu yerdi. Şimdi özellikle Sina'nın kuzeyi oldukça tehlikeli bir yer. Sina'daki, özellikle de kuzeydeki, oteller ve diğer işletmeler can çekişiyor olmalı, aynı bölge insanlarının can çekiştiği gibi. Bölgede radikaller cirit atıyor. Filistinli, Mısırlı, diğer Arap ve hatta Arap olmayan radikallerin Kuzey Sina'da belli bölgeleri kontrol ettiği anlaşılıyor. Kuzey Sina'daki ve hatta Sina'nın tamamındaki bedevilerin Mısır Hükümeti ile arası çok bozuldu. 1993 yılında El-Eriş yakınlarında yaşlı bir bedeviyle konuşurken, hükümetin kendilerine çok kötü davrandığından şikayet ettiğini hatırlıyorum. Ayrıca otellerin bedevileri işe almadığından yakınıyorlardı. Bazı bedeviler de, oteller ve diğer bazı tesisler için topraklarına el konulduğunu söylüyordu. İşler kesinlikle daha kötüye gitti. Ayrıca Sina'daki bazı bölgelerde çok ciddi bir uyuşturucu üretimi problemi var. Uyuşturucu satışından elde edilen paralar bazı şiddet yanlısı grupların silah almasını sağladı. Bu silahların bir kısmı Libya'dan geldi. Bölge tabanca ve diğer silahlarla dolup taşıyor. Sina'daki insan kaçakçılığı ve diğer yasa dışı işleri de hesaba katarsanız, bölgenin uzun süre sorunlu bir yer olacağı aşikârdır. Mısır'daki güvenlik güçleri, Libya'ya ait bazı portatif savunma sistemi silahları, mesela omuzdan ateşlenen karadan-havaya füzeler ele geçirdi. Yakalanmadan ya da fark edilmeden kaçırılan silah miktarı merak konusu. Bütün bu silahların Sina'ya gittiği tahmin edilebilir. Ancak, bundan tamamen emin olamayız. Mısır ziyaret ettiğim en güvenli ülkeydi. Artık bu ülkeyi ziyaret ederken çok daha temkinli ve dikkatli davranıyorum. Ülkenin güneyinde, özellikle de Giza'daki piramitlerin yakınında bulunan Dashur köyünde mezhep ayrılıkları ciddi bir problem oluşturuyor. Bazı büyük Kıpti iş adamları Mursi'nin Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından ülkeyi terk etmeyi düşünüyor. Bu insanlar çok endişeli. Hatta birçok Müslüman iş adamı ülkeyi terk edip, başka yerlerde yatırım yapmayı ciddi ciddi düşünüyor. Başkalarıysa aza-çoğa bakmadan satılan bu işletmeleri para kazanmak için bir fırsat olarak görüyor. Günün bazen büyük bir kısmında kesilen elektrik de işleri iyice zorlaştırıyor. Bu kesintiler işletmeleri, çiftçileri cüzdanlarından yaralıyor. İnsanlar sıcakta terliyor ve her geçen gün daha çok öfkeleniyor. Hatırı sayılır bir sermaye kaçışı var. Yerli özel sektör yatırımları azaldı. Doğrudan dış yatırım da azaldı. Bu ve diğer birçok nedenden dolayı Mısır her geçen gün yaklaşan bir ekonomik krizle karşı karşıya gözüküyor. Ortalama bir Mısırlıyı üzerindeki ekonomik baskılar eziyor. Endişeleri artıyor. Mısır'a ekonomik yardım gerekli, hem de derhal. Özel ya da kamu sektöründen, yerli ya da uluslararası kaynaklardan, Mısır'ın yardıma ihtiyacı var. Mısır ekonomik bir uçuruma doğru sürükleniyor. Eğer düşerse hepimiz olumsuz etkilenebiliriz. "Açlık İhtilali" yolda olabilir. Bu seferki ihtilal, daha önce yaşananlardan çok daha kötü olabilir... > Mısır'a ekonomik yardım gerekli, hem de derhal. Özel ya da kamu sektöründen, yerli ya da uluslararası kaynaklardan, Mısır'ın yardıma ihtiyacı var.