Zekâ testi yapalım mı? -1-
Zekânın tanımlanması güçtür. Zekânın tanımı ve ölçülmesi ile ilgili olarak çok sayıda yöntem mevcuttur. Zekâ denildiğinde aklımıza genellikle zihinsel yetenekler gelir. Zekâ testi olarak adlandırılan ölçme araçları da zihinsel yeteneği ölçmeyi amaçlarlar. Zekâ testleri: Zekânın beynin iki yarım küresinin bazı fonksiyonlarının toplamı olduğu düşüncesiyle her iki yarım küreye ait bazı fonksiyonları ölçen testler geliştirilmiştir. Bugün en yaygın olarak kullanılan zekâ testleri sözel ve performans yeteneklerini ölçmektedir. Zekâ testleri çeşitli yönleriyle eleştirilmekle birlikte klinikte çocuk ve gençlerin zihinsel gelişim düzeylerini belirlemek konusunda etkili testlerdir. Zekâ testlerinin önemi: Zekâ testleri klinikte değişik amaçlarla kullanılabilmektedir. Bir çocuğun zihinsel gelişim geriliğini (zekâ geriliği) veya üstün zihin gücünü (üstün zekâ) ortaya çıkarabileceği gibi hangi yeteneklerinin ne kadar gelişmiş olduğunu, hangi alanlarda daha fazla gelişmiş hangi alanlarda daha az gelişmiş olduğunu zekâ testleri aracılığıyla tespit etmek mümkündür. Ayrıca bu testler aracılığıyla çocuğun nörolojik, görme veya işitme ile ilgili bir sorunu olma durumunu da tespit etmek mümkün olabilmektedir. Zekâ testlerine hangi durumlarda başvurulmalıdır?: Çocuk sahibi olan her anne-baba bebeğinin sağlıklı olduğu kadar zeki olmasını da arzular. Hemen her anne-baba da çocuğunun zekâsını merak eder. Çocuğun her becerisi, değişik durumlardaki problem çözme ve akıl yürütme tarzı hep zekâ belirtisi olarak yorumlanır. Özellikle de becerileri ve farklılığı ile çevresi tarafından fark edilen çocukların aileleri uzmanlara başvurup bu çocuğun zeki olduğunu düşündüklerini ve zekâsını ölçtürmek istediklerini söylerler. Ancak böyle bir merak bir çocuğa zekâ testi uygulanması için yeterli bir neden değildir. Sadece çocuğun ne kadar zeki olduğunu belgelemek için test uygulanması çocuğa zarar verebilir. Zekânın ölçülmesi diğer fiziksel ve fizyolojik ölçümler kadar somut değildir. Sayısal bir veri elde edilmekle birlikte bu veri daha çok klinik değerlendirme için bir anlam ifade etmektedir. Zaman içinde, eğitimle, hayat şartları ile zekânın iç dağılımında, hatta toplam sonucunda değişmeler mümkün olabilmektedir. Yani zekâ çeşitli çevresel faktörlerle etkilenerek değişebilmektedir.