Obezite nedir? -II-
Son yıllarda obezite sıklığındaki artışın asıl önemli nedeni; endüstriyel gelişme ile birlikte, fiziksel güce dayalı hayat tarzından inaktiviteye dayalı hayat tarzına geçiş ve yoğun kalori içeren besinlerin tüketilmesi olarak görünmektedir. Obez çocuklarda erken âdet başlaması ve buna bağlı gelişim duraklaması, yüksek yağ düzeyleri, artmış kalp hızı ve çarpıntı, karaciğerde yağlanma, bozulmuş şeker düzenlenmesi, uykuda soluk durma nöbetleri, yumurtalık kisti hastalığı, safra kesesi taşı ve hipertansiyon gibi birçok kötü sonuç görülebilmektedir. Obez çocuk ve ergenler ayrıca ortopedik ve psikolojik problemler yönünden değerlendirilmelidir. Tedavi: 1-Diyet: Dengeli ve az kalorili diyet uygulanır. Normal kalori ihtiyacı %30-40 oranında azaltılır. Toplam kalori 5-8 öğüne bölünerek verilmelidir. Bu diyet 5 yaş ve üstü çocuklarda güvenle uygulanır. Diyet ile yavaş bir biçimde kilo verilmesi veya kilo kazanımı olmaksızın boy uzamasının sürdürülmesi, yeme davranışlarının değiştirilmesi sağlanmalıdır. 2-Egzersiz: Kilo kaybının ikinci temel yaklaşımı egzersizdir. Çalışmalara göre diyet ve egzersiz birlikte uygulandığında yalnızca diyete göre çok daha fazla kilo kaybına yol açmaktadır. Özellikle uzun dönemde, verilen kilonun korunabilmesi için egzersiz vazgeçilmez unsurdur. Bu nedenle egzersiz kilo vermeye yönelik tüm programların vazgeçilmez bir parçasıdır. Egzersiz sırasında kalori harcanır, kan basıncı, serum kolesterolü, kalp ve solunum sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. Ayrıca egzersiz obez kişinin psikolojik durumunu iyileştirir. Egzersiz haftada en az 3 kez, 30 dakika süresince ter atacak kadar yapılmalıdır. Egzersiz yoğunluğu ve süresi yavaş yavaş artırılmalıdır. 3- Davranış tedavisi: Davranışsal yaklaşımların amacı obez hastaların yeme alışkanlıklarını, aktivitelerini, düşünme biçimlerini değiştirmek, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığını kazandırmaktır. 4-İlaçla tedavi: Çocuklarda önerilmemektedir. 5-Cerrahi tedavi: Çocuklarda önerilmemektedir. Obezitenin önlenmesi: Ailesel bakımdan risk altındaki çocuklara yönelik erken dönemde davranış tedavisi uygulanabilir. Okul programlarında obeziteye yönelik eğitim sağlanması da obezitenin önlenmesinde yarar sağlayacaktır. Çok erken yaşlarda sporun özendirilmesi ve beslenme eğitimi verilmesi faydalı olacaktır.