Su ve büyük şehirler...

Büyük bir şehirde musluğu açarken, suyun nereden geldiğini ve size nasıl ulaştığını biraz düşünün. Birçok büyük şehir altındaki su tabakasına ya da yağmur suyuna güvenseydi var olmazdı. Tarihte bazı şehirlere nasıl su getirildiğiyle ilgili ilginç hikâyeler vardır. Bu hikâyelerin bir çoğu, şehirdeki güçlü insanların kırsal ve tarım bölgelerine elçiler göndererek yerel halkı ve hükümeti suyun önemli bir kısmını büyük şehre göndermeye ikna etmeyi içerir. Su sistemleri yapılırken aldatılan insanlarla ilgili cüretkâr hikâyeler vardır...

Los Angeles'ın su sistemi inşa edilirken türlü entrikalar yapılmıştır. Los Angeles'in kuzeyindeki Owens Vadisi ve diğer bazı vadiler ve tarım alanlarındaki su, arazi dolandırıcılığı ve diğer birtakım hilelerle ele geçirilmiştir. Üst düzey avukatlar ve görevliler büyümeye devam eden şehire daha çok su bulmak için hukuki teknikler üzerinde halen çalışıyor. Los Angeles, topraklarının altındaki suya güvenseydi bugünkü büyük şehir olamazdı, belki çok daha küçük bir yer olabilirdi. Los Angeles başka yerlerin kaynaklarını kullanan sentetik bir şehirdir.

New York şehri, Catskill Dağları, Delaware Nehri, Croton Nehri ve şehrin dışından gelen başka su kaynaklarını kullanır. Bu suları şehre ulaştırmak için çok sayıda baraj inşa edilmiş ve rezervuar doldurulmuştur. Birçok kişi göç ettirildi. Birçok kasaba ve köy su altında kaldı. Bölgedeki yerel halk barajlar ve rezervuarlar inşa edilirken iş bulmuştu, ama inşaatlar bitince kendi hallerine bırakıldı. Bu yerlerin bazılarında hâlâ New York'ta öfkeli insanlar var.

Kaliforniya ve New York'taki su sistemi yapılırken kırsal ve kentsel alanlarda oldukça gerilime yol açmıştı. Her iki bölgedeki çalışmalar da göçmenlerin akın etmeye başladığı 20. yüzyılın başında başlamıştı. Şehirler büyüdükçe su ihtiyacı da çok arttı. Şehirler bütün suyu aldı. Kırsal alan suyun karşılığında pek bir şey almadı. Ancak, New York'un kuzeyindeki dağlarda yaşayan bazı insanlar uzun süre önce inşa edilen baraj ve rezervuarlardan istihdam, yol çalışmaları, sel kontrolü, vb. gibi fayda sağladılar.

Şimdilerde Los Angeles yıllık 757 milyar litre su kullanıyor. New York 1 trilyon 620 milyar litre su kullanıyor. Bu iki şehrin de suyunun neredeyse tamamı başka yerlerden geliyor. Bu şehirler büyümeye devam ettikçe daha da çok su gerekecek.

Bu iki şehir için inşa edilen su altyapıları mühendislik harikasıdır. New York'un suyu genelde daha yüksek yerlerden geldiği için yerçekimi yardımıyla şehre ulaşır. Los Angeles suyu ise alçak rakımlı vadilerden yüksek tepelere pompalanır, sonra tekrar aşağı doğru iner. Los Angeles'e su getirmek için çok elektrik gerekir...

ABD, kişi başı su kullanımında günlük 666 litreyle liderdir. Ortalama bir Afrikalı ise günde 19 litre su kullanır. Ortalama bir AB vatandaşı ortalama bir Amerikalıya göre çok daha az su kullanır. Ortalama bir Türk, ortalama bir Amerikalının üçte biri kadar su kullanır.

Şehirleşme arttıkça su kullanımına ve dünyada suyun gerçekten ne kadar gerekli olduğuna bakmamız lazım. Yapacak çok şey var. Gelecekte şehirlerde su kullanımını çok daha verimli hale getirmemiz gerekir, yoksa çok su sıkıntısı çekeriz...