GÜRÜLTÜ, FELÇ VE TANSİYONA SEBEP OLUYOR

Havadaki uçağın motor sesi, yoldan geçen otomobilin klaksonu, ustaların kullandığı çekiç, müzik setinden yükselen ince nağmeler ve rüzgârın ıslığı... Hepsi de hayatımızın ayrılmaz gürültü kaynakları. Avrupa'da her yerde oluşturulan yeşil örtü; sesi, gazı emerek azaltıyor, tozları tutarak, dumanı süzüyor. Sevgili okurlar, bugün size özellikle şehirlerimizde oluşan çok önemli bir çevre probleminden söz etmek istiyorum... "Gürültü" insanların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyen bir parametredir. Kısaca "gürültü", istenmeyen ve rahatsız edici sesler topluluğu olarak tanımlanmaktadır. Gürültünün artmasıyla birlikte insan vücudunda bir tepki oluşmakta, adrenalin salgısı artmakta, kalp atışları hızlanmakta, tansiyon yükselmekte ve bilhassa kilo fazlalığı olan yaşlı bireylerde felç ve önemli kalp rahatsızlıkları oluşabilmektedir. İnsan kulağının duyabileceği mekanik titreşimlere "ses" denir. Bu titreşimler, atmosferde bir saniyede 340 m. yol alır. Ses dalgaları aynı zamanda bir basınç oluşturur. Gürültü şiddeti, bu ses basıncının şiddet derecesiyle ölçülür. Ölçü birimine "desibel" (dB) denir. "Gürültü şiddeti", belirli bir titreşim aralığındaki (A), ses basıncı düzeyi olarak dB (A) formülü ile gösterilir. "Frekans" ise sesin bir saniye içindeki titreşim sayısıdır. Frekans sesin tonunu tayin eder. TABİAT SÜREKLİ UĞULTU İÇİNDE Dünyada tamamen sessiz bir ortam yoktur. Şehirlerde, otlak, orman, meralar ve dağlarda, hülasa etmek gerekirse her yerde belli düzeyde ses daima mevcuttur. Çok sakin ve sessiz olduğu bilinen mekanlarda dahi gürültü düzeyi 15-20 dB civarındadır. Gürültü kaynaklarını iki başlık altında toplayabiliriz. 1) Doğal gürültüler: Şimşek, yağmur, rüzgâr, deprem uğultusu, yanardağ patlamaları. 2) Yapay gürültüler (insan eliyle oluşan): Trafikteki motor-korna sesleri, savaşlar, mekanik sesler, uçak motorları, şehirlerdeki eğlence mekanları ve endüstriyel faaliyetler olarak sıralayabiliriz. SAVAŞTA KULAK ZARI PATLAR "Ses"te minimum işitme sınırı 10 dB'dir. 120 dB'nin üzerinde ise işitmede "acı" duyulmaya başlanır. Gürültünün şiddeti yükseldikçe, insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkisi de artar. Örneğin; 30-65 dB sesler rahatsız edicidir (sinirli davranışlar, baş dönmesi ve baş ağrısı, dalgınlık gibi). 60-90 dB sinir sisteminde reaksiyon başlar, solunum hızlanır. 120-140 dB kulakta acı hissi, iç kulakta ciddi hasarlar, dengesizlik oluşur. 140-180 dB beyinde tahribat oluşur. 180 dB üzeri kulak zarı patlaması olur (özellikle savaşlarda). Gürültüye karşı alınabilecek tedbirler >> Teknik: Bütün sanayi kuruluşları, konutlar, fabrikalar, taşıt araçları ile ilgili önlemleri kapsar. Ses geçirmeyen izolasyon malzemeleri, pencerelerin azaltılması ve çift cam uygulaması, ayrıca trafikte klakson yasağı, seslerin dükkanlardan, sokak ve caddelere yayılmaması için alınacak tedbirler bu kapsamda yer alır. Gelişmiş ülkelerde, dükkanlarda kaset ve CD ile yapılan müzik dinletileri sadece kulaklıkla gerçekleştirilir. >> Biyolojik: Yeşil bitki örtüsünün, özellikle ormanların gürültü şiddetini azalttığı, bilimsel bir gerçektir. Otoyol, fabrika, konut ve imalathaneler arasında bir miktar boş alan bırakıp, bu mekanları ağaçlandırmak, gürültüyü yarı yarıya kesebilmektedir. Otoyolların kenarlarına, içeriye doğru boyları artan ağaçlandırmalar, ses düzeyini oldukça azaltmaktadır. Bitkilerin gürültüyü kontrol etkisi, sesin bitkiler tarafından emilmesi ve yön değiştirmesi ile gerçekleşir. Ayrıca, bitkiler rüzgârın etkisiyle yerel iklim üzerinde sıcaklık ve nem değişikliği yaparak, dolaylı bir şekilde ses yayılmasını kontrol altına alır. Avrupa Birliğine üye ülkelerde, sesi emme ve yayma özelliğine sahip ağaçlar, oto yollara dikilmiştir. Bunların başlıcaları, çınar, üvez, katalpa ve karaağaçtır. Yeşil örtü sesi, gazı emerek azaltır, tozları tutar, dumanı süzer. >> Sosyal: Bunlar yasal düzenlemelerdir. Örneğin; şehirlerde gürültülü, yüksek sesli faaliyetlerin başlama ve sona erme saatleri, eğlence yerlerinin bitiş saatleri, halkı rahatsız etmeyecek şekilde yasalar veya yönetmeliklerle düzenlenir. Değerli okurlar, gürültünün, toplumun önemli bir bölümüne verdiği zarar, gerçekten çok yönlü ve sanıldığından daha önemlidir. Konuyla ilgili 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun ilgili hükümlerine dayanılarak bir Gürültü Kontrol Yönetmeliği hazırlanmış ve 11 Aralık 1986 tarihinde çıkarılmıştır. Bu hafta size insan sağlığına sinsice zarar veren bir çevre problemini anlatmaya çalıştım. Hepinize gelecek haftaya kadar sağlıklı günler dileyerek, saygılarımı sunuyorum. Amerika'nın Emmitt kentinde bulunan ve kömürle çalışan Jeffery adlı enerji santralinin bacasından tüten dumanlar, bu aylarda yer değiştiren göçmen kuşlara zor anlar yaşatsa da onları yollarından döndüremedi!.. ONLAR KADAR OLAMADIK Makedonya naylon poşeti yasaklıyor... Makedonya'da, çevreyi kirlettiği gerekçesiyle naylon poşet kullanımının yasaklanmasını öngören yasal düzenleme yapıldı. Çevre Bakanlığının önerisiyle yapılan düzenleme, 6 ay içinde çarşı ve pazarlarda naylon poşet yerine kese kağıdı ve file kullanılmasını öngörüyor. Buna göre, naylon poşet kullanma yasağına uymayanlara 6 bin euro para cezası kesilecek. Ne diyelim bugünün minik ülkeleri dediğimiz toplumların duyarlılığı, meğer ki bizleri çoktan sollamış! Soğuktan titreyen hayvanlara şefkat! Sibirya soğuklarının başgösterdiği ülkemizde şu günlerde başını sokacak sıcak bir mekan arayan hayvanlar aleminin sevimli üyelerinin imdadına yine biz yetişmeliyiz. Geçen hafta kuş, kaz, geyik gibi yabani hayvanların soğuktan telef olmaya başladığına değinmiştik. Benzeri vakalarda artış yaşanması ve soğukların şiddetini giderek artırması bu defa da park ve evcil hayvanlarda alarma sebep oldu. Birçok ilde yabani hayvanlara yem bırakılırken Konya ve Kayseri'de hayvanat bahçelerine kalorifer kuruldu. Kars'ta ise vatandaşlar eşeklerini soğuktan korumak için battaniye ve yorgana sardılar... 'ÇEVRE' BORSADA Yatırım Finans'tan Temiz Enerji Fonu Artan enerji maliyetleri tüm dünyada su, rüzgâr, güneş gibi alternatif kaynaklara yönelmeyi zorunlu hale getirdi. Atık yönetimiyle birlikte biodizel enerji üretimi de önem kazandı. Çevre duyarlılığının artması, hükümetlerin bu konuya verdiği destekler ve kurumsal yatırımcıların ilgileri bu sektörün potansiyelini gösteriyor. Bunları dikkate alıp erken davranan Yatırım Finansman Menkul Değerler, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın (TSKB), Temiz Enerji Endeksi'ne dayanan yüzde 10 getiri garantili fonunu piyasaya sundu. Verilen bilgiye göre, uluslararası Temiz Enerji Fonu'nun çevreye katkı sağlayan bir diğer özelliği de, yönetim ücretinin bir bölümünün TSKB tarafından çevreye yönelik sosyal sorumluluk projelerini desteklemek amacıyla kullanılması olacak. Kendilerini kutlarız. Tıbbi atıkları çöplük alanına bıraktılar! Çorum Belediye çöplüğüne poşetlerle atılan tıbbi atıklar için Valilik ve Çevre Müdürlüğü soruşturma başlattı. Yapılan araştırmalar sonunda çöplüğe tıbbi atık atan çevre düşmanlarının peşine düşüldü. Çevre ve Orman İl Müdürü Ziya Çöpür, basında çıkan haber üzerine çöplüğe anında ekiplerin gittiğini ve çöp poşetlerinin bulunduğunu belirterek, "Şu anda soruşturma aşamasındayız. Tıbbi atık atılmasının cezası 350 bin TL. Sorumluları bulmaya çalışıyoruz" şeklinde konuştu. SİZDEN GELENLER Çevreci berberden tıraş promosyonu A. Osman Yapıcı/Kocaeli (Derince) 5 kg atık pil veya 50 adet pet şişe, yerden toplanmış 500 sigara izmariti-50 sigara paketi, 50 cam şişe, 500 teneke kutu getirene ve 10 ağaç dikene ücretsiz saç kesimi, yıkama ve fön yapıyor. İşini gücünü bırakıp çevre faaliyetlerine katılan, bu konuda çok hassas, bir gün değil her gün çevreci olan bir arkadaş. Üç yıldan beri iş yerinde müşteri kaybetmeyi bile göze alarak sigara kullanımına engel oldu. Bence çevre konusunda desteklenmesi ve ödüllendirilmesi gereken bir insan... Her doğum gününde bir ağaç dikiyor. Ayrıca çevre konusunda birçok konuyu anlatmak ve onların saç bakımlarını yapmak için "Engel ve Yaşam" kursuna devam ediyor. Yine sivil toplum örgütleri ile ortaklaşa atık yağ toplama projesini hayata geçirmeye çalışıyor. Arkadaşıma destek vermek ve motive etmek amacıyla ilgileneceğinizi umarım. Bu kişinin adı: Rasim Uyan... AYAĞINIZA GELİYORUZ Çevreyle ilgili projelerinizi bize bildirin Değerli okurlar, öncelikle şimdiye kadar geçen zamanda, salı günleri yayımlanan Yeşil Sayfamıza gösterdiğiniz yakın ilgiye sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Ülkemizde ne yazık ki çoğu yerde doğanın tahribi söz konusu ise de, birçok yöremizde tabiat aşığı, gönlü doğa sevgisi ile dolu insanlarımızın varlığı ve gerçekleştirmekte oldukları başarılı çalışmalar bizleri çok mutlu ediyor. Bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da siz değerli okurlarımıza; yaşadıkları yörelere, doğaya, ekonomimize uzun vadeli de olsa insanımızın yapmış olduğu üstün katkıları içeren haberleri sunmaya devam edeceğiz. Hatta mevsim şartları elverdiği müddet içinde, onları bizzat ziyaret edecek ve yapacağımız röportajları sayfamızda yayımlayacağız... BA­NA YA­ZIN! Her tür­lü so­ru­nu­zu ba­na so­ra­bi­lir­si­niz. "Gü­zel bir dün­ya" için bu say­fa­ya siz de kat­kı­da bu­lu­nun. Hay­di e-ma­il ve mek­tup­la­rı­nı­zı bek­li­yo­rum... Ya­zış­ma Ad­re­si: 29 Ekim Cad­de­si No: 23 34197 Ye­ni­bos­na/İS­TAN­BUL e-ma­il: ediz.hun@tg.com.tr