Ediz Hun'la YEŞİL SAYFA 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna İSTANBUL e-mail: ediz.hun@tg.com.tr VARSA YOKSA ÇEVRE! Petrole bağımlılık bir problem olma özelliğini devam etti-rirken, toplumlar fosil yakıtların çevreyle ilgili olumsuz etkileri konusunda endişelerini gizlememektir. Oysa temiz enerji kaynakları yanı başımızda duruyor. İnsanlık artık istese de istemese de bu kaynaklara yönelmek zorundadır. KÖMÜR ÇIKARILIRKEN BİLE ZARAR VERİYOR Fosil yakıt türleri, daha kaynaktan çıkarılırken çevreye zarar verilmekte ve çevre için sürekli bir risk oluşturmaktadır. Gerek hava kirliliği, gerekse global iklim değişikliği açısından kömür, fosil yakıtlar arasında çevreye en fazla zarar verenidir. Sevgili okurlar, kendi kuşağımızın yararlandığı enerji sistemlerinin, çocuklarımızın sağlığına zarar vermesi veya gelecek nesillerin yararlanacakları global iklimi değiştirme riskinin göze alınması hiçbir yönüyle kabul edilemez. Bu nedenle, birçok ülke enerjinin daha verimli, çevreyi kirletmeyen biçimlerde kullanıldığı araştırmalara hız vermekte ve farklı enerji kaynaklarından birlikte yararlanmaya yönelmektedir. Enerji, insanların günlük hayatlarını sürdürmeleri ve kendi sağlıklarını koruyabilmeleri açısından bir zarurettir. Ancak bu gücün yaşamımızdaki vazgeçilmez yerinin yanında, meydana getirdiği çevre kirliliğini de hesaba katmak gerekir. KARBONDİOKSİT ZEHİRLİYOR! Enerjinin üretimi; ısınma, aydınlanma hareket enerjisine dönüştürülmesi gibi tüketim şekilleri çevre kirliliğine neden olmaktadır. Çevreye yönelik etkileri açısından, fosil yakıtlar arasında da önemli farklılıklar bulunmaktadır. Aradaki temel ayırım noktalarından biri, içerdikleri karbondioksit (CO2) miktarıdır. Başlıca sera gazlarından, dolaysıyla da küresel ısınmanın sorumlularından biri olan karbondioksit, fosil yakıt kullanımına dayalı ekonomilerin önündeki en önemli problemdir. Karbon, bütün fosil yakıtların içinde bulunan temel bileşendir ve yanma olayı sonucunda serbest kalır. Günümüzde karbondioksit konsantrasyonlarının milyonda 383 parça düzeyine ulaşmış olması, global bazda iklimsel değişiklikleri (ısınma, kuraklık, aşırı yağışlar gibi) tetiklemektedir. İklimi dengelemek için, atmosferde bulunan karbon emisyonlarının azaltılması gerekmektedir. Eğer bu amaca ulaşmak isteniyorsa, yakıt seçiminin taşıdığı önem göz ardı edilemez. Karbondioksitin yanında azotoksitler (NOx), karbonmonoksit (CO) ile kükürtdioksit de (SO2) büyük ölçüde hava kirliliğine ve asit yağmurlarına yol açmaktadır. Bu durumda en uygun çözüm Yenilenebilir Enerji kaynaklarıdır. Çünkü bu tür kaynaklar, mevcut karbondioksit konsantrasyonuna yeni bir ek yapmamaktadır. Su, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji ve güneş enerjisi gibi kaynaklardan yararlanan teknolojiler bugün fosil yakıt kullanımına dayanan teknolojilerle rekabet edebilecek düzeye yaklaşmakta ve önümüzdeki yıllarda daha da hızlı bir gelişme göstermeleri beklenmektedir. Bunların dışında, kendi yakıtlarını üreten nükleer reaktörler ile füzyon reaktörleri de bu grupta ele alınmaktadır. ÇEVREYİ HESABA KATMADAN OLMAZ Enerji kaynakları; gelecekte de tükenmeden kullanılabilmeleri, ekonomik olmaları, sağlığa ve çevreye etkileri bakımından farklılıklar gösterirler. Enerjinin sağlanmasında izlenecek politikaların içinde, geleceğe yönelik çevre koruma projeleri de bulunmalıdır. Çünkü enerjinin türü, üretimi ve kullanımı, doğrudan çevreye etkide bulunur. Değerli çevre dostları, önümüzdeki zamanın akışında, yeni nesillerin yetiştirdiği genç bilim adamları, kim bilir insanlığın yararına hangi buluşların aktörleri olacaklardır? Güzellikler içinde bir hafta geçirmenizi diliyor, sevgiler sunuyorum. Yeni nesil ürün HİDROJEN Petrolün, doğalgazın bugünkü pek çok kullanım biçiminin yerini almaya aday olan "Hidrojen" gazının başlıca enerji nakil aracı durumuna gelmesi bekleniyor. Hidrojen, herhangi bir kaynaktan gelen elektrik enerjisi aracılığıyla üretilebilir. Bunun için kullanılan yöntem "elektroliz"dir. Ayrıca hidrojen elektriğe göre çok daha kolay depolanabilir. Bunun için basınçlı tanklar kullanılabilir, Hidrojen kriyojenik (aşırı soğutulmuş) sıvı haline dönüştürülebilir. Hidrojen kullanımına geçişi kolaylaştırabilecek bir başka husus, hidrojenin hem doğrudan doğruya doğal gazdan hem de okyanuslar gibi çeşitli yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilebilmesidir. Bir kurtarıcı: DOĞALGAZ Doğalgaz hidrokarbonların en basitidir. Doğalgazın bileşeninde bulunan başlıca madde METAN, en temel organik moleküllerden biridir. Metan dört hidrojen atomuyla çevrili bir karbon atomundan (CH4) oluşmaktadır. Doğalgazın yalınlığı özellikle az kükürt içermesi, diğer hidrokarbonlara göre hava kirliliğine daha az meydan vermesi şeklinde değerlendirilir. Doğalgazla ısınma, kömürden ya da petrolden elde edilen enerjiyle ısınmaktan daha temizdir. Doğalgazda kükürt ve zerrecikler (partiküler madde) çok az miktarda bulunmaktadır ya da hiç yoktur. Doğalgaz kullanımının artmasına çevre açısından yöneltilen en büyük itiraz, metanın ısı tutucu güçlü bir gaz oluşuyla ilgilidir. Bu yanıyla metan, karbondioksitten sonra atmosferde birikerek sera etkisini artıran ikinci önemli gazdır. Eğer doğalgaz kullanımındaki artış, büyük miktarlarda metangazı kaçaklarına yol açarsa, global ısınma süreci güçlendirilmiş olacak, böylece karbondioksit emisyonlarının azaltılmasından sağlanan kazanımların fazla değeri kalmayacaktır. Füze değil temiz enerji parçaları! Çanakkale'nin Ezine ilçesine Gama Enerji A.Ş'ye ait GARET şirketi ile General Elektrik tarafından ortaklaşa kurulacak Rüzgâr Enerji Santralinin devasa kule, kanat ve güç üniteleri gemiyle limana böyle getirildi. 8 ay gibi kısa bir sürede tamamlanan ve dün montajına başlanan proje ile 2.5 milyon ağaca eşit miktarda bir karbondioksit emisyon azaltımı sağlanacak. YEŞİL PLATFORM İstanbullunun hobi bahçesi Bağ ve bahçe tutkunları Beykoz Çubuklu-Kiremitdere mevkiinde 20 dönüm arazi üzerine kurulan Hobi Bahçeleri'nde hem sebze-meyvelerini yetiştiriyor hem de toprakla haşır neşir oluyor. Beykoz Belediyesi tarafından doğal tarımı teşvik etmek ve atıl arazileri değerlendirmek üzere kurulan hobi bahçeleri, kapılarını açtı. Kaymakam Aydın Ergün ve çok sayıda vatandaşın katılımıyla yapılan açılışta konuşan Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek, hobi bahçelerine bütün İstanbulluları beklediklerini söyledi. Ücretsiz toprak, tarım, bahçe ve danışmanlık hizmetinin de verileceği bahçelerde şimdiden mahsuller toplanmaya başlandı bile... > Abdurrahman Cüneyd Fidancı (Beykoz Belediyesi Basın Danışmanı) / İSTANBUL Mersin sahilleri betonlaştırılıyor > G.K / MERSİN Uzun yıllar yurt dışında yaşadıktan sonra şükür ülkeme kavuşan bir bayanım. Dünya güzeli Mersin'im neredeyse unutulmuş gibi. Belediyelerimiz ise doğal güzelliklerimizin üstünü koca koca taşlarla kapatıp sahil yolu yapmakla meşguller. Tarihî yapılar teker teker yok edilmiş, doğal güzelliklerimiz tahrip edilmiş... CEVAP: Değerli okuyucumuz, doğanın tahribine karşı gösterdiğiniz haklı tepkiye aynen katılıyoruz. Sahiller, bütün gelişmiş ülkelerde ön planda korunan bölgelerdir. Bu kıyıları betonla, taşla doldurup yok ederseniz, dönüşü olmayan bir tahribata sebep olursunuz. Unutmayalım: İNSAN FANİDİR, AMA İNSANLIK?KALICIDIR. Nice nesiller bu sahillerden istifade edecektir. Lütfen uzun vadeli projelere ağırlık verelim. Yetkili ve ilgililere saygıyla duyurulur. Bu da kaktüsün şirin meyvesi > Kubilay Çirmencik / BURSA Bahçemde ülkemizde yetişen türden çiçeklerim var. Kaktüs ve Sukkulent cinslerini de yetiştirmek istiyorum. Kazablanka'dan gelen kaktüs meyvesini ne şekilde kullanabilirim, direkt olarak ekecek miyim? Daha önce de birçok kaktüs tohumu alıp, çimlendirmeye çalışmıştım. Başarılı olamadım. Yardımcı olursanız sevinirim. CEVAP: Kubilay Bey, Bursa gibi kış aylarında sıcaklığın sıfırın altına düştüğü ıslak bölgelerde hibir kaktüs dışarıda yetişmez. Ancak kapalı, kuru ve ısısı düşük, kısmen ışık alan yerlerde kışı geçirebilirler. Tohumlar ise, aynı şekilde nisan ayı başında kapalı bir ortamda ekilebilir. Fotoğraftaki meyve, Kaynana Dili olarak bilinen "Opuntia indica" adlı kaktüsün meyvesidir. Bodrum, Marmaris ve Antalya gibi kentlerimizde parklarda yetiştirilmektedir. Ayrıca, bu cinsin tohumlarının çimlenmesi aylar alabilir. Duyarlı ol gardaş KORU DÜNYAYI Aman ha dikkat et, yakma tavayı, Koru tabiatı, bozma yuvayı. Ciğerlerine çek, temiz havayı, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. Geri dönüşümlü, olsun pillerin, Organikli meyve yesin illerin. Ekzoza filtre taksın ellerin, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. Yerlere tükürme, silme burnunu, Atma poşetleri, koru yurdunu. Daim yemle yedir, kuşla kurdunu, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. Atların yaylanda daim otlansın, Kuzular kırlarda hemen zıplasın. Çevreciler güzel günü kutlasın, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. Meyvemin sebzemin, özü değişti, Pınarımın suyu, gözü değişti. Kumaşın ipliği, bezi değişti, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. Anlamazlar kuyusun kendisi kazdı, Kirlilik çoğaldı, pek yaman azdı. Gazioğlu bunu, böylece yazdı, Duyarlı ol gardaş, koru dünyayı. > Mustafa Burakçı 'En Güzel Köy Benim Köyüm' > Hüseyin Aksu / İST. Ülke çapında büyük şenlikler düzenleyip, birinci olan köylere ödüller vererek gerçekleştirilecek "En Güzel Köy Benim Köyüm" projesiyle "Temiz Doğa ve Çevre" bilincinin oluşturulması sağlanabilir. Böylelikle pırıl pırıl olan köylerimize geri dönüş de hızlanır ve halkımız üretime bıraktığı yerden başlar. Bütün yetkili organlarımız "Her canlının yaşama hakkı var" prensibiyle hareket ederek doğal çevreye sahip çıkmalıdır. Cennet vatanımıza hep birlikte sahip çıkalım...