Petrol ve gaz piyasasının değişimi

Dünyanın çoğu bölgesindeki petrol ve gaz piyasalarında birçok şey oluyor. Büyük değişikliklerden biri de ABD'de şeyl petrolü ve şeyl gazı alanındaki gelişmelerdir. ABD'de son zamanlarda petrol ve gaz üretiminde yaşanan büyük artışlar, bu iki kaynaktan sağlandı. Çok değil, daha 4 yıl önce çok az insan böyle bir ihtimal olduğunu düşünebilirdi. İnsanlar 40 yıldır olduğu gibi petrol üretimimizin azalmaya ve petrol ithalatımızın artmaya devam edeceğinden endişeliydiler. Birçok şirket sıvılaştırılmış doğalgaz ithal edebilmek için gerekli tesislerin lisansına müracaat etti. Bu tesisler dünyanın diğer bölgelerinden gelen sıvı doğalgazı tekrar gaz haline çevirerek ABD'de kullanılmasını sağlayacaktı. Şimdiyse 21 şirket doğalgaz ihraç etmek için sıvı hale çevirim yapacak tesis lisansı başvurusunda bulundu... Şeylden gaz ve petrol çıkarma teknolojisinde yaşanan gelişmeler ABD'de ve dünyada petrol ve gaz piyasalarını altüst etti. Rusya, Cezayir, Nijerya, Ekvador Ginesi, Norveç ve Katar gibi ABD'ye çok büyük miktarlarda doğalgaz satacağını uman ülkeler, artık yeni pazarlar bulmak için çabalıyor. Deprem ve tsunaminin sebep olduğu nükleer felaketi yaşayan Japonya, bir çoklarının 'aradığı' pazar oldu. Japonya uzun süreden beri dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatçısıdır. Fukushima'da yaşanan korkunç olaydan beri Japonya'nın doğalgaz talebi çok arttı. Çin'in doğalgaz talebi de artıyor. Avrupalı doğalgaz müşterileri ise çoğunlukla Rusya, Kuzey Afrika ve Basra Körfezi'nden aldıkları gazı çeşitlendirmek istiyor. ABD'li gaz üreticileri tam olarak bu pazarlara sıvı doğalgaz satmaya çalışıyor... ABD'nin petrol üretimi son yıllarda şaşırtıcı miktarda yüksek oldu. Önümüzdeki 10-20 yıl için Suudi Arabistan'dan daha fazla petrol üretebiliriz. Bu petrolün çoğunu ihraç edebiliriz, özellikle de federal topraklarda olmayan bu sıra dışı şeyl petrolünü... Amerika Birleşik Devletleri bir kez daha dünya petrol lideri olabilir. Petrolün ilk çıkarıldığı yıllarda ABD uzak ara birinciydi. John D. Rockefeller ve Standart Petrol, gazyağı ve diğer rafine ürünlerde ABD ve dünya pazarlarında çok önemli güce sahipti. ABD çok uzun bir süre için petrol piyasalarının hakimiydi. Şimdi bir kez daha, çok daha güçlü bir oyuncu olmaya aday görünüyor. Ancak artık dünyada JD Rockefeller zamanına göre çok daha fazla petrol üreten ve satan var. Bu geleneksel yöntemle petrol çıkaran ülkelerin ve şirketlerin bazıları petrol üretimlerinin önce zirve yaptığını, sonra hızla düşmeye başladığını görebilir. Diğer bazılarıysa ABD gibi yeni yöntemlerle petrol çıkarma yoluna gidebilir. Bu sıra dışı petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 80'i milli petrol şirketlerinin elinde. Bunların da büyük çoğunluğu OPEC üyesi. Milli petrol şirketlerinin geleceği, yenilikçi yöntemlerle petrol çıkaran özellere göre daha karamsar gözüküyor. Hele bir de Suudi Arabistan ve diğer bazı OPEC üyesi ülkelerin kendi iç kullanımları için ithalatı kısabileceklerini düşünürsek tablo daha dokunaklı hale geliyor... Petrol ve doğalgaz için heyecan verici bir dönemdeyiz. Zaman içinde önemli oyuncular Orta Doğu'dan Kuzey Amerika'ya kayacak gibi gözüküyor. Özellikle ABD ve Kanada gibi daha özgür enerji piyasalarında özel şirketlerin güçlenmesi sonucu milli petrol şirketlerinin gücü zayıflayacaktır. Petrol ve gaz sanayi bir daha asla aynı olamayabilir...