Enerjide yeni umut "Kaya Gazı"

Sevgili okurlar, geçtiğimiz hafta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın, Diyarbakır'da kaya gazı arama çalışmasını Shell'in TPAO ile birlikte başlattığını açıklaması hepimizi heyecanlandırdı. Zira enerjide dışa bağımlı olan ülkemiz, doğal gaz ihtiyacını böylece kendisi karşılayabilir. Bu sıcak konuyu sizin için araştırdık... İngilizce "Shale gas", Almanca "Schiefergas" olarak adlandırılan "Kaya Gazı" rezervlerinin ülkemizde 10 milyar tona yakın olduğu belirtiliyor. Ancak Avrupa'nın bazı ülkelerinde çıkarılma aşamasında güvenlik problemleri oluşturduğu için hazırlık işlemlerinin durdurulduğu bildiriliyor. Örnek vermek gerekirse; yer altı kaynak sularına kimyasal kirlilik bulaşması tehlikesi yanında, İngiltere'nin kuzeybatısında Blackpool çevresindeki kırsal alanda 3 bin metre derinlikte bulunan kaya şeridinde çok büyük miktarda kaya gazı rezervi bulunuyor. Ancak, gazın çıkarılma deneyleri sırasında bu bölge ve civarında oluşan küçük depremlerin sorumlusu olarak kaya delme işlemleri gösteriliyor. Aynı şekilde çıkarılma aşamasındaki olumsuz etkileri sebebiyle Fransız Hükümeti de geçici olarak delme işlemlerini yasakladı. ÇIKARILMA İŞLEMİ > Hidrolik Kırılma ile gaz taşıyan kaya grupları içinde kopmalar üretip yeryüzüne çıkarmak için bazı kimyasallar ilave edilmiş çok kuvvetli su basıncı kullanılıyor. Ancak bu kimyasallar ve katkı maddelerinin yer altı suyunu kirletmesinden korkuluyor. > Bu kimyasalların yer altı suyunu tutup süzen ve diğer kaya ortamlarına nakleden yer altı hazneleri (akifer) ile temas etmemesi için, katkı maddeleri basınçlı su ve kum karışımına ilave edilerek çelik boruların içinden gaz içeren kaya katmanına enjekte ediliyor. Seyreltilmiş Hidrolik Asit (HCL-Tuz Ruhu), çeşitli Biyositler (Pestisid, Fungisid, Bakterisid gibi) ve Poliakrilamid'ler (yüksek dozlarda kanserojen etkisi bulunuyor) başlıca kullanılan katkı maddeleridir. Kaya gazının bulunduğu derinliğe göre birkaç ay sürebilen kırılma süreci sonunda gaz, dağıtım ünitelerine akmaya başlıyor. Ülkemizde Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından yapılan sondaj çalışmaları sonucunda Konya-Ereğli ve Niğde-Bor havzalarında 8 milyar ton kaya gazı rezervi belirlendi. ÇEVREYE ETKİSİ Püskürtme suyuna ilave olarak kullanılan katkı maddelerinin içinde kanseri tetikleyen Benzol, Klor ve Fenol'lü bileşikler birçok ülkenin kaya gazı çalışmalarını durdurmasında etkili neden olarak gösterilmektedir. Bilhassa bu tehlikeli kimyasalların yer altı kaynak sularına karışmasından endişe edilmektedir. Ayrıca kaya katmanlarını kırmak üzere gönderilen katkı maddeleri yer altında kalmakta ve bir şekilde daha sonraları toprağa sızmaktadır. ABD'de kaya gazının çıkarılmasının yol açtığı çevre sorunları çok tartışılırken, Avrupa'da henüz pek fazla gündemde bulunmuyor. Fransa'nın yanında Bulgaristan da çıkarma deneyimlerini durdurma kararı aldı. Kıtada en büyük rezerve sahip Polonya ise ilk delme işlemine başlamış bulunuyor. Değerli okurlar, kaya gazı henüz daha emekleme safhasında olan bir enerji kaynağı. Eğer çıkarılma esnasında çevreyi tehdit altına almayacak yöntemler uygulanırsa kısa zamanda petrol ve doğal gaza alternatif teşkil edebilecek. İnsanoğlunun hayat şartları düzeldikçe, devamlı artan dünya nüfusunun gereği olan besin ve yeni enerji kaynaklarını gündeme alma zorunluluğu bulunuyor. Ortak dileğimiz bu çalışmaların, hepimizin ihtiyacı olan doğal nimetleri zarara uğratmadan yerine getirilebilmesidir. Haftanızın sağlık ve mutluluk içinde geçmesini temenni ediyorum. Sevgiyle kalın. KAYA GAZI SONDAJ TESİSİ Binlerce metre derinliğe sondajla inilerek çıkarılan kaya gazı dağıtım merkezlerine naklediliyor. GAZIN OLUŞUMU Milyonlarca yıl kayaların arasına sıkışmış organik materyal, bilhassa büyük miktarlarda deniz yosunları oksijen kaybı ile havasız ortam (Anaerob) şartlarında metan gazı (CH4) oluşturuyor. Bu işlem özellikle sıcaklık ve şiddetli basınç altında sıvı halindeki organik akıntıyı kaya gazına dönüştürüyor. GÜNEYDOĞU İŞTAH KABARTIYOR Dünyada en büyük kaya gazı rezervlerine Çin ve Hindistan sahip. Daha sonra ABD, Arjantin, Avustralya, Güney Afrika ve Kanada geliyor. Türkiye'de ise özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki rezervlerimiz dikkati çekiyor. Türkiye de geçen hafta petrol devi Shell ile Diyarbakır'da resmen kaya gazı arama çalışmalarına başladı. Kartal kargaya maskara oldu! Avustralya'da çelimsiz bir karga, gökyüzünde kovaladığı dev bir kuyruklu kartalı böyle yendi. Kartalı bir süre takip eden karga emeli için en uygun anı kolladı. Çığlıklar atan kartal kaçmaya çalıştıysa da bir süre sonra çaresiz kargayla birlikte uçmaya devam etmek zorunda kaldı... AP Doğanın erken uyarı sistemi: KUŞLAR Tabiatta yaşanacak değişimler kuşları gözlemleyerek önceden tahmin edebiliriz Kuşlar sağlıklı bir doğa için erken uyarı sistemi. O nedenle kuşları gözlemlemek, doğadaki değişimleri anlamak için çok önemli... Nasıl ki yüksek teknolojili binalarda yangın alarmları gibi bir takım sistemler sorunu derhal tespit edip insanların zarar görmesini engelliyor ve çeşitli yönlendirmelerle binayı terk etmelerini sağlıyorsa işte kuşlar da sağlıklı bir ekosistem için aynı işlevi görüyor. Bir alanda düzenli gözlemlerle tespit edilen kuş türleri ile sayılarındaki değişim, o türle ilgili yaşanan ciddi problemlerin ilk göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor. Çünkü bir alanın doğal özelliklerini kaybetmeye başlamasına veya alanın doğal yapısı üzerindeki baskının giderek artmasına genellikle önce kuşlar tepki veriyor. 1.4 MİLYON LİRA K. Menderes'i kirletene ceza Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Küçük Menderes Nehri'ni kirlettiği tespit edilen 6 işletmeye daha 222 bin lira para ceza uyguladı. "Küçük Menderes Nehri zehir akıyor" haberlerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın talimatıyla inceleme başlatan ekipler, son 8 ay içerisinde yaptıkları denetimlerde ise toplam 1 milyon 391 bin TL ceza kesti. > Sema Pınar Sayan - ANKARA İHA DOĞAL KIYAFET Türkiye organik pamuk zengini Son yıllarda, sağlıklı yaşam bilincinin tüm dünyada yayılmasıyla, giyimde de tüketicilerin doğal ürün talebindeki artış birçok sektöre yansıdı. Özellikle tekstil sektöründe, organik pamuk üreten 22 ülke arasında yüzde 40'lık pazar oranıyla ilk sıraya yerleşen Türkiye sağladığı bu büyük avantajla pazar hacmini güçlendirdi. HAYATI FİLM OLDU Marcos'un bütün ailesi kurtlar Henüz 7 yaşındayken kurtlarla yaşamaya başlayan İspanyol adam, sosyal hayata alışamıyor Marcos Rodriguez Pantoja adlı kişi, İspanya'nın Sierra Morena kentinde ıssız bir vadide yıllarca kurtlarla yaşamış. İspanya'nın Tarzan'ı olarak adlandırılan Markus, henüz 7 yaşındayken ailesinden kopmuş ve kendini ormanda kurtlar arasında bulmuş. 45 yaşına kadar beraber avlanmış ve onların diliyle anlaşmış. Hayat hikayesi "Kurt Kardeşler" adlı sinema filmine de uyarlanan 66 yaşındaki adam, yıllar geçmesine rağmen sosyal hayata zor adapte olmuş. Şimdi Galiçya bölgesindeki küçük bir köyde yaşayan adamın en büyük özlemi ise sıcak bir aile ortamı...