Guatr hakkında -l-

Guatr, boynun ön kısmında bulunan tiroid bezinin gözle veya muayene ile fark edilecek kadar büyümesi olarak tanımlanabilir. Dünya Sağlık Örgütü, tiroid bezinin dış kısmının o kişinin baş parmağının uç parçasından büyük olmasını guatr kabul etmektedir. Guatr erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da sık görülen bir problemdir. Okul çağındaki çocukların %5-10'unda değişik derecelerde guatr görülmektedir. >> Tiroid bezinin vücuttaki fonksiyonu nedir? Tiroid bezi vücudumuzdaki önemli iç salgı bezlerindendir ve görevi tiroid hormonu üretmektir. Tiroid hormonlarının ise, ısı üretiminden protein sentezine, oksijen kullanımından hücre farkılaşmasına, algılamadan derinin yapısına, beyin ve sinir gelişiminden yağ, karbonhidrat ve vitamin metabolizmasına birçok fonksiyonu vardır. Özellikle ilk 3 yaşta beyin gelişimi için tiroid hormonları mutlaka gereklidir. Tiroid hormonlarının hammaddesi besinler ve su ile alınan iyot mineralidir. Tiroid hormonlarının yeterli üretilmesi için tiroid bezinin sağlam olması yanında yeterli iyot alınması da gereklidir. >> Nasıl oluşur, sebepleri nelerdir? Çocuklarda ve erişkinlerde guatrın oluş mekanizmaları benzerdir, buna karşın nedenleri farklıdır. Çocukluk çağında görülen guatr ya yeterli hormon yapabilmek için tiroid bezinin hacminin artmasına, ya da tiroid bezindeki iltihabi değişiklere bağlı gelişir. Ülkemizin Doğu Karadeniz, Kastamonu ve Çankırı gibi bazı bölgeleri iyot eksikliği bölgeleridir ve bu bölgelerde yaşayan çocuklarda yetersiz iyot alımına bağlı olarak guatr gelişmektedir. Genelikle ergenlik döneminde ve kızlarda daha sık olarak görülen guatr vakalarında ise vücudumuzdaki savunma sisteminin tiroid bezine karşı guatr yapıcı maddeler üretmesi sorumludur. Çocuklarda seyrek olarak, tümoral infiltrasyonlara bağlı guatr vakaları da görülebilir. >> Nasıl fark edilir ve hangi şikayetlere yol açar? Guatr, hasta veya ailesinin boynun ön kısmında belirginleşme fark etmesi veya başka bir nedenle hekime gidildiğinde yapılan muayenede tespit edilir. Guatr büyükse basıya bağlı solunum ve yutma güçlüğü ile ses kısıklığı görülebilir. Guatr vakalarının büyük kısmında tiroid hormonlarında bir bozukluk meydana gelmez; bu nedenle de guatr estetik yakınmaların dışında bir soruna neden olmaz. Bununla birlikte guatr belirlenen her hastada tiroid hormonlarının düzeyi değerlendirilmelidir. Guatrın esas önemi tiroid hormonları ile ilgili bozuklukların habercisi olması ve nadir de olsa tiroid bezi tümörlerinin guatr şeklinde kendini göstermesidir.