Buharın itici gücüyle gelen müthiş ENERJİ

TARTIŞMALI SİLAH İnsanoğlunun hizmetine sunulan bütün kolaylıkları sağlayan yegâne güç enerjidir. Ancak bu gücün yakın geçmişte silah olarak insanlığa karşı kullanılmış olması tüm dünyayı endişeye sevk ediyor Değerli okurlar, geçen hafta başlattığımız "ENERJİ YAZI DİZİSİ"ne devam ediyoruz. 20. yüzyıla yaklaştıkça yeni buluşların arka arkaya ortaya çıkması kuşkusuz enerjiyle paralel ivme kazanmıştır. Çünkü insanoğlunun hizmetine sunulan bütün kolaylıkları sağlayan yegane güç enerjidir. 17. yüzyılda enerji kaynağı olarak 'Kömür'ün kullanılmasıyla başlayan yeni dönem, 18. asırda önemli bir buluşun ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. BUHAR MAKİNELERİ DEVREDE 1700'lü yılların başlarında İngiliz Savery ve Newcomen adlı kişiler kömürle çalışan bir makine üretimi fikrini geliştirerek ilk "Buhar Makinesi"ni yapmayı başarmışlardır. Bu makinedeki sistem; kömür ateşi ile kaynayan suyun buharlaşması ve bu buharın bir çelik haznede basınçla sıkıştırılarak makinenin pistonlarını itmesi şeklinde tasarlanmıştır. Buhar makinesinin özelliği, tarihteki ilk taşınabilir araç olmasıdır. Daha sonra 18. yüzyılın ikinci yarısında yine bir İngiliz usta James Watt buhar makinelerinin verimini daha artıran sistemler geliştirmiştir. Esasında bu bir "Isı Enerjisi" makinesidir. Enerji kaynağı, kömür ateşiyle kaynayan suyun oluşturduğu buharın itme gücüdür. SANAYİ DEVRİMİ, kömürle çalışan buhar makinelerinin geniş çapta kullanımı ile hızla gelişmiş ve nüfusun büyük bir bölümünün istifadesine sunulmuştur. Özellikle 19. yüzyıl, gerek buharla çalışan "Lokomotif"ler, gerekse "Buharlı Gemiler"le enerji gereksiniminin hızla büyüyüp geliştiği bir dönem olmuştur. Bazı "ilk"leri size sunmak istiyorum: > 1807 İlk ticari Buharlı Gemi "CLERMONT", 45 metre uzunluğunda ve yandan çarklı. > 1819 İlk Atlas Okyanusunu aşan Buharlı Gemi "SAVANNAH". > 1804 İlk Buharlı Lokomotif (İngiltere). > 1879 İlk buharla çalışan Elektrik Üretim Santrali (Thomas Edison, NewYork) KÖMÜRDEN PETROLE GEÇİŞ Kömürle başlayan teknolojik devrim, 20. yüzyılın başlarında artık yeni bir enerji kaynağının kullanıma alınmasıyla güçlü makinelerin yapımını hızlandırmıştır. Bu sihirli kaynak "Petrol"dür. Ulaşımda petrol türevleri (benzin, diesel gibi) ile çalışan araçlar ön plana çıkmış, gerek kara ulaşımı için hazırlanan, Avrupa'da "Daimler Benz", ABD'de ise "Ford" otomobilleri, gerek hava ulaşımı için tasarlanan ilk uçaklar hızlı bir üretimle insanlığın hizmetine sunulmuştur. 1903 yılında Wright Kardeşler'in uçuşuyla başlayan dönem, giderek yeni modellerin yapımını hızlandırmış, 26 Mayıs 1927'de ilk kıtalararası uçuşu (NewYork-Paris) durmaksızın 33.5 saatte gerçekleştiren Charles Lindberg, ismini tarihe yazdırmıştır. Bugün, hava ulaşımının ne derece önem taşıdığı tartışmasız bir gerçektir. Uçak motorlarının geliştirilmesinde hiç şüphe yok ki, Frank Whittle adlı mühendisin 1937'de bulduğu hava emiş "Jet Motorları"nın katkısı çok büyük olmuştur. Günümüzde 24 saat içinde 3 bini aşkın hava taşıtı çeşitli amaçlarla gökyüzünde uçmaktadır. VE ÇEKİRDEK ENERJİSİ: ATOM Geçen yüzyılın ortalarına gelmeden atom çekirdeklerinin parçalanması ile elde edilen enerjiyi, ilk kez 1942'de İtalyan asıllı fizikçi Enrico Fermi laboratuvar ortamında gerçekleştirmiştir. 2. Dünya Harbinin dayanılmaz acıları içinde geçen yıllarda, ne yazık ki, bu enerji kaynağı 1945 yılının 6 Ağustos'unda HİROSHİMA, 9 Ağustos'unda NAGASAKİ'ye atılmış olan Atom Bombaları ile yüz binlerce insanın hayatına mal olmuştur. "Batmayan Güneş" olarak tanımlanan Japon İmparatorluğu teslim olmuş ve çekirdek enerjisinin korkunç bir imha silahı olduğu hafızalara kazınmıştır. Harbin bitiminden sonra geliştirilen teknolojiler çekirdek kaynaşması enerjisi "Hidrojen Bombası" denemelerini beraberinde getirmiştir. Nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla elektrik elde etmek üzere kullanılması, 1950'li yıllarda başladı. 1957'de ABD'de Shippingport enerji santrali bu sahadaki ilklerden biridir. Nükleer santrallerde fueloil veya kömür yerine dumansız, kokusuz bir yakıt olarak zenginleştirilmiş URANYUM kullanılır. Yüksek ısı altında Radyoaktif Maddenin parçalanmasıyla oluşan su buharıyla türbinler döndürülüp elektrik üretimi sağlanır. Küçük bir hap kadar uranyum, enerji oluşturma yönünden tonlarca kömüre eşdeğerdir. YENİ ENERJİ KAYNAKLARI Evet sevgili çevre dostları, 20. asır enerji üretimi açısından yeni buluşlarla geçen, enerji kullanımında doruklara ulaşılan dinamik bir yüzyıl olmuştur. Ancak, şu anda kullandığımız enerji kaynaklarının sonsuz olduğu düşüncesi bizi büyük bir yanılgıya sevk eder. Artan dünya nüfusu, enerji ihtiyacını her geçen gün büyütmektedir. Bu nedenle yeni kaynaklara ihtiyaç duymaktayız. Gelecek hafta, nükleer enerjinin gelişmesinden bugünlere ve günümüzden yakın geleceğe uzanan "Yeni Enerji Kaynaklarını" gözden geçireceğiz. Hepinize iyi bir hafta diler, sevgi ve saygılar sunarım. SAKLI HAZİNE Ilgaz Dağı ve Küre Dağları Milli Parkı, 2013 yılında "PAN Parks" (Avrupa'da insan eli değmemiş yaban alanı) unvanı alacak. Doğal yapısıyla göz kamaştıran parkta, Ilıca Şelalesi, Valla Kanyonu, Çatak Kanyonu ve dünyanın 4. büyük mağarası Ilgarini bulunuyor. Öte yandan, parkın içinde bulunan Ekoturizm Geliştirme ve Araştırma Merkezi Yanıkali Konağı'nda uygulanan Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi'nde katılımcılar, milli parkı keşfederken, Türkiye'nin çok fazla bilinmeyen, insanlardan uzak, saklı kalmış hazinelerini görme fırsatı buluyor. MAVİ TURA alternatif YEŞİL TUR Ege ve Akdeniz'deki tekne gezintilerine alternatif olarak Karadeniz'de 'Yeşil Yolculuk' projesi başlatılacak > Yücel Kayaoğlu ANKARA Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Karadeniz'deki turizm potansiyelini tüm dünyaya açmak için 'Yeşil yolculuk' projesi başlattıklarını açıkladı. Ege kıyılarını, Akdeniz kıyılarını, Güneybatı Anadolu'yu dolaşan bir mavi yolculuk destinasyonu olduğunu hatırlatan Bakan Günay, "Şimdi de doğanın içinde, ormanın içinde bu bölgenin damak tadını, lezzetini hissettirebilecek bir yeşil yolculuk projesi üzerinde çalışıyoruz" dedi. 'Yeşil yolculuk' projesi ile bölgeye yılda 1 milyonun üzerinde turist çekilmesi hedefleniyor. Bu kapsamda Ordu, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Trabzon, Rize ve Artvin illerini kapsayan Doğu Karadeniz Bölgesel Kalkınma Planı, turizm odaklı yeniden yapılandırılıyor. OBJEKTİFE TAKILANLAR Kurusa da ilgi çekiyor Konya-Karapınar'da bulunan, "Dünyanın Nazar Boncuğu" olarak tabir edilen halka biçimindeki Meke Krater Gölü, küresel ısınma ve bilinçsiz sulama yüzünden kurumayla karşı karşıya. Ancak buna rağmen kampçılar, dağcılar, fotoğraf sanatçıları, bilim adamları ile yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Zambaklar kumda açar! Türkiye kıyılarındaki kumul alanlarda yayılım gösteren, ancak nesli giderek tehlike altına giren endemik "Kum Zambağı", İstanbul Orman Bölge Müdürlüğünce Karadeniz kıyılarında tespit edilerek, koruma altına alındı. "Amaryllidaceae" familyasına ait olan pancratium cinsinin Türkiye'de doğal olarak yetişen tek türü olan kum zambağının (pancratium maritimum) güzelliği ve zarafeti temsil eden beyaz çiçekleri, Temmuz ve Ağustos aylarında açıyor. Sıkı dostlar... Yaz aylarında hareketlenen doğada canlılar da renkli görüntüler oluşturuyor. Kütahya'da objektiflere takılan bu sevimli kertenkele ile çekirgenin dostluğu, herkesi şaşırttı. YEŞİL PLATFORM Kum ocakları deremizi bitiriyor > Veysel İbidan / İSTANBUL Ediz Bey merhaba, Tekirdağ'ın Çerkezköy ilçesine bağlı Bahçeağıl Köyü doğumluyum. Köyümüzün 100 metre altında geçen derenin yok oluşunu seyretmekten büyük üzüntü duyuyorum. Sebebi ise kum ocakları ve fosseptik... 40 yaşındayım, bundan 15 sene öncesine kadar dereye girip çitle (sepet) elle balık yakalardık. Şu an ise imkansız. Balık yakalamak gibi bir beklentim yok, ama çocuklarım en azından oltayla tutabilsin! İdarecilerin duyarsızlığı sağlığımızı ve derede yüzen yavrularımızı tehdit ediyor. Bu konuyu daha önce eski Çevre Bakanlarında İmren Aykut'a yazmıştım, ama sonuçsuz kaldı. Size güveniyorum. Şile'deki çöp tesisi niçin kullanılmıyor? > Ömer Kırcın/ İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi, Şile-Karakiraz Köyü'ndeki Çöp Dökme Sahasına yapılan Çöp Ayrıştırma tesisini kullanmıyor. 15 senedir çöpler ayrıştırılmadan dökülüyor. İlginize ve bilginize duyurulur. Ayrıca daha önce kullanılan Hayvan Barınağı, belediye tarafından geçen sene yıkıldı. İçerideki zavallı hayvanları zor çıkardık. Acilen yenisinin yapılması lazım. Köylerde kısırlaştırılması gereken yüzlerce köpek var. Çok sevdiğim Ediz Abiciğim bu konuyla da ilgilenirseniz sevinirim. Atık yağlar denizi kirletemeyecek! > Fatma Körünoğlu (Maltepe Belediyesi Basın Danışmanı) Maltepe Belediyesi'nin "Çevreye Duyarlılık Çağdaşlıktır" ilkesi çerçevesinde hayata geçirdiği sosyal sorumluluk çalışmaları, bitkisel atık yağların toplanmasıyla devam ediyor. Çevre Kontrol ve Koruma Müdürlüğü tarafından Zümrütevler Mahallesi'nde başlatılan proje kapsamında; Maltepelilere atık yağların içme suyuna verdiği zararlar anlatılarak, nasıl toplanacağı konusunda bilgi verildi, broşürler ve bidonlar dağıtıldı. Hanımların yoğun ilgi gösterdiği çalışmaya katılan Belediye Başkan Yardımcısı Cemal Atagül, "1 litre atık yağ, 1 milyon litre suyu kirletiyor. Bu yağlar temiz enerji kaynağı olan biyodizel yapımında kullanılıyor" dedi. BA­NA YA­ZIN! Çevre ve tabiatla ilgili her tür­lü soru­nu­zu ba­na iletebilirsiniz. "Gü­zel bir dün­ya" için bu say­fa­ya siz de kat­kı­da bu­lu­nun. Hay­di e-ma­il ve mek­tup­la­rı­nı­zı bek­li­yo­rum... 29 Ekim Cad­. No: 23 Ye­ni­bos­na İS­T. e-ma­il: ediz.hun@tg.com.tr